پس از تماس ترامپ و پوتین؛ هراس اروپا از «توافق کثیف»!
پس از گفتگوی تلفنی دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا با همتای روسی خود ولادیمیر پوتین، اوکراین و متحدان اروپایی آن روز پنجشنبه خواستار مشارکت در هرگونه مذاکرات صلح شدند.
بازارهای مالی روسیه رونق گرفتند و میزان بدهی اوکراین با چشم‌انداز اولین مذاکرات طی این سال‌ها برای پایان دادن به خونین‌ترین جنگ اروپا از زمان جنگ جهانی دوم افزایش یافت.
اما رویکرد یکجانبه ترامپ در قبال پوتین، همراه با امتیازات آشکار در مورد خواسته‌های کلیدی اوکراین، کی‌یف و متحدان اروپایی ناتو را نگران کرده است، زیرا می‌گویند بیم آن دارند که کاخ سفید بدون آن‌ها به توافق برسد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین گفت: ما به عنوان یک کشور مستقل نمی‌توانیم توافقی که بدون حضور ما صورت گرفته را بپذیریم.
وی افزود که پوتین قصد دارد مذاکرات خود با ایالات متحده را دوجانبه کند و مهم است که اجازه ندهیم.
کرملین اعلام کرد برنامه‌هایی برای ترتیب‌دادن دیداری بین پوتین و ترامپ احتمالاً در عربستان سعودی وجود دارد. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین گفت که اوکراین «البته» به نوعی در مذاکرات صلح شرکت خواهد کرد، اما مسیر مذاکره دوجانبه بین ایالات متحده و روسیه نیز وجود خواهد داشت.
مقامات اروپایی موضع سختگیرانه‌ای در قبال طرح صلح پیشنهادی ترامپ اتخاذ کرده‌اند و گفته‌اند که اجرای هرگونه توافقی غیرممکن است مگر اینکه آن‌ها و اوکراینی‌ها در این مذاکرات شرکت کنند.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، با محکوم کردن امتیازات آشکاری که قبلا داده شده، گفت: «هر راه‌حل سریع یک معامله کثیف است.»
او افزود: «چرا قبل از شروع مذاکرات به آن‌ها (روس‌ها) هر آنچه را که می‌خواهند بدهیم؟ این مماشات است و هرگز جواب نمی‌دهد.»
یک منبع دیپلماتیک اروپایی گفت که وزراء موافقت کرده‌اند با مقامات آمریکایی «گفتگوی صریح و سخت» داشته باشند.
ترامپ روز چهارشنبه اولین تماس تلفنی اعلام‌شده علنی با پوتین از زمان تهاجم گسترده روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ را تایید کرد و پس از آن با زلنسکی تماس تلفنی داشت. ترامپ گفت که او معتقد است که هر دو خواهان صلح هستند.
اما دولت ترامپ همچنین برای اولین بار علناً اعلام کرد که انتظار بازگشت اوکراین به مرزهای قبل از ۲۰۱۴ یا پیوستن به ناتو تحت هر توافقی غیرواقعی است و نیروهای آمریکایی در کنار هیچ نیروی امنیتی در اوکراین که ممکن است برای تضمین آتش‌بس ایجاد شود، شرکت نخواهند کرد.
پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، که روز پنجشنبه در سخنانی در مقر ناتو از این سیاست جدید رونمایی کرد، گفت که جهان خوش شانس است که ترامپ را دارد و او «بهترین مذاکره‌کننده روی کره زمین است که دو طرف را برای رسیدن به صلح از طریق مذاکره گرد هم می‌آورد.»
پسکوف، سخنگوی کرملین گفت که مسکو تحت تأثیر تمایل ترامپ برای دستیابی به سازش قرار گرفته است.
روسیه کریمه را از اوکراین تصرف کرد و نیروهای نیابتی آن در سال ۲۰۱۴، قبل از تهاجم تمام عیار به همسایه خود در سال ۲۰۲۲، قلمروهای بیشتری را در شرق و جنوب تصرف کردند.
اوکراین موفق شد مهاجمان روسی را از حومه کی‌یف عقب براند و در سال ۲۰۲۲ بخش‌های وسیعی از خاک را پس بگیرد، اما نیروهای بیشمار و تفنگ‌دار این کشور پس از حمله متقابل نافرجام اوکراین در سال ۲۰۲۳، آرام آرام مناطق بیشتری را از دست داده‌اند.
درگیری شدید باعث کشته و زخمی شدن صدها هزار سرباز از هر دو طرف شده است، اما آمار قابل اعتمادی از تلفات وجود ندارد. شهرهای اوکراین نیز ویران شدند.
در عین حال، همگرایی مواضع وجود نداشته است. مسکو از کی‌یف می‌خواهد که اراضی بیشتری را واگذار کند و در هر توافق صلحی برای همیشه بی‌طرف باشد. کی‌یف می‌گوید نیروهای روسیه باید عقب‌نشینی کنند و اوکراین باید تضمین‌های امنیتی مشابه عضویت در ناتو دریافت کند تا از حملات آینده جلوگیری کند.
مقامات اوکراینی در گذشته اذعان کرده‌اند که عضویت کامل ناتو ممکن است در کوتاه‌مدت دور از دسترس باشد و یک توافق صلح فرضی می‌تواند برخی از سرزمین‌های اشغالی را در دست روسیه بگذارد.
اما کی‌یف و متحدان اروپایی آن به صراحت اعلام کرده‌اند که نگران آنچه دولت ترامپ به‌عنوان امتیاز دادن به این دو موضع قبل از آغاز مذاکرات می‌داند، هستند.
