ناصر تقوایی، کارگردان برجسته موج نوی سینمای ایران درگذشت
ناصر تقوایی، فیلم‌ساز، نویسنده و عکاس برجسته ایرانی، بامداد شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۴ در سن ۸۴ سالگی در تهران درگذشت. او از پیشگامان موج نوی سینمای ایران بود که سال‌ها در اعتراض به سانسور گسترده در سینما، حاضر به فیلمسازی نشد و خودش را خانه‌نشین کرد.
تقوایی در ۲۲ تیر ۱۳۲۰ در آبادان به دنیا آمد و از نوجوانی به ادبیات و عکاسی علاقه‌مند بود. او پیش از ورود به سینما، در تلویزیون فعالیت می‌کرد و با ساخت مستندهایی چون «باد جن» و «اربعین» توجه منتقدان را جلب کرد. شهرت گسترده او با ساخت سریال تلویزیونی «دایی‌جان ناپلئون» در سال ۱۳۵۵ رقم خورد؛ مجموعه‌ای که اقتباسی از رمان ایرج پزشکزاد بود و به یکی از محبوب‌ترین سریال‌های تاریخ تلویزیون ایران تبدیل شد.
پس از آن، تقوایی فیلم‌های ماندگاری چون «آرامش در حضور دیگران»، «صادق کرده»، «نفرین»، «ناخدا خورشید»، «ای ایران» و «کاغذ بی‌خط» را کارگردانی کرد. فیلم «ناخدا خورشید» که اقتباسی از رمان «داشتن و نداشتن» اثر ارنست همینگوی بود، در سال ۱۹۸۸ موفق به دریافت جایزه پلنگ برنزی جشنواره لوکارنو شد و از سوی بسیاری از منتقدان به‌عنوان یکی از برترین آثار تاریخ سینمای ایران شناخته می‌شود. او همچنین در سال ۱۳۸۳ گواهی‌نامه هنری درجه یک را از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کرد.
ناصر تقوایی در سال‌های پس از انقلاب به دلیل آنچه خود «سانسور فراگیر» می‌نامید، کمتر به ساخت فیلم پرداخت. او در مصاحبه‌ای گفته بود: «تا وقتی سانسور این‌گونه عمل می‌کند، فیلم نمی‌سازم، کتاب چاپ نمی‌کنم و دروغ نمی‌گویم.» همین موضع‌گیری‌ها باعث شد در سه دهه اخیر از او تنها یک فیلم بلند منتشر شود. آخرین اثر سینمایی او «کاغذ بی‌خط» در سال ۱۳۸۰ بود.
در طول زندگی حرفه‌ای‌اش، تقوایی چند پروژه ناتمام از جمله سریال «کوچک جنگلی» و فیلم‌های «چای تلخ» و «زنگی و رومی» را نیز در کارنامه داشت که به دلایل مختلف از جمله محدودیت‌های مالی و نظارتی نیمه‌کاره ماندند.
او سه بار ازدواج کرد و آخرین همسرش، بازیگر و کارگردان ایرانی مرضیه وفامهر بود. وفامهر صبح شنبه با انتشار پیامی در شبکه‌های اجتماعی، از درگذشت او خبر داد و نوشت: «ناصر دشواری آزاد زیستن را برگزید.»
