کیسینجر درگذشت؛ «معمار سیاست خارجی» که چهره دیپلماسی آمریکا را تغییر داد
هنری کیسینجر، وزیر خارجه پیشین ایالات متحده و مشهورترین دیپلمات این کشور، در ۱۰۰ سالگی درگذشت.
شرکت مشاوره «کیسینجر آسوشیتس» امروز (پنجشنبه، ۹ آذر) در بیانیه‌ای بدون اشاره به دلیل مرگ وی اعلام کرد که کیسینجر «در خانه خود در ایالت کنتیکت درگذشت.»
در این بیانیه با اشاره به اینکه خانواده این دیپلمات سرشناس آمریکا مراسم تشییع جنازه خصوصی برای وی برگزار خواهند کرد آمده است که مراسمی متعاقب آن در نیویورک برای ادای احترام عمومی به وی برگزار خواهد شد.
هنری کیسینجر یک سیاستمدار بزرگ، دیپلمات کهنه کار، مشاور ژئوپلیتیک و معمار سیاست خارجی آمریکا بود که اثری پاک نشدنی در آن بر جای گذاشت.
کیسینجر وزیر امور خارجه آمریکا در زمان ریچارد نیکسون و جرالد فورد بود.
وی مدافع برجسته مکتب واقع‌گرایی در روابط بین‌الملل بود که منافع عملی دولت‌ها را بر مواضع ایدئولوژیک آنها مقدم می‌دارد.
کیسینجر از رئالیسم سیاسی بین سال‌های ۱۹۶۹ تا ۱۹۷۷ استفاده می‌کرد که نگاهی «عملگرا» به منازعات و درگیری‌ها در سطح بین‌المللی داشت و نقش برجسته‌ای در سیاست خارجی ایالات متحده ایفا کرد.
زندگی و تحصیلات او
کیسینجر روز ۲۷ مه ۱۹۲۳ در خانواده‌ای یهودی در آلمان به دنیا آمد.
او پیش از آغاز جنگ جهانی، در سال ۱۹۳۸ توانست به همراه پدرش که معلم مدرسه بود و مادر و برادرش از آلمان بگریزد و به ایالات متحده برود.
کیسینجر به دانشگاه هاروارد رفت و در حوزه روابط بین‌الملل از این دانشگاه فارغ التحصیل شد.
او سال ۱۹۸۵ در مصاحبه‌ای گفت: «فکر می‌کردم که حسابدار بشوم. هیچ وقت فکر نمی‌کردم که وارد هاروارد یا وزیر خارجه ایالات متحده شوم.»
در واقع، سیر حوادث او را به این جهت هدایت کرد. هنری کیسینجر در سن جوانی، زمانی که دوره شبانه دبیرستان را در حال خواندن بود، در یک کارخانه تولید فرچه اصلاح کار می‌کرد. پس از فارغ‌التحصیلی از دبیرستان، وی وارد رشته حسابداری در سیتی کالج نیویورک شد، اما پیش از اتمام تحصیل در سال ۱۹۴۳، به ارتش پیوست.
او در ارتش با اولین استاد خود آشنا شد، فریتز کریمر پناهنده آلمانی و دانشمند علوم سیاسی که او را متقاعد کرد به هاروارد برود، جایی که در سال ۱۹۵۰ مدرک کارشناسی و در سال ۱۹۵۴ نیز دکترای خود را گرفت.
زندگی سیاسی کیسینجر
هنری کیسینجر در شورای امنیت ملی و وزارت امور خارجه آمریکا در زمان جان اف کندی و لیندون جانسون، سمت مشاور را به عهده گرفت.
ریچارد نیکسون، رئیس جمهور وقت آمریکا، در سال ۱۹۶۹ وی را به عنوان مشاور امنیت ملی منصوب کرد که باعث نفوذ زیاد او در سیاست خارجی آمریکا در دو دولت شد.
کیسینجر بین سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۷ به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا مشغول به کار شد.
در سال اول وزارت وی، تشدید درگیری کشورهای عربی و اسرائیل، کیسینجر را مجبور کرد تا اولین مأموریت دیپلماسی خود موسوم به «شاتل» را انجام دهد.
او در کمک به مذاکره برای پایان جنگ ۱۹۷۳ میان کشورهای عربی و اسرائیل نقش داشت.
کیسینجر در دوران وزارت خارجه خود نقش مهمی در رخدادهای بزرگ جهانی از جمله خروج آمریکا از جنگ ویتنام، برقراری روابط دیپلماتیک با چین و کاهش تنش با اتحاد جماهیر شوروی برعهده داشت.
رویکرد هنری کیسینجر به رویدادهای جهانی، در چارچوب جنگ سرد و رویارویی با اتحاد جماهیر شوروی بود.
وی در گشایش دیپلماسی آمریکا با چین، مذاکرات کنترل تسلیحات بین ایالات متحده و شوروی و توافق پاریس با ویتنام شمالی موثر شناخته می‌شود.
کیسینجر در سال ۱۹۷۳، به خاطر کنش‌هایش برای آتش‌بس در ویتنام، جایزه صلح نوبل را تحت شرایطی مناقشه‌برانگیز که دو نفر از اعضای کمیته به اعتراض استعفا دادند، دریافت کرد.
از مهم‌ترین فعالیت‌های موفقیت‌آمیز کیسینجر می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- مذاکرات مربوط به محدودسازی سلاح‌های استراتژیک میان آمریکا و شوروی که منجر به پیمان سالت (۱۹۶۹ تا ۱۹۷۲) شد.
- برقراری رابطه میان ایالات متحده آمریکا و چین با اجرای سیاست معروف به دیپلماسی پینگ پنگ در ۱۹۷۲.
- نقش مؤثر در خاتمه بحران ویتنام که جایزه صلح نوبل مشترکی را برای او و له دوک تو طرف مذاکره ویتنامی او به ارمغان آورد.
- نقش وی در پایان دادن به جنگ مصر و اسرائیل.
