آلاسکا؛ پل تاریخ مشترک آمریکا و روسیه و سرزمین معاملات بزرگ
آلاسکا، چهل‌ونهمین ایالت ایالات متحده، با گذشته‌ای روسی و جایگاهی ویژه در جغرافیای سیاسی امروز، بار دیگر در کانون توجه جهان قرار گرفته است.
دیدار روز جمعه ۱۵ اوت ۲۰۲۵ میان رئیس‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ و همتای روس او ولادیمیر پوتین در این ایالت، با هدف بررسی آینده جنگ اوکراین، یادآور تاریخ پیچیده این سرزمین است.
آلاسکا بزرگ‌ترین ایالت آمریکا و هم‌اندازه دو برابر تگزاس است و یک‌پنجم خاک کشور را در بر می‌گیرد. این ایالت در شمال‌غرب کانادا واقع شده و تنها ۸۲ کیلومتر با خاک روسیه فاصله دارد. جزایر دیومید کوچک و بزرگ در تنگه برینگ تنها چهار کیلومتر از یکدیگر جدا هستند و در زمستان‌های سرد، یخ‌زدگی آب‌ها مرز دو کشور را محو می‌کند.
مساحت آلاسکا بیش از ۱.۷ میلیون کیلومتر مربع و جمعیت آن طبق آمار ۲۰۲۳ حدود ۷۳۳ هزار نفر است. شواهد باستان‌شناسی نشان می‌دهد انسان‌ها از ۱۰ هزار سال پیش از میلاد در این منطقه زندگی می‌کرده‌اند و گروه‌هایی مانند آثاباسکان، الیوت، اینویت و یوپیک هنوز در آن ساکن‌اند. نخستین اکتشاف اروپایی در سال ۱۷۲۸ به فرمان پتر کبیر و به دست دریانورد دانمارکی ویتوس برینگ انجام شد و در سال ۱۷۸۴ نخستین سکونتگاه اروپاییان در خلیج ثری سینتس ایجاد گردید.
پس از جنگ کریمه و کاهش جمعیت فک دریایی، روسیه تصمیم به فروش آلاسکا گرفت. این معامله در ۳۰ مارس ۱۸۶۷ با مبلغ ۷.۲ میلیون دلار انجام و در ۱۸ اکتبر همان سال رسماً به آمریکا واگذار شد. در ابتدا این خرید به «حماقت سيوارد» شهرت یافت، اما کشف طلا در سال ۱۸۸۴ جایگاه آلاسکا را دگرگون کرد.
دهه‌های بعد با رشد زیرساخت‌ها، ایجاد دانشگاه‌ها و خطوط حمل‌ونقل همراه بود. اهمیت راهبردی آلاسکا در جنگ جهانی دوم به ساخت جاده‌ای به طول ۲۵۷۴ کیلومتر منجر شد. نقطه عطف اقتصادی در سال ۱۹۶۸ رقم خورد، هنگامی که میدان نفتی عظیم پرودو بی با ذخایر حدود ۱۳ میلیارد بشکه کشف شد و خط لوله‌ای به طول ۱۳۰۰ کیلومتر در ۱۹۷۷ تکمیل گردید. امروز نفت و گاز ۸۵ درصد بودجه ایالت را تأمین می‌کند.
آلاسکا همچنین نیمی از ذخایر زغال‌سنگ آمریکا، بزرگ‌ترین معادن نقره و روی، و منابع طلا را در اختیار دارد. صنعت گردشگری دومین منبع درآمد مهم ایالت است و سالانه بیش از ۱.۱ میلیون نفر را جذب می‌کند. این ایالت با ۲۸ میلیون هکتار جنگل، ۱۵ میلیون هکتار زمین کشاورزی، حدود ۱۰۰ هزار یخچال طبیعی و ۱۷ قله از ۲۰ قله مرتفع آمریکا، نه تنها غنی از منابع بلکه دارای تنوع زیستی منحصر به فرد است.
