دنیای شگفت‌انگیز خالقان عسل؛ آیا ملکه، فرمانروای زنبورهاست؟
هنگامی که به زنبور فکر می‌کنید، احتمالاً اولین چیزی که به ذهن شما می‌رسد، گونه معروف زنبور عسل است؛ گونه‌ای که در سراسر جهان زندگی می‌کند و دارای یک ملکه مخصوص است. اما آیا می‌دانید از میان حدود ۲۰ هزار گونه زنبور، فقط تعداد کمی از آنها ملکه دارند؟
در این گزارش، به رازهای پنهان در زندگی زنبورهای ملکه‌دار نگاهی خواهیم انداخت.
در یک کلونی زنبور عسل، ملکه تنها وظیفه تخم‌گذاری را بر عهده دارد و روزانه حدود ۲ هزار تخم می‌گذارد.
با این حال، برخلاف تصور رایج، ملکه واقعاً بر کارگران حکمرانی نمی‌کند. در عوض، کارگران ماده هستند که از ملکه مراقبت می‌کنند و مدیریت کلونی را برعهده دارند.
همچنین باید به یاد داشت که علاوه بر ملکه و کارگران ماده، گروه سومی نیز در این کلونی‌ها وجود دارد: زنبورهای نر یا همان پهپادها. وظیفه اصلی پهپادها جفت‌گیری با ملکه‌های جدید است.
آنها پس از ترک کندو، به گروه‌های بزرگی از دیگر پهپادها می‌پیوندند تا منتظر ملکه‌های جفت‌گیر باشند. اگر خوش شانس باشند و بتوانند با ملکه‌ای جفت شوند، بلافاصله پس از آن می‌میرند.
اما چرا برخی از زنبورها ملکه دارند و برخی دیگر ندارند؟
پاسخ در ارتباط خانوادگی آنها نهفته است. کارگران زنبور عسل، گرچه خود فرزندانی ندارند، اما با کمک به ملکه و محافظت از او، در واقع به حفظ ژن‌های خویش در نسل‌های بعدی کمک می‌کنند.
از سوی دیگر، کندوی زنبور عسل ساختاری بسیار پیچیده دارد که ساخت، نگهداری و محافظت از آن نیازمند نیروی کار گسترده و همکاری جمعی است.
علاوه بر زنبور عسل، دو گروه دیگر از زنبورها نیز ملکه دارند: زنبورهای بامبل و زنبورهای بدون نیش. این گونه‌ها نیز از ساختار اجتماعی مشابهی برخوردارند که در آن ملکه مسئول تخم‌گذاری، کارگران مسئول مراقبت و حفاظت از کندو، و پهپادها مسئول جفت‌گیری با ملکه‌های جدید هستند.
کارشناسان معتقدند که تقسیم کار و ساختار‌های پیچیده کندو، هر دو نقش مهمی در توضیح وجود زنبورهای ملکه‌دار ایفا می‌کنند.
این موضوع دهه‌هاست که مورد بررسی زیست‌شناسان قرار گرفته و هنوز نیز ابعاد ناشناخته‌ای در این زمینه وجود دارد. اما یک چیز مسلم است: زندگی زنبورهای ملکه‌دار پر از رازهای شگفت‌انگیزی است که همچنان در حال کشف شدن است.
