هیچکس در افغانستان بدون عمامه اجازه ورود به مدارس را ندارد؛ افزایش محدودیت‌ها توسط طالبان
بسیاری از دانش‌آموزان در مدارس مختلف در سراسر افغانستان از افزایش فشار طالبان برای پوشیدن شلوار کامیز (پیراهن سنتی افغانی، سفید و لونگی) ابراز نگرانی کرده‌اند.
به گفته این دانش‌آموزان، کسانی که توانایی پرداخت هزینه این لباس را ندارند، با رفتارهای سخت مواجه می‌شوند و گاهی توسط معلمان مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند، اخراج شده یا با منع ورود به مدرسه مواجه می‌شوند. بسیاری از دانش‌آموزان می‌گویند که جدا از ناراحتی عمامه پوشیدن، آن‌ها به سادگی توانایی پرداخت هزینه آن را ندارند. بسیاری از دانش‌آموزان مکاتب در سراسر کشور نسبت به رفتار معلمانی که سیاست متحدالشکل جدید طالبان را اجرا می‌کنند ابراز نگرانی کرده‌اند.
آن‌ها اظهار داشتند که فقر، گرسنگی و کمبود منابع مالی نادیده گرفته می‌شود و تحت فشار مداوم روحی و جسمی مجبور به خرید عمامه می‌شوند.
به گفته آن‌ها، اکثر خانواده‌ها توانایی خرید لباس سفید و عمامه برای فرزندان خود را ندارند، این قانون جدید برخی از والدین را بر آن داشت تا فرزندان خود را به مدرسه نفرستند.
در همین حال، شاگردان مکتب قلعه اسلام در پلخمری مرکز ولایت بغلان می‌گویند که به دلیل نپوشیدن عمامه و لباس سفید از کلاس اخراج شده‌اند. این دانش‌آموزان تاکید می‌کنند که با مشکلات شدید اقتصادی مواجه هستند و نمی‌توانند لباس و عمامه لازم را تهیه کنند. آن‌ها از طالبان می‌خواهند که در این تصمیم تجدیدنظر کنند.
یونیفرم طالبان
در بیانیه‌ای که از سوی این مکتب منتشر شده، تاکید شده است که سیاست متحدالشکل طالبان برای همه دانش‌آموزان اجباری است. بر اساس این بخشنامه، دانش‌آموزان پایه‌های ۱ تا ۹ باید از شلوار به رنگ پرچم «آبی آسمانی» آموزش و پرورش با عمامه سفید استفاده کنند و دانش‌آموزان پایه‌های ۱۰ تا ۱۲ باید لباس سفید و عمامه بپوشند. در این بیانیه همچنین تاکید شده که هیچکس اجازه ندارد تلفن همراه به مدرسه بیاورد.
یکی از دانش‌آموزان لیسه قلعه اسلام به روزنامه افغانستانی هشت صبح گفت: «محدودیت‌ها افزایش یافته است. از روز شنبه ۱۲ آوریل ۲۰۲۵ دانش‌آموزانی که عمامه و لباس سفید بر تن ندارند اجازه ورود به مدرسه را ندارند. پسرها خوشحال نیستند و با این سیاست موافق نیستند. برخی از آن‌ها به سادگی توانایی خرید لباس مدرسه طالبان را ندارند.»
در همین حال، چند تن از شاگردان لیسه اتحادیه اسلامی در شهرستان پنگی ولایت تخار از محرومیت از مکتب به دلیل نپوشیدن عمامه خبر دادند. به گفته آن‌ها، درب مدرسه به روی کسانی که عمامه بر سر نداشتند بسته بود و این دانش‌آموزان مجبور به بازگشت به خانه شدند و نام آن‌ها به عنوان غایب ثبت شد.
در همین حال، یک دانش‌آموز در کابل، پایتخت افغانستان، می‌گوید که توسط یک مقام مکتب مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. او عکسی از زخم‌های ناشی از شلاق در پشت خود به اشتراک گذاشت و گفت که این ضرب و شتم برای عمامه نبستن بوده است.
او به روزنامه هشت صبح گفت: بهتر است سکوت کنیم و زندگی را ادامه دهیم.
وی افزود: به من گفتند با عمامه و شلوار سفید به مدرسه بیا، این امکان ندارد، من ترک تحصیل می‌کنم، می‌توانیم بدون عمامه درس بخوانیم، او با اشاره به دوستش گفت: «من عمامه نمی‌خرم.» با او می‌روم تا عمامه بخرم. اما اگر مجبور شوم آن را بپوشم، به مدرسه نمی‌روم، واقعیت تلخ است و آینده نامشخص است. هر چه آن‌ها (طالبان) بخواهند، ما می‌پذیریم.»
موضوع عمامه گذاشتن اجباری فقط به دانش‌آموزان محدود نمی‌شود. کارمندان دولت نیز از همین مشکل رنج می‌برند.
در بحبوحه فشارهای فزاینده برای پوشیدن عمامه، طالبان در ولایت بلخ فرمانی صادر کردند که بر اساس آن هر فردی که ریش کوتاه دارد از امضای برگه‌های حضور و غیاب منع شد. این جنبش همچنین تعهدنامه‌های کتبی، اثر انگشت و امضا از همه کارمندان دولت در بلخ جمع‌آوری کرد که آن‌ها را ملزم به پوشیدن عمامه یا کلاه سر و شلوار کامیز می‌کرد.
طالبان قبلاً با صدور دستوری به فرمان هیبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، دانش‌آموزان مکاتب را ملزم به رعایت این الزام کرده بود. این دستورالعمل ۹ ماده‌ای که در چهار فصل سازماندهی شده، تأکید می‌کند که پیراهن‌هایی که دانش‌آموزان می‌پوشند باید تا زیر زانو کشیده شوند.
طالبان علاوه بر تحمیل یونیفرم‌های اجباری و حذف بسیاری از موضوعات از برنامه درسی، محتوای مواد آموزشی را به گونه‌ای تغییر داد که ایدئولوژی حاکمیت سابق خود را منعکس کند. تغییرات قابل توجه شامل حذف تصاویر موجودات زنده، ترویج جهاد، توجیه خشونت و تخریب، مخالفت با دموکراسی و حقوق بشر و نفی تحصیل و آزادی زنان است. برنامه درسی نیز شیعیان را بیگانه نشان می‌دهد.
