گزارش تحلیلی | آیا ایران در خصوص بازگشت به توافق هسته‌ای صادق است؟
پس از چند ماه وقفه، ایران اعلام کرده که آماده بازگشت به وین برای تکمیل مذاکرات احیای توافق هسته‌ای (برجام) با قدرت‌های غربی است. اما ایران چه قدر در خصوص بازگشت به برجام صادق است؟
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه ۱۰ مرداد در نشست خبری خود اعلام کرد طی روزهای گذشته به‌طور جدی پیام‌های مختلفی در رابطه با برجام رد و بدل شده است.
کنعانی گفت: «این احتمال وجود دارد که در آینده نزدیک بتوانیم در خصوص زمان مذاکرات احیای برجام به نتیجه برسیم و احتمالاً دور جدیدی از مذاکرات را شاهد باشیم.»
او افزود «البته این بستگی کامل به اراده طرف مقابل مشخصا آمریکایی‌ها دارد که برای دستیابی به توافق منطقی، معقول و پایدار آمادگی خود را نشان دهند و از طرح موضوعات انحرافی خودداری کنند.»
وی در حالی این مطلب را بیان کرد که در همین روز، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، مواضع اخیر برخی مقام‌های ایرانی دربارهٔ برنامه هسته‌ای کشور را تکرار کرد و گفت: «ایران توان فنی ساخت بمب اتمی را دارد ولی چنین برنامه‌ای در دستور کار نیست.»
مقام‌های ایرانی می‌گویند ساخت بمب اتمی را بر اساس فتوایی از علی خامنه‌ای «حرام» می‌دانند.
ایالات متحده آمریکا اعلام کرده تا زمان بازگشت ایران به برجام، به اعمال تحریم‌های بیشتر علیه فروش نفت خام و محصولات پتروشیمی ایران ادامه می‌دهد.
وزارت خزانه‌داری آمریکا امروز دوشنبه شش شرکت و یک نفتکش را به خاطر ارتباط با صنعت پتروشیمی ایران تحریم کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، برایان نلسون، معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی روز دوشنبه با اشاره به تحریم‌های جدید این کشور علیه ایران در بیانیه‌ای نوشت: ایالات متحده به دنبال کردن مسیر دیپلماسی جهت رسیدن به بازگشت متقابل به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) ادامه خواهد داد.
وی ادامه داد: تا زمانی که ایران آماده بازگشت به اجرای کامل تعهداتش باشد، ما به اعمال تحریم علیه فروش غیر قانونی نفت خام و محصولات پتروشیمی ایران ادامه خواهیم داد.
در همین حال، جو بایدن رئیس جمهور آمریکا گفت، «ما پیشنهادی برای اطمینان از بازگشت متقابل به اجرای برجام با ایران ارائه کردیم تا اطمینان حاصل شود که این کشور دارای سلاح اتمی نیست.»
بایدن خواستار توقف تلاش های ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای شد و گفت «ایران باید به برجام پایبند باشد و از برنامه برای دستیابی به سلاح اتمی دست بردارد.»
در روزهای اخیر، جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از آماده بودن متن نهایی توافق احیای برجام خبر داده و پس از آن، علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران اعلام کرد ایران آماده جمع‌بندی مذاکرات در مدت‌زمانی کوتاه است.
این در حالی است که پیشتر برخی مقام‌های غربی از جمله رئیس سازمان اطلاعات بریتانیا ریچارد مور نسبت به اراده ایران برای بازگشت به برجام ابراز تردید کرده‌اند.
ریچارد مور هفته گذشته اعلام کرد «خامنه‌ای به‌دنبال توافق نیست، ومقام‌های ايران به‌دنبال دستیابی به توافق نیستند اما می‌خواهند مذاکرات ادامه یابد تا زمان بخرند.»
روزنامه آمریکایی وال‌استریت‌ژورنال روز چهارشنبه گذشته با انتشار یک گزارش تحلیلی نوشت به‌نظر می‌رسد حکومت ایران در پی طولانی کردن روند مذاکرات است تا «زمان بخرد و برنامه اتمی‌اش را توسعه دهد.»
و آنچه نشان می‌دهد ایران در احیای توافق هسته‌ای صادق نیست، آنچه نماینده مجلس تندرو مجتبی ذوالنوری گفت «امروز دولت موظف به غنی سازی اورانیوم در سطح بالا است، ماشین‌های پیشرفته‌ای نصب شده است و آمریکایی‌ها نمی‌توانند این وضعیت را بپذیرند و باعث شده انگیزه‌ای برای بازگشت به مذاکرات نداشته باشند.»
وی درباره کندی مذاکرات توضیح داد «دلیل کُندی پیشرفت مذاکرات، تیم مذاکره کننده ایران نیست بلکه دو عامل اصلی، در روند مذاکرات تاثیر گذاشت که اصلی ترین آن، بحران اوکراین بود و درگیری روسیه و اوکراین باعث شد، پرونده ایران از اولویت اول آمریکا خارج شود.»
پیش از مذاکرات دوحه، شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز ۱۸ خرداد با اکثریت آراء قطعنامه‌ای را علیه ایران به تصویب رساند که در آن از عدم همکاری تهران با این نهاد انتقاد شد.
