پاسخ به ایران؛ آیا اسرائیل مختصات «سیل» را تغییر خواهد داد؟

باور عمومی بر این است که اسرائیل ناگزیر از ایران انتقام خواهد گرفت و فقط زمان آن مشخص نیست.

اهداف، هماهنگی با ایالات متحده آمریکا و گفتگوهای جاری، همه از نظر ناظران صرفاً نقاطی برای استتار و اطمینان از دستاوردهای حاصل از عنصر غافلگیری در چنین حملاتی است.

سه شنبه گذشته، ایران حدود ۲۰۰ موشک به سمت اسرائیل شلیک کرد و این اقدام را بخشی از پاسخ به کشته شدن حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان و اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، قرار داد.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، ایران را تهدید کرد که بهای سنگینی را برای این حمله بپردازد.

۷ اکتبر؟

وقتی CNN از یکی از مقامات ارشد وزارت خارجه آمریکا پرسید که آیا اسرائیل قصد دارد از سالگرد حملات حماس در ۷ اکتبر یعنی پس‌فردا دوشنبه استفاده کند، او گفت که دانستن آن دشوار است.

در واقع، بمباران ماه گذشته اسرائیل که دستگاه‌های ارتباطی حزب‌الله را هدف قرار داد، تأیید کرد که نتانیاهو ممکن است در تصمیمات خود از دولت آمریکا مشورتی نگیرد و شواهد آن تأییدیه وزیر امور خارجه آنتونی بلینکن در آن زمان است که واشنگتن هیچ اطلاع قبلی از این حملات نداشت.

اما ممکن است موضوع در مورد حمله به ایران متفاوت به نظر برسد، زیرا چنین اقدامی قطعا به کمک نیروهای آمریکایی مستقر در خاورمیانه نیاز دارد و بدون آن ممکن است اوضاع از کنترل خارج شود و اسرائیل نتایجی بر خلاف انتظارش را درو کند.

بر این اساس، نتانیاهو ممکن است برای «انتقام» حملات بی‌سابقه‌ای را به یکی از بازوهای تهران (حماس) داشته باشد و با اینکار تلاش کند که سطح شرمندگی دولتش از شکاف‌های امنیتی جدی که با حمله موشکی ایران برملا شد را کاهش دهد.

برای او، دوشنبه «فرصتی» خواهد بود که تا یک سال دیگر تکرار نمی‌شود و ۱۲ ماه دیگر انتظار برای دولتی که در بیش از یک جبهه در حال جنگ است، مطمئناً ایده راحت و قابل قبولی نخواهد بود.

بنابراین، تحلیلگران بر این باورند که تاریخ کاملاً روی میز نتانیاهو قرار دارد، اما موانع بسیاری ممکن است مانع اجرای آن شود و مختصات «سیلی» را که یک سال پیش توسط حماس علیه اسرائیل به راه افتاده بود، تشدید کند.

• ایران یا اسرائیل؛ هزینه شلیک موشک بیشتر است یا رهگیری آن؟

تضمین و انتخابات

این مقام ارشد آمریکایی در اظهارات خود به CNN گفت که اسرائیل تضمینی مبنی بر اینکه «هدف قرار دادن تاسیسات هسته‌ای ایران ممکن نیست» به دولت جو بایدن ارائه نکرده است.

این بدان معناست که حتی هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای تهران همچنان محتمل است یا محدود کردن بحث‌ها و اظهارات عمومی به این نقطه ممکن است یک تاکتیک استتار باشد و ایران را به توجه به تأمین این اهداف سوق دهد، در حالی که تل‌آویو اهداف کاملاً متفاوتی را دنبال می‌کند.

نکته اصلی این است که هیچ تضمینی از سوی اسرائیل وجود ندارد، نه برای آمریکا و نه برای هیچ کس دیگری، و اگر در دیدگاه‌های تل‌آویو و واشنگتن اختلاف نظر وجود داشته باشد، آن‌ها به زمان محدود می‌شوند و نه به ماهیت اهداف یا تصمیم. 

در حال حاضر، جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده، به نظر می‌رسد درگیر یک چیز است، و آن انتخابات است، و بنابراین، او خواهان تشدید تنش بیشتر در خاورمیانه نیست که انتقاد از سیاست خارجی او را بالا می‌برد.

بنابراین، او خود را بین دو گزینه ناسازگاری نتانیاهو یا به قول خودش «بی بی» و آنچه اسرائیل منافع امنیت ملی می‌داند و رأیی که در راه است و ممکن است دموکرات‌ها در آن شکست بخورند، می‌بیند. آنچه رأی دهندگان ممکن است تصمیمی اشتباه در خاورمیانه بدانند.

بر این اساس، بایدن با هدف قرار دادن تأسیسات هسته‌ای تهران مخالف است، اما در عین حال بدش نمی‌آید که ایران را با «جایگزین‌های دیگر» در یک موضع خاکستری با هدف فاصله گرفتن از جنبه‌های منفی مسائل و جلب جنبه‌های مثبت آن‌ها مورد حمله قرار دهد.

بایدن شامگاه جمعه از اسرائیل خواست تاسیسات نفتی ایران را هدف قرار ندهد و تاکید کرد که در تلاش است تا کشورهای جهان را برای جلوگیری از وقوع یک جنگ فراگیر در خاورمیانه بسیج کند.

بایدن که بدون اعلام قبلی به اتاق کنفرانس مطبوعاتی در کاخ سفید آمده بود، بر لزوم فراموش نکردن حمایت آمریکا توسط نتانیاهو در هنگام برداشتن گام‌های بعدی تاکید کرد.

بایدن که دوره ریاست‌جمهوری‌اش رو به پایان است، یک روز پس از آن که از برگزاری «مذاکرات» در مورد حملات اسرائیل علیه تأسیسات این کشور صحبت کرد، گفت: «اگر من به جای آن‌ها بودم، به گزینه‌های دیگری غیر از حمله به میادین نفتی تهران فکر می‌کردم.»

اما او تاکید کرد که اسرائیلی‌ها «هنوز به نتیجه‌ای درباره اینکه چه خواهند کرد» در پاسخ به حمله ایران نرسیده‌اند.

اظهارات بایدن در روز پنجشنبه منجر به افزایش قیمت نفت شد و هر گونه افزایش بلندمدت قیمت این ماده می‌تواند تأثیر منفی بر ثروت معاون وی، کامالا هریس، که در حال آماده شدن برای رویارویی با دونالد ترامپ جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست جمهوری است، داشته باشد.

با نزدیک شدن به پایان دوره ریاست جمهوری بایدن، و با توجه به تنش‌های شدید در خاورمیانه و انتقاد از دیپلماسی او، به ویژه در رابطه با جنگ در نوار غزه، و سایر موارد مرتبط با مدیریت او با طوفان، دموکرات‌ها در زمان بسیار حساسی قرار دارند.