گزارش تحلیلی | آیا قالیباف رئیس مجلس باقی میماند؟
انتخابات مجلس شورای ایران که چند روز پیش برگزار شد، یکی از پرچالشترین دورههای انتخاباتی مجلس در تاریخ ایران بود چرا که نتایج آن گویای تغییرات عمیق در نگرش مردم و همچنین توازن قوای سیاسی داخلی در کشور است.
برجستهترین پیامد این انتخابات، افت محسوس محبوبیت و قدرت محمدباقر قالیباف، رئیس کنونی مجلس در برابر چهرههای شاخص اصولگرایان سنتی چون نبویان و رسایی بود.
قالیباف در انتخابات قبلی توانسته بود بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار رای را در تهران کسب کند، اما این بار با کسب کمتر از نصف آرای دوره قبل، با کسب جایگاه چهارم صندلی خود در مجلس را حفظ کرد.
به نظر میرسد جریان مشهور به خالصسازی که بار دیگر در این انتخابات تجلی یافت، صرفا به دنبال کنار گذاشتن قالیباف از ریاست مجلس در دوره آتی نیست، بلکه میخواهد او را از گردونه قدرت بیرون براند. بر اساس گفتههای کارشناسان در گفتوگو با وبسایت فرارو، چنین انگیزهای حتی از چشمانداز ۱۴۰۴ نیز فراتر میرود.
از سوی دیگر، شکست اندک نامزدهای تاییدشده نزدیک به جریان اعتدال و اصلاحطلبان در این انتخابات، برگ دیگری بر افول این جریانهای سیاسی در مجلس آینده زد. حضور انگشتشمار آنان در مجلس آینده ظاهرا هیچ تاثیری در موازنه قوا نخواهد داشت.
اما شاید پرچالشترین و البته جذابترین پیامد این انتخابات، تعارض و رقابت داخلی میان جریانهای مختلف اصولگرایی در مجلس یازدهم باشد.
پیشبینی کارشناسان این است که دوگانه رسایی-نبویان از یک سو و قالیباف و اصولگرایان میانهرو از سوی دیگر، بتوانند زمینه بروز اختلافات جدی را درون مجلس آینده فراهم کنند.
رقابت احتمالی این سه جریان برای تصاحب کرسی ریاست مجلس یکی از مهمترین چالشهای پیش روست. بسیاری از کارشناسان و حتی نمایندگان مجلس یازدهم، از عملکرد قالیباف در دوره گذشته ناراضی بودند و انتظار میرود این نارضایتیها در انتخاب رئیس مجلس جدید تاثیرگذار باشد.
همچنین بحث انجام وظایف نظارتی مجلس بر عملکرد دولت نیز موضوع مهم دیگری خواهد بود که میتواند میان جریانهای مختلف، اختلافنظرهایی را پدید آورد. در حالی که اصولگرایان سنتی همچون نبویان و رسایی خواستار نظارت سخت بر دولت هستند، گروهی از اصولگرایان میانهرو خواهان تعاملی فراتر از چارچوب قانونی با دولت خواهند بود.
در نهایت، تحقق وعدههای انتخاباتی مهمی چون اصلاح نظام بانکی، مقابله با فساد، کنترل تورم و گرانی، ایجاد شغل و حل مشکلات معیشتی مردم، چالش اصلی مجلس آینده خواهد بود. موفقیت یا شکست در این گونه مسائل، میزان اعتماد و وفاداری مردم را در انتخاباتهای آتی تعیین خواهد کرد.
در مجموع، مجلس دوره سیزدهم پرچالشترین و چنددستهترین مجلس در یک دهه گذشته خواهد بود.