اختصاصی | تحلیلگر امنیتی: چین به دنبال افزایش نفوذ خود در خاورمیانه است
دکتر رضا پرچی‌زاده، نظریه‌پرداز سیاسی و تحلیلگر امنیتی، در گفت‌وگو با العین گفت میانجیگری چین برای عادی‌سازی روابط ایران و عربستان سعودی به خاطر اشتیاق پکن برای افزایش نفوذ در خاورمیانه در رقابت با آمریکا و روسیه است.
پرچی‌زاده در مصاحبه‌ای اختصاصی با «العین فارسی» گفت: از پایان جنگ جهانی دوم، خاورمیانه عمدتاً منطقه نفوذ آمریکا بوده است. اما از زمان پایان جنگ سرد، حضور آمریکا در منطقه به طور کلی کاهش یافته است. از سوی دیگر، روسیه در تلاش است تا بخشی از موقعیت سابق خویش را در خاورمیانه بازیابی کند. اکنون چین هم نشان می‌دهد که می‌خواهد شانس خود را در این منطقه پُرمناقشه امتحان کند.
این تحلیلگر امنیتی با اشاره به شنیده‌هایی مبنی بر اینکه توافق تهران و ریاض می‌تواند مقدمه‌ای برای میانجیگری چین بین روسیه و اوکراین باشد، گفت پکن تاکنون فقط درباره صلح بین آن دو کشور سخن‌پراکنی کرده است.
پرچی‌زاده گفت: چین در حالی که پیشنهاد میانجیگری بین کی‌یف و مسکو را مطرح می‌کند، بر اساس گزارش‌ها تسلیحات، هواپیماهای بدون سرنشین و کمک‌های اقتصادی به روسیه ارائه کرده است. اما اگر چین احساس کند که ایفای نقش میانجی صلح وجهه جهانی‌اش را بهتر می‌کند، ممکن است تلاش کند نوعی معامله میان روسیه و اوکراین را برقرار کند که به طور قابل توجهی به نفع متحدش مسکو باشد و در عین حال به کی‌یف انگیزه کافی بدهد تا حداقل پای میز مذاکره برود.
این نظریه‌پرداز سیاسی تاکید کرد: ایالات متحده از زمان پایان جنگ سرد به‌طور ناپیوسته اما گام به گام از خاورمیانه خارج شده است. برای بسیاری در واشنگتن، خاورمیانه دیگر آن ارزش استراتژیکی که در نیمه دوم قرن بیستم داشت را ندارد.
وی افزود: آمریکا بر این باور است که هم از نظر ژئوپلیتیک و هم از نظر انرژی امنیت دارد، و بنابراین نیاز فوری به کنترل اوضاع خاورمیانه ندارد. به همین دلیل است که واشنگتن در تلاش است تا برای مقابله با افزایش تهدیدهای چین در خاور دور، سیاست خارجی خود را بر آسیا متمرکز کند.
با این حال، به گفته پرچی‌زاده، پس از مداخله اخیر چین در خاورمیانه، واشنگتن قطعاً در مواضع خود تجدید نظر خواهد کرد، گرچه این تغییر مسیر ممکن است مدتی طول بکشد.
او تاکید کرد: در حال حاضر به نظر می‌رسد دولت بایدن حتی خوشحال است از اینکه چین کدخدای خاورمیانه شده و قصد دارد یکی از گرفتاری‌های بزرگ منطقه را حل و فصل کند، که حتی ممکن است به خاتمه جنگ داخلی یمن نیز بینجامد.
از سوی دیگر، به گفته این تحلیلگر امنیتی، تل‌آویو با تهدید حیاتی از سوی تهران روبروست، و نزدیکی ریاض و تهران حداقل در کوتاه‌مدت اسرائیل را دلخور خواهد کرد. رژیم ایران همچنین احتمالاً حملات نیابتی، توطئه‌های تروریستی و فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده خود علیه اسرائیل را برای منزوی کردن بیشتر بنیامین نتانیاهو افزایش خواهد داد.
با این حال، پرچی‌زاده معتقد است حتی با در نظر گرفتن تمام این موارد، گرم شدن اخیر روابط تهران و ریاض که احتمالاً به سایر کشورهای عربی خلیج نیز تسری پیدا کند، نه برای اسرائیل و نه جهان عرب دلیل کافی برای فروپاشی روابط‌شان ایجاد نخواهد کرد، چرا که رژیم اسلا‌مگرای متخاصم ایران همچنان تهدیدی مشترک برای هر دو باقی می‌ماند، و مداخله چین هم کمک زیادی به رفع این مشکل در بلندمدت نخواهد کرد.
