نقش پکن و تأثیرات منطقه‌ای؛ تفسیرهای غربی از توافق عربستان و ایران
عربستان سعودی و ایران روز جمعه ازسرگیری روابط دیپلماتیک بین دو کشور و بازگشایی سفارت‌ها و نمایندگی‌های خود در مدت زمان حداکثر دو ماه آینده را در دستور کار قرار دادند.
این پیشرفت که توسط چین حمایت می‌شود، در راس نگرانی روزنامه‌های غربی منتشر شده امروز، شنبه، به ویژه در رابطه با نقش پکن بود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس با عنوان «توافق ایران و عربستان سعودی برای ازسرگیری روابط با کمک چین» نوشت: «دو کشور روز جمعه توافق کردند که روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و پس از هفت سال تنش، سفارت‌های خود را بازگشایی کنند.»
این خبرگزاری آمریکایی اشاره کرد که پیشرفت دیپلماتیک بسیار مهمی که با چین مذاکره شد، احتمال درگیری مسلحانه بین دو رقیب خاورمیانه را کاهش می‌دهد.
آسوشیتدپرس در نظر گرفت که توافقی که این هفته در بحبوحه کنگره ملی خلق به دست آمد، نشان دهنده یک پیروزی دیپلماتیک بزرگ برای چین است. در حالی که کشورهای منطقه به عقب نشینی آرام ایالات متحده از منطقه گسترده‌تر خاورمیانه پی برده‌اند.
واشنگتن پست گزارش داد میانجی‌گری موفق چین در دستیابی به آرامش بین ایران و عربستان در روز جمعه، ایالات متحده را در موقعیت شرم‌آور تمجید از یک توافق مهم در خاورمیانه که توسط رقیب اصلی ژئوپلیتیک خود منعقد شده است، قرار داد.
جان کربی، سخنگوی کاخ سفید دیروز گفت: «ما از هرگونه تلاش برای کاهش تنش در آنجا حمایت می‌کنیم.» این روزنامه آمریکایی اشاره کرد که این توافق حاصل مذاکراتی است که روز دوشنبه آغاز شد و به عنوان بخشی از ابتکار شی جین پینگ، رئیس جمهور چین با هدف «توسعه روابط حسن همجواری» بین تهران و ریاض، بر اساس آنچه سه کشور در آن اعلام کردند، عنوان شده است.
بیانیه مشترک به نوشته این روزنامه، امضای توافقنامه در پکن (که دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا آن را تهدید شماره یک ژئواستراتژیک می‌داند ) نشان دهنده آخرین تلاش‌های رئیس جمهور شی برای دستیابی به حضور سیاسی بیشتر در خاورمیانه است، جایی که ایالات متحده در آن مسلط بود.
ماه گذشته، چین میزبان ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران بود، زیرا دو کشور توافقنامه «همکاری استراتژیک» خود را تقویت کردند. شی در ماه دسامبر برای یک دیدار دولتی به عربستان سعودی سفر کرد.
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز با عنوان «توافق عربستان و ایران برای احیای روابط در مذاکرات به میزبانی چین» نوشت: توافق بین دو رقیب منطقه‌ای نشان‌دهنده اهمیت روزافزون اقتصادی و سیاسی چین در خاورمیانه و آنچه برخی تحلیل‌گران می‌گویند را نشان می‌دهد و تضعیف نفوذ ایالات متحده است.
میزبانی چین از مذاکرات، «نقش رو به رشد» چین به عنوان یک قدرت اقتصادی و سیاسی جهانی و وزنه تعادلی در برابر واشنگتن، به ویژه در خاورمیانه، منطقه‌ای که مدت‌ها توسط دخالت نظامی و دیپلماتیک ایالات متحده شکل گرفته بود را برجسته می‌کند. اینکه آیا این تغییر منجر به آتش بس عمیق یا پایدار بین دو دولت خواهد شد، هنوز مشخص نیست، اما نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد دو کشور مایل به یافتن راهی برای خروج از رویارویی هستند.
مقامات سعودی و ایران طی دو سال گذشته در دورهای گفت وگو از جمله در عراق و عمان شرکت کرده‌اند، اما پیشرفت چندانی نداشته است.
روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز در گزارشی از احیای روابط دیپلماتیک عربستان سعودی و ایران پس از مناقشه‌ای که هفت سال به طول انجامید، اشاره کرد و گفت که این توافق با میانجی‌گری چین به دنبال کاهش تنش در منطقه نفت‌خیز است.
این روزنامه انگلیسی گزارش داد که عربستان سعودی و ایران در سال ۲۰۱۶ پس از حمله معترضان ایرانی خشمگین از اعدام یک روحانی شیعه به نمایندگی دیپلماتیک عربستان سعودی، به روابط خود پایان دادند.
سه سال بعد، عربستان سعودی و کشورهای غربی، تهران را به مهندسی حمله پهپادی به تاسیسات نفتی عربستان متهم کردند که به طور موقت نیمی از تولید آن را متوقف کرد.
«فایننشال تایمز» توافق عربستان و ایران را پیروزی دیپلماسی چین دانست و بر نفوذ فزاینده پکن در منطقه خاورمیانه تاکید کرد که ایالات متحده را که اخیرا روابط قدرتمندش با ریاض سرد شده به چالش می‌کشد.
روزنامه انگلیسی «گاردین» نیز گزارش داد که ایران و عربستان سعودی، دو رقیب بزرگ تولیدکننده نفت در خاورمیانه، پس از هفت سال جدایی، برای بازگرداندن روابط و بازگشایی سفارت‌ها به توافق رسیدند. این توافق پس از مذاکره با میانجی‌گری چین در پکن حاصل شد.
این روزنامه انگلیسی اشاره کرد که این توافق ممکن است بازتاب‌های گسترده‌ای بر توافق هسته‌ای ایران و جنگ یمن داشته باشد و نشان دهنده عزم عربستان برای اتخاذ سیاست خارجی مستقل از غرب است.
گاردین با اشاره به اینکه اگرچه مذاکرات بین عربستان سعودی و ایران در طول سال‌ها در عراق انجام شد، جای تعجب داشت که این مذاکرات در چین تکمیل شد و توضیح داد که این توافق ممکن است عواقبی برای تلاش‌های آمریکا در جهت منزوی کردن اقتصادی ایران از طریق تحریم داشته باشد.
روزنامه انگلیسی «تایمز» با عنوان «چین به عربستان سعودی و ایران در ترمیم روابط کمک می‌کند» نوشت: عربستان سعودی و ایران پس از سال‌ها رقابت، طی توافقی که در چین مذاکره و امضا شد، ازسرگیری روابط دیپلماتیک را در دستور کار قرار دادند.
این روزنامه انگلیسی افزود: «این توافق که کاهش دخالت آمریکا در خاورمیانه را برجسته می‌کند، تلاشی از سوی قدرت‌های رقیب برای کاهش خطر درگیری مستقیم در لحظات حساس است.»
