هشدارها نسبت به «نظامی شدن اینترنت» در ایران
کارشناسان نسبت به تلاش‌های دولت ایران برای تشدید کنترل بر اینترنت از طریق طرح محدودسازی اینترنت در ایران، موسوم به «صیانت از فضای مجازی» که چند ماه پیش به مجلس ارائه شده بود، هشدار دادند.
به گفته رسانه‌های داخلی ایران، این طرح به نهادهای نظامی اجازه می‌دهد «نقش پررنگی» در زمینه خدمات اینترنتی و نظارت بر آن داشته باشند.
روزنامه شرق روز چهارشنبه (۲۰ بهمن) در این مورد نوشت که آخرین نسخه این طرح که با نام «طرح نظام تنظیم مقررات خدمات فضای مجازی» در دستور کار کمیسیون مشترک صیانت قرار گرفته است، به احتمال زیاد به شورای نگهبان برود و در صورت تأیید شورای نگهبان به قانون تبدیل خواهد شد.
تصویب این طرح، ایجاد، نگهداری و بهره‌برداری از گذرگاه‌های مرزی اینترنتی از سوی بخش خصوصی و غیردولتی را ممنوع می‌کند و این امر به‌دست نظامیان سپرده خواهد شد.
طبق ماده ۹ متن این طرح «کارگروه مدیریت گذرگاه مرزی متشکل از رئیس مرکز ملی فضای مجازی به‌عنوان رئیس کارگروه و نمایندگان دادستان کل کشور، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، سازمان پدافند غیرعامل، وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، ستاد کل نیروهای مسلح و سازمان اطلاعات سپاه ایجاد می‌شود تا نسبت به امنیت ارتباطات و اطلاعات و مدیریت ترافیک ورودی و خروجی کشور در گذرگاه‌های مرزی تصمیمات لازم را اتخاذ کند.»
در صورت تصویب این نسخه، «همه داده‌ها نیز ضبط و نگهداری خواهند شد» و طبق این طرح، «ذخیره‌سازی و پردازش داده‌های کاربران ایرانی مطابق مصوبات شورا و ضوابط و مقررات مربوطه» یک روال عادی خواهد بود.
بر اساس گزارش روزنامه شرق، با وجود هشدارهای مکرر مبنی بر ضربه اقتصادی این محدودسازی به بخش بزرگی از جامعه «خبری از رفع ایرادات اساسی آن که بارها از سوی فعالان صنفی و تشکل‌های تخصصی مورد اشاره قرار گرفته، نیست و از رفع ایرادات گسترده مرکز پژوهش‌ها هم خبری نیست و همچنان می‌توان نشانه‌های محدودسازی اینترنت را در متن نهایی دید.»
در این گزارش ابراز نگرانی شده است که تبدیل شدن این طرح به قانون، «کاهش چشمگیر سرعت اینترنت و قطع دسترسی به جامعه آزاد اطلاعاتی را در بر خواهد داشت.»
در مردادماه ۱۴۰۰ پس از انتقاد علی خامنه‌ای، رهبر ایران، از محدود نکردن آن توسط نهادهای مسئول، طرح «صیانت از فضای مجازی» محوریت آن محدود سازی شبکه‌های اجتماعی است، در دستور کار مجلس ایران قرار گرفت.
گفتنی است که بر اساس آمارهای «خانه آزادی» (فریدم هاوس)، ایران در سال ۲۰۲۱ یکی از بدترین کشورها با کمترین آزادی اینترنت -حتی پایین‌تر از کشورهایی همچون بلاروس، ازبکستان و پاکستان- بوده است.
