گزارش تحلیلی | نقش جدید ظریف در دولت پزشکیان و تأثیر آن بر سیاست ایران
انتصاب محمد جواد ظریف وزیر خارجه پیشین ایران به عنوان معاون راهبردی رئیس‌جمهور در دولت مسعود پزشکیان، تحولی قابل توجه در صحنه سیاسی ایران به شمار می‌رود. در این گزارش به بررسی این انتصاب می‌پردازیم.
این انتصاب که با توضیحات مفصل ظریف در شبکه اجتماعی ایکس همراه بود، نکات مهمی را درباره رویکرد دولت جدید و نقش ظریف در آن آشکار می‌سازد.
ظریف تأکید کرده که هدف از پذیرش این مسئولیت، ایجاد تعادل بین استفاده از "فکر نو و توانمندی‌های جدید" و "تجربه انباشته مدیران با تجربه چهل سال گذشته" است.
ظریف اشاره کرده که پیشنهاد معاونت سیاسی را به دلیل احتمال تداخل با وظایف وزارتخانه‌های سیاسی نپذیرفته است. او پیش از این نیز اعلام کرده بود تمایلی به قبول سمت در وزارت‌خانه‌ها و پست‌های سیاسی داخلی ندارد. با این حال پست معاونت راهبردی هم می‌تواند مستلزم دخالت او در سیاست داخلی باشد.
ظریف همچنین به نقش این معاونت در ایجاد ارتباط میان دولت، مردم، اندیشکده‌ها و نهادهای مدنی نظارتی، اشاره کرده که نشان‌دهنده تمایل دولت به گسترش تعامل با جامعه مدنی و بهره‌گیری از نظرات کارشناسی است.
ظریف همچنین درباره دلایل پذیرش این مسئولیت و اهداف آن توضیحات مفصلی ارائه کرده که نشان‌دهنده تمایل به شفافیت و پاسخگویی در دولت جدید است.
اگرچه این سمت مستقیماً با سیاست خارجی مرتبط نیست، اما حضور ظریف با تجربه گسترده دیپلماتیک در این جایگاه می‌تواند بر رویکرد کلی ایران در عرصه بین‌المللی تأثیرگذار باشد.
همچنین ماهیت "راهبردی" این معاونت نشان می‌دهد که ظریف نقشی کلیدی در تدوین استراتژی‌های کلان دولت خواهد داشت، بدون آنکه درگیر مسائل اجرایی روزمره شود.
میترا جلوداری، معمار و شهرساز ایرانی، انتخاب ظریف برای این سمت را «هوشمندانه» توصیف کرده و می‌گوید ظریف مرکز بررسی‌های استراتژیک را تبدیل به مرکزی قدرتمند برای دولت خواهد کرد.
مریم سالاری، خبرنگار ایرانی، درباره این انتصاب گفت: «حضور این مرد وطن پرست و دلسوز ایران در روزهای پرمخاطره منطقه مایه دلگرمی است.»
با این حال مخالفان حکومت ایران معتقدند نه انتصاب ظریف و نه پیروزی پزشکیان در انتخابات نمی‌تواند باعث «اصلاحات» در ایران شود چرا که سیاست‌های حکومت از سوی علی خامنه‌ای رهبر این کشور تعیین می‌شود و افرادی مانند ظریف تنها این سیاست‌ها را توجیه (یا به اصطلاح «ماله‌کشی») می‌کنند.
الهام امیدواری، فعال شبکه‌های اجتماعی، درباره این انتصاب گفت: «معاون راهبردی اسم سانتیمانتالِ ماله‌کش‌ست!»
