مرگ رئیسی چگونه می تواند بر خاورمیانه تاثیر بگذارد؟
مرگ ناگهانی ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور ایران، در سانحه سقوط بالگرد که منجر به کشته شدن وزیر امور خارجه و دیگر مقامات ارشد نیز شد، می تواند پیامدهای گسترده ای برای منطقه خاورمیانه داشته باشد.
طی دهه های گذشته، ایران از گروه های مسلح در لبنان، سوریه، عراق و یمن پشتیبانی کرده است تا قدرت خود را در برابر دشمنانش از جمله اسرائیل به رخ بکشد.
این نمایش قدرت ماه گذشته به اوج خود رسید، زمانی که ایران تحت رهبری رئیسی و علی خامنه ای، در پاسخ به حمله هوایی به کنسولگری ایران در دمشق که منجر به کشته شدن دو ژنرال و پنج افسر ایرانی شد صدها موشک بالستیک و پهپاد را به سمت اسرائیل شلیک کرد.
این اولین حمله مستقیم ایران به اسرائیل در تاریخ بود. اسرائیل با کمک ایالات متحده، بریتانیا و دیگر متحدان، تقریباً تمامی موشک ها را رهگیری کرد. در پاسخ، اسرائیل با پهپاد به یک پایگاه هوایی و تاسیسات هسته ای نزدیک اصفهان حمله کرد، اما خسارات جانی گزارش نشد.
طرفین سال‌هاست که درگیر جنگ سایبری و عملیات مخفیانه علیه یکدیگر هستند، اما تبادل حملات ماه گذشته اولین درگیری نظامی مستقیم بین آنها بود.
برخی اسرائیل را مقصر سقوط بالگرد رئیسی می‌دانند، با این فرض که تل آویو می تواند در این حادثه دست داشته باشد.
کارشناسان و تحلیلگران نظامی هشدار می دهند اگر دخالت اسرائیل در مرگ رئیسی ثابت شود، می تواند یک درگیری گسترده تر در منطقه را رقم بزند. این می تواند منجر به حملات متقابل از سوی گروه های مسلح ضد اسرائیلی مانند حماس، حزب الله و انصارالله (حوثی ها) شود که از سوی ایران حمایت می شوند.
هر حمله و حمله متقابل بیشتر می تواند زمینه را برای یک جنگ گسترده فراهم آورد. حزب الله لبنان از آغاز جنگ غزه با اسرائیل درگیری کم‌شدتی داشته و دو طرف تقریباً هر روز در امتداد مرزهای لبنان و اسرائیل با یکدیگر درگیر می شوند، به گونه ای که ده ها هزار نفر در هر دو سو مجبور به فرار شده اند.
تاکنون این درگیری تبدیل به جنگی گسترده که می تواند برای هر دو کشور فاجعه بار باشد، نشده است. اما نگرانی هایی وجود دارد که در صورت دخالت اسرائیل در حادثه کشته شدن رئیسی، درگیری ها تشدید شود.
شبه نظامیان مورد حمایت ایران در ماه های اولیه جنگ، پایگاه های آمریکا در سوریه و عراق را هدف حملات مکرر قرار دادند. انصارالله یمن نیز کشتی های مرتبط با اسرائیل در دریای سرخ را بارها هدف قرار داده است. نگرانی هایی نیز از افزایش چنین حملاتی وجود دارد.
با این حال، برخی پیش بینی ها از جمله گزارش خبرگزاری بلومبرگ حاکی از آن است که هر رئیس جمهور جدیدی ممکن است اولویت های متفاوتی نسبت به رئیسی داشته باشد و ممکن است مخالفت با اسرائیل را با همان سطح دشمنی که رئیس جمهور فقید داشت، دنبال نکند. بنابراین، ماهیت درگیری ها در خاورمیانه می تواند بسیار تغییر کند و با آنچه امروز شاهد آن هستیم متفاوت باشد.
