آیا ایران برای غنی‌سازی اورانیوم، تاسیسات زیرزمینی جدیدی ساخته است؟
با وجود اعلام رئیس‌جمهوری آمریکا مبنی بر نابودی کامل تاسیسات کلیدی در فردو، نطنز و اصفهان، برخی کارشناسان هشدار داده‌اند که احتمال دارد ایران سایت‌های زیرزمینی دیگری برای غنی‌سازی اورانیوم ایجاد کرده باشد.
دیوید آلبرایت، رئیس مؤسسه علوم و امنیت بین‌المللی، به روزنامه نیویورک‌پست گفته است که ایران دست‌کم یک مرکز دیگر در اعماق زمین ساخته که قابلیت تبدیل‌شدن به تاسیسات غنی‌سازی را دارد.
آلبرایت پیش‌تر در گزارشی در سال ۲۰۲۲ به وجود یک مجتمع زیرزمینی جدید در جنوب سایت نطنز اشاره کرده بود. تصاویر ماهواره‌ای از تاسیسات فردو چند روز پیش از بمباران، صفی از کامیون‌های سنگین را در برابر این مجموعه نشان می‌داد که احتمالا برای جابه‌جایی اورانیوم غنی‌شده به‌کار گرفته شده‌اند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا این مواد ممکن است به همان سایتی منتقل شده باشند که پیش‌تر درباره‌اش هشدار داده بود، گفت این احتمال وجود دارد و اسرائیل نیز احتمالا از آن مطلع بوده و مسیر حرکت کامیون‌ها را زیر نظر داشته است.
گزارش نشریه فری‌پرس می‌گوید پنجشنبه گذشته، هم‌زمان با گسترش عملیات اسرائیل، ۱۶ کامیون از ورودی فردو عبور کردند و پس از ۲۴ ساعت، محل را ترک کرده و به نظر می‌رسد مواد هسته‌ای را تا دست‌کم یک کیلومتر دورتر منتقل کرده‌اند. طبق این گزارش، نهادهای اطلاعاتی آمریکا و اسرائیل و همچنین اپراتورهای ماهواره‌ای خصوصی این جابه‌جایی را ردیابی کرده‌اند. با این حال، واشینگتن و اورشلیم تصمیم گرفتند اقدامی انجام ندهند و منتظر مجوز حمله از سوی ترامپ بمانند که روز بعد صادر شد.
در جریان این حمله، ۱۴ بمب سنگرشکن GBU-12 به سه سایت فردو، نطنز و اصفهان اصابت کرد. با وجود این، محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، اعلام کرد که سایت جدیدی در مکانی امن و آسیب‌ناپذیر تکمیل شده و به‌زودی غنی‌سازی در آن آغاز خواهد شد.
کارشناسانی چون جفری لوییس و امیلی هاردینگ نیز تأکید کرده‌اند که ایران احتمالا سایت‌های زیرزمینی متعددی برای روز مبادا آماده کرده است. گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم از عدم شفافیت کامل ایران حکایت دارد. برخی تحلیلگران باور دارند که بمباران اخیر زمان لازم برای دستیابی به اورانیوم با درجه تسلیحاتی را به تأخیر انداخته، اما برنامه هسته‌ای ایران ممکن است هنوز به طور کامل نابود نشده باشد.
