ساخت نخستین سامانه هوش مصنوعی برای شناسایی کلاهک‌های هسته‌ای در چین
دانشمندان چینی موفق به توسعه نخستین سامانه جهانی مبتنی بر هوش مصنوعی برای شناسایی کلاهک‌های هسته‌ای واقعی از نمونه‌های جعلی شدند.
این دستاورد حاصل تلاش پژوهشگران مؤسسه انرژی اتمی چین وابسته به شرکت ملی انرژی هسته‌ای این کشور است.
بر اساس گزارش‌ها، این پروژه علمی بر پایه پروتکلی بنا شده که بیش از ده سال پیش توسط دانشمندان آمریکایی و چینی پیشنهاد شد، اما به دلیل موانع فنی و امنیتی، اجرایی نشد. یکی از چالش‌های اصلی، دشواری آموزش هوش مصنوعی با استفاده از داده‌های محرمانه مرتبط با سلاح‌های هسته‌ای بود. همچنین، برخی مقامات نظامی چین در ابتدا نسبت به ایمنی ملی این سامانه ابراز نگرانی کرده بودند.
مطابق با مقاله منتشرشده در نشریه «علوم و فناوری انرژی اتمی»، طراحی این سامانه مبتنی بر ترکیب علم رمزنگاری و فیزیک هسته‌ای است. در این پروژه، با بهره‌گیری از روش شبیه‌سازی مونت‌کارلو، میلیون‌ها مدل مجازی از کلاهک‌های حاوی اورانیوم با غنای بالا و نمونه‌های فریب‌دهنده با مواد بی‌اثر مانند سرب یا اورانیوم با غنای پایین ساخته شد.
برای جلوگیری از افشای اطلاعات مربوط به طراحی کلاهک‌ها، بین دستگاه بازرسی و کلاهک، یک مانع از جنس پلی‌اتیلن با ۴۰۰ منفذ قرار داده شد. این مانع به عبور پرتوهای هسته‌ای اجازه می‌دهد، اما ساختار هندسی کلاهک را پنهان نگه می‌دارد. سپس یک شبکه یادگیری عمیق چندلایه، بر اساس الگوهای عبور نوترون‌ها آموزش داده شد و موفق شد با دقت بالا بین نمونه‌های واقعی و جعلی تمایز قائل شود.
مطالعه همچنین تأکید دارد که اجرای چندین دور تصادفی بازرسی می‌تواند احتمال تقلب را تا نزدیک صفر کاهش دهد. این سیستم بدون نیاز به افشای اطلاعات طراحی سلاح، تنها از طریق سیگنال‌های پرتوهای جزئی، می‌تواند اصالت کلاهک را تشخیص دهد.
این دستاورد منحصر‌به‌فرد، به گفته تحلیل‌گران، می‌تواند جایگاه چین را در مذاکرات متوقف‌شده خلع سلاح تقویت کند، زیرا راهکاری ارائه می‌دهد که بین محرمانگی نظامی و شفافیت بین‌المللی تعادل ایجاد می‌کند و اعتمادسازی دوباره را در سطح جهانی ممکن می‌سازد.
