اشرف غنی: اعتماد به کشورهای خارجی دلیل سقوط کابل است
محمد اشرف غنی، رئیس‌جمهور پیشین افغانستان، در اولین مصاحبه رسانه‌ای خود پس از ترک این کشور گفت که تنها اشتباه او در دوران ریاست‌جمهوری اعتماد به «شرکای بین‌المللی» از جمله آمریکا بوده که «باعث سقوط کابل» شده است.
به گزارش بی بی سی، اشرف غنی در مصاحبه با ژنرال «سر نیک کارتر» رئیس پیشین ستاد ارتش انگلیس، برای برنامه «تودی» رادیو ۴ بی‌بی‌سی با اشاره به اینکه افغان‌ها او را مقصر تسلط سریع طالبان بر افغانستان می‌دانند، گفت: این مسئله را کاملا درک می‌کنم؛ آنها من را قربانی کردند تا برای هرج و مرج و بحران افغانستان مقصر پیدا کنند.
او افزود «شرکای بین‌المللی» به طور مداوم بر او فشار می‌آوردند و اختیارات او را محدود می‌کردند.
اشرف غنی در این مصاحبه بیان کرد که فرارش از افغانستان یک تصمیم ناگهانی بود و پس از آن صورت گرفت که نیروهای امنیتی گفتند دیگر قادر به محافظت از پایتخت نیستند.
او گفت: «دلیل اصلی من برای خروج، جلوگیری از ویرانی کابل بود. کابل قبلا در جنگ‌های میان گروهیِ مجاهدین بر سر قدرت ویران شده بوده با خاک یکسان شده بود. دو گروه متفاوت از طالبان از دو جهت مختلف در حال وارد شدن به کابل بودند. احتمال یک درگیری شدید بین آنها بسیار بالا بود و شهری با جمعیت ۵ میلیون نفر در معرض نابودی قرار داشت.»
فرار از کشور
او درباره آخرین روز خود در ارگ گفت: «صبح آن روز، به ذهنم هم خطور نمی‌کرد که بعد از ظهر کشور را ترک می‌کنم. به ما اطلاع دادند که گروه حقانی تعهد داده وارد کابل نشود. ولی دو ساعت بعد، اینطور نبود. از من خواسته شد که به همکارانم از جمله مشاور شورای امنیت ملی اجازه بدهم تا کشور را ترک کنند. همچنین از همسرم خواستم تا کشور را ترک کند، او مردد بود که این کار را بکند. آنها یک و نیم ساعت قبل از خروج من، محل را ترک کردند.»
غنی افزود: «من منتظر بودم، تا اینکه بسم الله خان (وزیر دفاع وقت) به من زنگ زد و گفت که همه چیز از هم فرو پاشیده است. این زمانی بود که من می‌خواستم به وزارت دفاع بروم. ۲۵ دقیقه منتظر بودم، ولی خودروها نیامدند. بعد دکتر محب (حمدالله محب)، مشاور شورای امنیت ملی و بعد رئیس «پی‌پی‌اس» (واحد محافظت از رئیس جمهور) وارد شدند و گفتند که این واحد از هم پاشیده و اگر من بر ماندن اصرار کنم، همه آنها کشته می‌شوند. آنها توانایی حفاظت از من را ندارند. دکتر محب واقعا ترسیده بود. بیش از دو دقیقه به من فرصت نداد. برنامه و دستور من این بود که آماده شویم و به طرف خوست حرکت کنیم. او به من گفت که خوست سقوط کرده و جلال آباد هم سقوط کرده است. من نمی‌دانستم که کجا می رویم. تنها وقتی سوار بالگرد شدیم، مشخص شد که ما کشور را ترک می‌کنیم، این اتفاق واقعا ناگهانی بود.»
تفاهم‌نامه ۲۹ فوریه ۲۰۲۰
اشرف غنی درباره امضای تفاهم‌نامه میان آمریکا و گروه طالبان در ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ گفت: «آن‌چه در ۲۹ فوریه رخ داد، این بود که به جای دستیابی به یک روند صلح، به روندی برای خروج [نیروهای آمریکا] رسیدیم. در آن زمان طالبان به عنوان مهلک‌ترین سازمان تروریستی شناخته می‌‍شد. آن روز دو تفاهم‌نامه وجود داشت، دو رخداد. اولی در کابل شکل گرفت. استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، و اسپر، وزیر دفاع آمریکا اول به کابل آمدند و اعلام تفاهم مشترک کردند. ماه‌ها بود که این فرآیند به طور موازی همزمان با تفاهم با طالبان در حال انجام بود.»
او افزود: «مهم‌ترین مساله‌ای که احتمالا یکی از اصلی‌ترین دلایل وقایع ماه اوت است این بود که در تفاهم‌نامه با ما، که ماه‌ها بر سر آن مذاکرات صورت گرفت، بیان شد که آمریکا در صورت آزادسازی زندانی‌ها از سوی هر دو طرف (طالبان و دولت افغانستان)، برگزاری مذاکرات میان دو طرف را تسهیل می‌کند. تعداد [زندانیانی که باید آزاد می‌شدند] در آن تفاهم‌نامه حداکثر حدود چند صد نفر ذکر شده بود. در تفاهم‌نامه آمریکا با طالبان اما، آمریکا یک تعهد یک جانبه داده بود، که آزادسازی ۵ هزار زندانی طالبان تا دهم ماه مارس تضمین کند.»
اعتماد به کشورهای خارجی دلیل سقوط افغانستان است
اشرف غنی درباره اینکه افغان‌ها او را مقصر تسلط سریع طالبان بر افغانستان می‌دانند، گفت: مقصر دانستن من از سوی آنها [مردم افغانستان] کاملا قابل درک است. آنها به درستی من را مقصر می‌دانند و این حق را دارند. چون من به مشارکت بین‌المللی ما اعتماد کردم و این مسیر را پیش گرفتم. به جای مقابله مداوم مثل رئیس جمهور قبلی (حامد کرزی)، من، همان‌طور که شما شخصا شاهد بودید، واقعا همه فشارها را پذیرفتم که از این نتیجه جلوگیری شود.»
او افزود: «اما آنها هم این تحمیل مداوم را درک کنند و امیدوارم که با گذشت زمان متوجه شوند. اما خشم آنها را کاملا می‌فهمم چون خودم هم در آن شریک هستم. بیشتر به شکل درماندگی است. به همین دلیل، من روی این مساله متمرکز هستم که بتوانیم یک راه اساسی به جلو را در پیش بگیریم نه برای مقاصد شخصی، بلکه برای آن‌که قادر باشم به افغانستان و جهتی که در پیش می‌گیرد، کمک کنم که همه ما دوباره بتوانیم به هم تعلق داشته باشیم. و اینجا درسی هم برای جامعه جهانی هست. یک افغانستان بی‌طرف، موجودیتی به مراتب ماندگارتر است، تا افغانستانی که به میدان جنگ بدل شده باشد یا تابع جنگی از بیرون باشد.»
اشرف غنی در پایان این مصاحبه گفت: «همه ما اشتباه بزرگی کردیم چرا که فکر کردیم شکیبایی جامعه بین‌المللی پایدار خواهد بود. و درسی که گرفتیم این است که ما نیاز داریم به مسیری برای آشتی ملی واقعی، خودمختاری و مسئولیت‌پذیری نسبت به یکدیگر حرکت کنیم، تا بتوانیم باز هم با هم زندگی کنیم.»
