چرا ایرانیها اینقدر فیلم هندی «شعله» را دوست دارند؟

فیلم هندی «شعله» سالهاست که در حافظه جمعی بسیاری از ایرانیان جایگاه ویژهای دارد. اما چرا این اثر سینمایی اینقدر محبوب شد؟
شعله نهتنها بهدلیل داستان جذاب و شخصیتهای ماندگارش، بلکه بهخاطر ریشههای فرهنگی مشترک میان ایران و هند توانست محبوبیت گستردهای در ایران پیدا کند.
ورود سینمای هند به ایران به دههها پیش بازمیگردد؛ زمانیکه هنوز فیلمهای عربی در سالنهای سینمایی ایران نمایش داده میشد و ترجمه یا زیرنویس مفهومی نداشت. اما با تیره شدن روابط فرهنگی ایران و کشورهای عربی، فیلمهای هندی با مضمونهای عاشقانه و انسانی بهتدریج در دل مخاطبان ایرانی جا باز کردند. از آن میان، «شعله» نقطه عطفی در رابطه سینمایی دو کشور بود؛ فیلمی که در سالهای پس از انقلاب به ایران رسید و با استقبال بینظیر مواجه شد.
«شعله» از ترکیب عناصر عاشقانه، دوستی، تخیل و ماجراجویی بهره میبرد. این مفاهیم همراستا با باورهای فرهنگی مردم ایران بودند و باعث شدند تا مخاطبان ایرانی با داستان فیلم همذاتپنداری کنند. در عین حال، تخیل موجود در سینمای هند که ریشه در اسطورهها و باورهای فرهنگی آن کشور دارد، برای ایرانیان تداعیگر اسطورههای خودشان بود. این ویژگیها باعث شدند فیلمهایی مانند «شعله» نه فقط سرگرمکننده، بلکه تجربهای فرهنگی و عاطفی برای مخاطبان ایرانی باشند.
یکی دیگر از دلایل محبوبیت این فیلم، توجه ویژه آن به موسیقی و رقص بود؛ عناصری که در سینمای هند تنها جنبه تزئینی ندارند بلکه بهعنوان زبان احساسات و ابزاری برای بیان مفاهیم عمیق انسانی استفاده میشوند. از سوی دیگر، سابقه تاریخی روابط فرهنگی ایران و هند، بهویژه در دوره صفویه، بستر لازم را برای ارتباط عاطفی مخاطبان با سینمای هند فراهم کرده است.
فیلم «شعله» در هند نیز یکی از موفقترین آثار تاریخ سینمای این کشور است. داستان آن بر پایه مفاهیم جهانی چون فداکاری، عشق و رفاقت بنا شده است و همین جهانیبودن درونمایههایش آن را به اثری فراملی بدل کرده است. امروز هم که بیش از چند دهه از ساخت آن گذشته، «شعله» همچنان در ذهن و دل بسیاری از ایرانیان زنده است.