آداب و رسوم عید قربان در ایران و افغانستان
مردم ایران روز چهارشنبه 30 تیرماه و مردم افغانستان یک روز زودتر یعنی سه‌شنبه 29 تیرماه عید سعید قربان را جشن میگیرند.
این روزها افغانستان درگیر جنگ با طالبان است و دولت، عید قربان را به نام «عید سرباز» نامگذاری کرده تا به سربازانش در جنگ با این گروه روحیه بدهد. ایران نیز همچنان با مشکلات عدیده‌ای از جمله اعتراضات مردم خوزستان به بی‌آبی، بحران اقتصادی و قطع برق روبروست.
با این حال، مردم هر دو کشور تلاش می‌کنند با وجود همه مشکلات، روحیه خود را حفظ کرده و عید قربان را به رسم نیاکان‌شان جشن بگیرند.
قربانی کردن و دادن گوشت آن به خویشاوندان، همسایه‌ها و البته مستمندان، دید و بازدید و دیدار با بزرگان خانواده و زیارت اهل قبول نقطه مشترک برگزاری عید قربان در ایران و افغانستان است. با این حال این جشن متناسب با فرهنگ هر قوم تفاوت‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارد.
در استان چهارمحال و بختیاری ایران، مردم از طلوع صبح قربانی خود را تزئین و آرایش می‌کنند، به چشم گوسفند سرمه می‌کشند و تکه‌ای نبات به دهانش می‌گذارند. قبل از ذبح گوسفند، آن را خوب سیراب می‌کنند و پارچه‌ای سبز بر پشتش می‌بندند. یکی از سنت‌های بسیار زیبا در میان اهالی چهارمحال و بختیاری، کنار گذاشتن کینه‌ها و ناراحتی‌های گذشته به بهانه عید است. مردم این منطقه از ایران بعد از خواندن نماز عید قربان به دیدن یکدیگر می‌روند و اگر قهر باشند با یکدیگر آشتی می‌کنند.
در میان مردم ترکمن، عید قربان یک روز نیست. دو روز قبل و دو روز بعد از عید قربان شور و هیجان ادامه دارد. ترکمن‌ها دو روز مانده به قربان به استقبال آن می‌روند و با پختن نان‌های سنتی به نام چاپاتی برای برگزاری جشن آماده می‌شوند. قربان شور یکی از دیگر رسوم قدیمی مردم ترکمن است؛ رسمی که در آن افراد خانواده همه در شب عید حمام می‌کنند و لباس‌های نو می‌پوشند.
در خراسان جنوبی نیز قربانی را با یاد عزیزانی انجام می‌دهند که به تازگی از دنیا رفته‌اند. مردم شب قبل از ذبح به خانه مرحوم می‌روند. چراغ‌های خانه‌اش را روشن می‌کنند و اقوام نزدیک هم می‌آیند و برایش فاتحه می‌خوانند. بعد مراسم قربانی را در صبح روز عید در خانه‌اش انجام می‌دهند.
در برخی مناطق کردستان، مردم قربانی خودشان را با مراسمی ویژه به همراه مولودی خوانی و دف‌نوازی برگزار می‌کنند.
در آذربایجان رسم است که شب عید قربان برنج بپزند و در روز عید نیز از دیرباز کوفته غذای ثابت خانواده‌های آذربایجانی بوده است.
عید قربان در افغانستان
مسلمانان افغانستان صبح روز عيد قربان با پوشيدن لباس‌های نو و در حالی که ذکر الله اکبر بر زبان دارند به سوی مساجد حرکت می‌کنند تا نماز عيد قربان را برگزار کنند.
مردم مسلمان افغانستان اعياد اسلامی به ويژه فطر و قربان را با شکوه خاصی برگزار می‌کنند و در اين ايام به ديد و بازديد بزرگان و اعضای خانواده خود می‌روند.
افغان‌ها از قدیم رسم داشته‌اند که در روز عید، کدورت‌ها را کنار بگذارند.
همچنین بزرگان و سرپرست خانواده‌های افغان می‌کوشند در اين عيد اسلامی برای اعضای خانواده خود لباس نو تهيه کنند.
معمولاً در این روز افرادی که برای ديد و بازديد به منزل اعضای خانواده و دوستان خود می‌روند با شيرينی و خشکبار پذيرايی می‌شوند.
به مناسبت عيد سعيد قربان همه ساله در افغانستان سه روز تعطيل است، با این حال دولت امسال این تعطیلی را به پنج روز افزایش داده و از امروز دوشنبه 27 تیرماه تا جمعه 31 تیرماه افغانستان تعطیل است.
