چین نخستین رایانه شبیه‌مغز جهان را معرفی کرد: با «میمون داروین» آشنا شوید
پژوهشگران دانشگاه ژجیانگ در چین از رایانه‌ای تازه رونمایی کرده‌اند که به گفته آنان نخستین رایانه شبیه‌مغز جهان به شمار می‌رود.
این سامانه که «میمون داروین» نام گرفته، از ۹۶۰ تراشه نورومورفیک داروین ۳ ساخته شده و بیش از ۲ میلیارد نورون مصنوعی و بیش از ۱۰۰ میلیارد سیناپس را در خود جای داده است.
به گزارش رسانه‌های علمی، شمار نورون‌های این سامانه تقریباً هم‌تراز با مغز یک میمون ماکاک است و می‌تواند به پیشبرد هوش مصنوعی الهام‌گرفته از مغز انسان کمک کند. به گفته توسعه‌دهندگان، «میمون داروین» تاکنون توانسته وظایفی مانند تولید محتوا، استدلال منطقی و محاسبات ریاضی را با موفقیت انجام دهد.
این سامانه علاوه بر شبیه‌سازی عملکرد مغز انسان، قادر است برای بازآفرینی مغز حیواناتی مانند ماکاک، موش و ماهی گورخری نیز به کار رود. این قابلیت می‌تواند مسیر تحقیقات علوم اعصاب را متحول کند و ابزار تازه‌ای برای درک بهتر عملکرد مغز در اختیار پژوهشگران قرار دهد.
محاسبات شبیه‌مغز یا نورومورفیک از ساختار مغز و عملکرد نورون‌ها و سیناپس‌های زیستی الهام گرفته است. در این روش، داده‌ها از طریق شبکه‌های عصبی اسپایکی پردازش می‌شوند که به جای مقادیر پیوسته، از پالس‌های گسسته استفاده می‌کنند. این ویژگی سبب می‌شود عملکرد نورون‌های زیستی دقیق‌تر بازسازی شود و سامانه بتواند تصمیم‌گیری، یادگیری و حافظه را شبیه‌سازی کند.
شرکت اینتل در آوریل سال ۲۰۲۴ اعلام کرده بود که سامانه‌ای به نام هالا پوینت با ۱.۱۵ میلیارد نورون مصنوعی ساخته است. با این حال، «میمون داروین» با برخورداری از بیش از ۲ میلیارد نورون، گام تازه‌ای در این رقابت جهانی محسوب می‌شود.
تراشه داروین ۳ که پایه این رایانه به شمار می‌رود، در سال ۲۰۲۳ توسط دانشگاه ژجیانگ با همکاری مؤسسه تحقیقاتی ژجیانگ لب توسعه یافت. ژجیانگ لب از سوی این دانشگاه، دولت استانی ژجیانگ و شرکت علی‌بابا پشتیبانی مالی می‌شود. هر تراشه داروین ۳ توان پردازشی بیش از ۲.۳۵ میلیون نورون اسپایکی و صدها میلیون سیناپس را داراست و به دستورالعمل‌های اختصاصی محاسبات شبیه‌مغز و سازوکارهای یادگیری آنلاین مجهز شده است.
این سامانه در شرایط عادی تنها حدود ۲۰۰۰ وات برق مصرف می‌کند و به دلیل مقیاس‌پذیری بالا و مصرف اندک انرژی، می‌تواند به الگویی نوین در توسعه سامانه‌های هوش مصنوعی تبدیل شود. این دستاورد ادامه پروژه‌ای است که پیش‌تر در سال ۲۰۲۰ با معرفی «موش داروین» آغاز شد؛ رایانه‌ای که ۱۲۰ میلیون نورون مصنوعی داشت.
به گفته دانشگاه ژجیانگ، «میمون داروین» نتیجه پیشرفت‌های فناورانه در اتصال شبکه‌های عصبی و توسعه سیستم‌عامل‌های تازه شبیه‌مغز است و می‌تواند مسیر آینده هوش مصنوعی را دگرگون کند.
