مروری بر نقاط عطف درگیری ۴۵ ساله ایران و اسرائیل

تنشهای میان ایران و اسرائیل سابقهای بیش از چهار دهه دارند و از زمان پیروزی انقلاب در سال ۱۳۵۷ آغاز شدهاند. از همان ابتدا، تهران اسرائیل را دشمن اصلی خواند و در مقابل، اسرائیل نیز ایران را تهدیدی استراتژیک دانست.
در سال ۱۳۶۱، ایران به تشکیل حزبالله لبنان کمک کرد که در ادامه به ابزار اصلی تهران در مقابله با اسرائیل، بهویژه در جنوب لبنان، بدل شد. این درگیری در تابستان ۱۳۸۵ با جنگی ۳۴ روزه میان حزبالله و اسرائیل شدت گرفت؛ جنگی که با پشتیبانی مالی و تسلیحاتی ایران از حزبالله همراه بود.
در دهه ۱۳۸۰، برنامه هستهای ایران به محور اصلی اختلافها بدل شد. اسرائیل با حملات سایبری، عملیاتهای اطلاعاتی، و ترور دانشمندان هستهای مانند محسن فخریزاده، با این برنامه مقابله کرد.
از سال ۱۳۹۰، سوریه به میدان رویارویی غیرمستقیم میان تهران و تلآویو تبدیل شد. اسرائیل با حملات هوایی تلاش کرد حضور نظامی ایران در سوریه را محدود کند. همزمان، در فاصله سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۱، درگیریها به دریا کشیده شد و حملات متقابل به نفتکشها و کشتیهای تجاری صورت گرفت.
در سالهای اخیر، استفاده از پهپادها و موشکها به بخش مهمی از درگیری بدل شد. ایران با انتقال این فناوریها به گروههایی مانند حماس، جهاد اسلامی و حوثیها، به حملات غیرمستقیم علیه اسرائیل پرداخت. تلآویو نیز ایران را مسئول حملاتی دانست که از غزه، لبنان، سوریه، یمن و عراق انجام شد.
در مهر ۱۴۰۲، در پی حمله حماس به اسرائیل، تهران از این گروه حمایت معنوی و سیاسی کرد، اما مشارکت مستقیم را رد نمود. در فروردین ۱۴۰۳، ایران در واکنش به حمله اسرائیل به کنسولگریاش در دمشق، بیش از ۳۰۰ موشک و پهپاد به سوی اسرائیل پرتاب کرد.
در ۵ مهر ۱۴۰۳، اسرائیل با حمله هوایی به منطقه حاره حریک در جنوب بیروت، حسن نصرالله، دبیرکل حزبالله و شماری از فرماندهان ارشد این گروه از جمله هاشم صفیالدین، و فؤاد شکر را هدف قرار داد.
در هفته گذشته، اسرائیل بامداد جمعه عملیاتی گسترده علیه مراکز حساس ایران انجام داد که به کشته شدن حسین سلامی، فرمانده کل سپاه، و محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح منجر شد. ایران در پاسخ، با بیش از ۱۵۰ موشک بالیستیک و ۱۰۰ پهپاد به خاک اسرائیل حمله کرد. این تنشها که باعث آوارگی صدها هزار نفر از ساکنان تهران و کشته شدن بیش از ۵۰۰ نفر شده، همچنان ادامه دارد.