ایران | خروج بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار سرمایه در ۱۶ سال
آمارهای بانک مرکزی ایران نشان میدهد که از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۹ حدود ۱۷۰ میلیارد و ۶۱۷ میلیون دلار سرمایه از این کشور خارج شده است.
روزنامه «فرهیختگان» در بررسی خود، دلیل خروج سرمایه از ایران را «ضعف شاخصهای سرمایهگذاری و عدمسهولت تجارت و بیاعتمادی به محیط اقتصاد کلان» عنوان کرد.
این روزنامه افزود در سالهای اخیر اوج خروج سرمایه در خرید مسکن در کشورهای همسایه به ویژه ترکیه توسط ایرانیان دیده شده است.
همزمان با افزایش خروج سرمایه از ایران روندهای معکوس و ورود سرمایه و سرمایهگذارها به اقتصاد این کشور بهدلیل تحریمها بسیار کاهش یافته است. به گفته این روزنامه، تعداد زیادی از سرمایهگذاران بینالمللی به دلیل تحریمهای ایران سرمایهگذاریهای خود را پس گرفته یا پروژههای خود را متوقف کردهاند.
دلایل اصلی فرار سرمایه از ایران
روزنامه فرهیختگان هفت دلیل اصلی فرار سرمایه از ایران معرفی کرد:
۱- کاهش ارزش پول
یکی از علل اصلی فرار سرمایه که اکثرا بر آن اتفاق نظر دارند، احتمال تغییر (افزایش) نرخ ارز است. بهعبارت دیگر پول داخلی کمتر از حد ارزشگذاری خواهد شد، درنتیجه کاهش رسمی در ارزشگذاری پول در آینده قابل پیشبینی است.
۲- کسری بودجه
کسری بودجه دولت که به وسیله انتشار پول تامین مالی شده است، فشارهای تورمی را به وجود میآورد. افزایش نرخ تورم باعث کاهش ارزش داراییهای داخل میشود. بنابراین بهدلیل اجتناب از کاهش دارایی داخلی افراد به خرید داراییهای خارجی یا انتقال سرمایه داخلی به خارج اقدام میکنند.
۳- ریسک سرمایه گذاری
به دلیل محروم بودن کشورهای درحال توسعه از نظام سیاسی و اقتصادی با ثبات با ترتیبات قانونی مدون و مشخص، ریسک سرمایه گذاری در این کشورها افزایش مییابد.
۴- نرخ رشد اقتصادی
افت تولید ناخالص داخلی منجر به فرار سرمایه و ایضا خروج سرمایه نیز بر کاهش هر چه بیشتر تولید ناخالص داخلی موثر است.
۵- محدودیتهای اقتصادی
محدودیتها و مقرراتی که دولتها روی بازارهای مالی داخلی و ارز خارجی وضع میکنند، یکی از علل این پدیده میباشد. از عوامل ساختاری دیگری که ساکنان داخلی را به سرمایهگذاری در خارج تشویق میکند، شامل پایین بودن هزینه فرصت در بازار سهام داخلی و فقدان کامل بیمه سپرده روی داراییهای نگه داشته شده در سیستم بانکی است.
۶- ناامنی بازارها
موضوع دیگری که به خروج سرمایه از ایران تبدیل شد، ناامنی بازارها بود. حتی بازار مسکن نیز گاهی تحت سایه جنگ تحت رهبری ترامپ متزلزل میشد. بنابراین مردم کار مولد و صنعتی را رها کردند و به فکر انتقال سرمایه به بازارهای امنتر بودند.
۷- رمز ارزها
موضوع دیگری که در سالهای اخیر رخ داد موضوع بازار سهام بود که بر تفکر سرمایهگذاری در ایران تاثیر بسزایی گذاشت. پس از تعلل دولت قبل در توسعه بازار سرمایه و نیمهکاره گذاشتن آن، شاهد ظهور سرمایهگذاریهای نوینی مثل رمزارزها هستیم.