طرح ترامپ و معمای غزه؛ چهار سناریو پیشروی حماس

طرح صلح آمریکا برای پایان جنگ در غزه، اکنون در نقطهای حساس قرار گرفته است؛ نقطهای که تنها یک کلمه از سوی حماس میتواند سرنوشت آن را تعیین کند.
طرحی که دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، اعلام کرده شامل ۲۰ بند است و نخستوزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، با آن موافقت کرده است. در مقابل، حماس هنوز پاسخی نداده و در حال بررسی ابعاد مختلف آن است.
ترامپ روز سهشنبه به حماس ۳ تا ۴ روز فرصت داد تا تصمیم خود را اعلام کند. این مهلت کوتاه، فشارهای زیادی را بر رهبری این جنبش وارد کرده است. بسیاری از دولتهای منطقهای و بینالمللی از حماس خواستهاند این طرح را بپذیرد، اما در داخل غزه، بحثها میان پذیرش یا رد قاطع ادامه دارد.
به گزارش منابع آمریکایی، متن نهایی که واشنگتن منتشر کرده با نسخهای که ترامپ هفته گذشته به رهبران عرب و مسلمان ارائه داده، تفاوتهای قابل توجهی دارد. تغییراتی که به درخواست مستقیم نتانیاهو اعمال شد و نگرانی برخی طرفهای عربی را برانگیخت. یکی از مهمترین موارد، مشروط شدن خروج اسرائیل از غزه به روند خلع سلاح حماس و اعطای حق وتو به تلآویو در اجرای این بندها است.
حماس این شرایط را پرخطر میداند. منابع نزدیک به این جنبش تاکید دارند که نگرانی اصلی آن تکرار سناریوی لبنان است؛ جایی که با وجود توافق آتشبس، حملات اسرائیل ادامه یافت. از دید حماس، تضمینهای الزامآور درباره پایان کامل جنگ و همچنین جدول زمانی قطعی برای عقبنشینی اسرائیل، کلیدی است. موضوع دیگر، سرنوشت اسراست. طرح آمریکا آزادی یکباره همه اسرا را در روز نخست توافق پیشبینی میکند، در حالیکه حماس آن را تنها اهرم فشار خود میبیند و بیم دارد اسرائیل پس از دریافت همه اسرا، توافق را زیر پا بگذارد.
کارشناسان میگویند حماس اکنون میان چهار گزینه قرار دارد. نخست، پذیرش کامل طرح که بعید به نظر میرسد زیرا به منزله تسلیم تلقی خواهد شد. دوم، رد مطلق آن که میتواند حماس را در برابر جامعه جهانی و حتی مردم غزه قرار دهد. سوم، پذیرش مشروط و درخواست اصلاحات محدود که محتملترین سناریو به شمار میرود. و چهارم، اجرای یکجانبه بند ۱۷ طرح توسط آمریکا و متحدانش که شامل استقرار نیروهای بینالمللی و ارسال کمکها در مناطق مشخص غزه است، اما بعید است اسرائیل بدون بازگرداندن اسرا با آن موافقت کند.
اکنون نگاهها به ساعات و روزهای آینده دوخته شده است؛ جایی که یک واژه از سوی حماس میتواند مسیر جنگ و صلح در غزه را تعیین کند.