هواپیمای ضد تصادف؛ هوش مصنوعی با آیندهنگری ایمنی به صنعت هواپیماسازی رسید

تنها سه ماه پس از سقوط فاجعهبار ایر ایندیا، مهندسان الهام گرفتهاند تا راهحلی بالقوه ارائه دهند و اگرچه ممکن است عجیب به نظر برسد، اما میتواند سالانه جان هزاران نفر را نجات دهد.
این طرح که پروژه «تولد دوباره» نام دارد، یک سیستم هواپیمایی تطبیقیافته است که از کیسههای هوای عظیم مشابه کیسههای هوای موجود در خودروها استفاده میکند.
حسگرها و نرمافزار هوش مصنوعی میتوانند زمان وقوع تصادف را تشخیص دهند و باعث فعال شدن سریع کیسههای هوا در دماغه، شکم و دم هواپیما شوند.
این کیسهها در مجموع یک پیله محافظ بزرگ تشکیل میدهند و تضمین میکنند که هرگونه فرود برنامهریزی نشده به زمین، صرف نظر از سرعت هواپیما، شدید یا انفجاری نباشد.
بنابراین اگرچه ممکن است فرود ناهموار باشد، اما از برخورد فاجعهبار جلوگیری میشود و مسافران و خدمه در نهایت در امان خواهند بود.
پروژه «تولد دوباره» یکی از فینالیستهای جایزه معتبر جیمز دایسون است که به اختراعاتی که میتوانند جهان را تغییر دهند، اهدا میشود.
پروژه «تولد دوباره» ساخته مهندسان اشل واسیم و دارسان سرینیواسان در پردیس دبی موسسه فناوری و علوم بیرلا، پیلانی است.
در وبسایت جایزه جیمز دایسون، آنها آن را اولین «سیستم بقا در سانحه با هوش مصنوعی» مینامند که از «لحظهای دردناک» در اوایل امسال الهام گرفته شده است.
در ۱۲ ژوئن، پرواز ۱۷۱ ایر ایندیا تنها ۳۲ ثانیه پس از پرواز از فرودگاه احمدآباد هند در مسیر فرودگاه گاتویک سقوط کرد و ۲۶۰ نفر را کشت.
به طرز مرموزی، هر دو سوئیچی که سوخت ورودی به موتورها را کنترل میکردند، قطع شدند و باعث شدند هواپیما به سرعت ارتفاع خود را از دست بدهد و با ساختمانهای روی زمین برخورد کند، اما دلیل این اتفاق هنوز در دست بررسی است.
یکی از مهندسان گفت: «پس از سقوط احمدآباد در ژوئن ۲۰۲۵، مادرم نمیتوانست بخوابد. او مدام به ترسی که مسافران و خلبانان باید احساس کرده باشند فکر میکرد، زیرا میدانست هیچ راه فراری وجود ندارد. آن درماندگی ما را آزار میداد.» چرا سیستمی برای بقا پس از شکست وجود ندارد؟ من این را با یکی از دوستانم در میان گذاشتم. آن طوفان احساسی تبدیل به ساعتها تحقیق و طراحی شد.»
سیستم هوش مصنوعی، ارتفاع، سرعت، وضعیت موتور، جهت، آتشسوزی و واکنش خلبان را رصد میکند تا بتواند به سرعت در مورد وضعیت اضطراری قریبالوقوع تصمیم آگاهانهای بگیرد.
اگر سقوط در ارتفاع زیر ۳۰۰۰ فوت اجتنابناپذیر باشد، به طور خودکار فعال میشود، اگرچه در این مرحله لغو کنترل توسط خلبان امکانپذیر است.
به گفته مهندسان، کیسههای هوای پرسرعت در کمتر از دو ثانیه از دماغه، شکم و دم باز میشوند.
این کیسهها که از پارچه لایهای ساخته شدهاند، ضربه را جذب کرده و از بدنه هواپیما هنگام تماس با زمین محافظت میکنند، اگرچه مشخص نیست که آیا ساختمانها در صورت فرود آمدن آسیبی میبینند یا خیر.
اگر موتورهای هواپیما در طول شرایط اضطراری هنوز کار کنند، نیروی رانش معکوس نیز برای کاهش سرعت فرود وارد عمل میشود. در غیر این صورت، پیشرانههای گازی برای کاهش سرعت و تثبیت هواپیما فعال میشوند. در همین حال، مایعات جاذب ضربه در پشت دیوارها و صندلیها نرم میمانند اما در اثر ضربه سفت میشوند تا آسیبها کاهش یابد.
مهندسان میگویند پروژه «تولد دوباره» میتواند به هواپیماهای موجود اضافه شود یا در هواپیماهای جدید تعبیه شود و هدف آنها اکنون همکاری با آزمایشگاههای هوافضا برای آزمایشهای بیشتر است.
بیشتر سیستمهای ایمنی هوانوردی از تصادفات جلوگیری میکنند، اما تعداد کمی از آنها در صورت وقوع به شما کمک میکنند تا از آنها جان سالم به در ببرید، اما این دو نفر میگویند پروژه «تولد دوباره» متفاوت است زیرا «وقتی همه چیز شکست میخورد، برای بدترین حالت آماده میشود».
آنها میافزایند: «تولد دوباره فقط نوآوری نیست، بلکه یک وعده است: حتی وقتی همه سیستمها از کار بیفتند، مردم هنوز هم سزاوار فرصتی برای زندگی هستند.»
جایزه جیمز دایسون، یک جایزه طراحی بینالمللی سالانه است که برای دانشجویان سطح دانشگاه یا فارغالتحصیلان اخیر آزاد است و توسط مخترع و میلیاردر بریتانیایی تأسیس شده است.
مهندسان دایسون اکنون رقبای باقیمانده را به فهرستی از ۲۰ نفر محدود میکنند که در ۱۵ اکتبر اعلام خواهد شد.
برنده بینالمللی که در ۵ نوامبر اعلام میشود، ۳۰ هزار پوند و فرصت راهاندازی کسبوکار خود را دریافت خواهد کرد.
از دیگر موارد میتوان به یک صخره مصنوعی چاپ سهبعدی، یک دستگاه استریلیزاسیون قابل حمل برای سرنگها، یک سیستم توالت کمپوستساز بدون آب و یک پد قاعدگی ساخته شده از محصولات جانبی کشاورزی اشاره کرد.