نافرمانی در برابر طالبان: زنان جوان افغان برقع را با عبای عربی جایگزین کردند
در افغانستان، زنان جوان شهرنشین به تدریج از پوشیدن برقع آبی که تمام بدن و صورت را می‌پوشاند و به نمادی از سرکوب طالبان علیه زنان تبدیل شده است، فاصله می‌گیرند و به سمت عبای عربی می‌روند.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، آن‌ها تفسیر سخت‌گیرانه‌ای از قوانین اسلامی را اعمال کردند که مشابه دوران حکومت اولشان بین سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱ بود.
با این حال، با وجود الزام زنان به پوشاندن بدن و صورت، قوانین طالبان اشاره‌ای مستقیم به برقع ندارند. به همین دلیل، بسیاری از زنان جوان به جای برقع، پوششی مشابه آنچه در کشورهای عربی منطقه دیده می‌شود، انتخاب کرده‌اند. آن‌ها به جای برقع، عباهای بلند همراه با روسری و گاهی روبند یا ماسک پزشکی می‌پوشند.
تحمینه عادل، زن ۲۳ سالهای از کابل که به دلیل ممنوعیت تحصیل زنان توسط طالبان مجبور به ترک تحصیل در رشته اقتصاد شد، می‌گوید: «نسل جدید هرگز برقع را قبول نمی‌کند، چون مدل و رنگ آن را دوست ندارند.» او که از طریق شبکه‌های اجتماعی با مدهای جدید آشنا شده است، می‌افزاید: «عبایه را ترجیح می‌دهم چون راحت‌تر است.»
در شهرهای کابل و مزارشریف، برخی زنان جوان معتقدند که عبایه و روسری تنوع بیشتری نسبت به برقع دارد و امکان انتخاب رنگ، پارچه و مدل‌های مختلف را فراهم می‌کند. رازیه خالق، که در کارگاهی در مزارشریف به دوخت برقع مشغول است، می‌گوید: «فقط زنان مسن برقع می‌پوشند.» او که از سن ۱۳ سالگی مانند مادر و مادربزرگش برقع بر سر می‌کرده، می‌گوید دخترش که در دهه ۲۰ زندگی خود است، عبایه را انتخاب کرده چون راحت‌تر است.
برقع از دیرباز در افغانستان رواج داشته و در دوران نخستین حکومت طالبان به شدت اجرا می‌شد. زنان در آن دوران به دلیل نپوشیدن برقع در ملأعام مجازات می‌شدند. اما عبایه و روسری طی سالهای حکومت تحت حمایت غرب محبوبیت بیشتری پیدا کردند. پس از بازگشت طالبان در سال ۲۰۲۱، آن‌ها وعده دادند که در مقایسه با گذشته انعطاف‌پذیرتر خواهند بود، اما به تدریج محدودیت‌های شدیدی را علیه زنان اعمال کردند که سازمان ملل آن را «آپارتاید جنسیتی» نامیده است.
طالبان پوشش‌های سست‌تر را غیرقانونی اعلام کردند و بیلبوردهایی برای ترویج برقع یا عبایه همراه با روسری و روبند نصب کردند. نیها، زن ۲۲ سالهای که نام خانوادگی خود را اعلام نکرد، گفت که در اماکن دولتی توسط نیروهای طالبان برای نپوشیدن برقع سرزنش شده است.
برقع‌ها در افغانستان بسته به منطقه، در رنگ‌های آبی، قهوه‌ای روشن، سبز و صورتی وجود دارند. گل محمد، فروشنده‌ای در کابل که ۴۰ سال است برقع می‌فروشد، می‌گوید بسیاری از برقع‌های امروزی از چین وارد می‌شوند و از نایلون ساخته شده‌اند که آن‌ها را ارزان‌تر و بادوام‌تر اما کمتر قابل تنفس کرده است.
صبریه، زن ۲۳ سالهای از قندهار، می‌گوید که زندگی با برقع برای او چالش‌برانگیز بوده است. او اولین بار پس از تسلط مجدد طالبان مجبور به پوشیدن برقع شد و می‌گوید: «نمی‌توانستم مسیرم را ببینم، نمی‌دانستم به سمت راست می‌روم یا چپ. خیلی عجیب بود.»
