فروش ۲۲ میلیاردی یک پرتره جنجالی در تهران؛ آیا «دختر نشسته» جعلی است؟

حراج تهران با فروش نقاشی پرترهای منتسب به رضا عباسی که گفته میشود جعلی است جنجال گستردهای را به پا کرده است.
روزنامه ایران در گزارشی به این موضوع پرداخت و نوشت که در این دوره از حراج تهران، ۲۵ اثر تاریخی از دورههای مختلف، از جمله سلجوقی، صفوی، زندیه و قاجاریه به مزایده گذاشته شد که در نهایت ۱۷ اثر به فروش رسید. در این میان، اثر پرتره "دختر نشسته" با رقم ۲۲ میلیارد و ۴۴۰ میلیون تومان بیشترین قیمت را به خود اختصاص داد.
این فروش اما با واکنشهای گستردهای همراه شد. برخی کارشناسان هنر معتقدند که این اثر به رضا عباسی تعلق ندارد و جعلی است. مژده مخلصی، دکترای تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، اولین کسی بود که به تاریخ امضای این اثر اشاره کرد و اعلام داشت که تاریخ ثبتشده بر روی آن پنج سال پس از درگذشت رضا عباسی است. او همچنین امضای این اثر را متفاوت از سبک امضای عباسی دانست.
علی شکاری، نگارگر و کارشناس نسخ خطی و مصور، نیز معتقد است که چند اثر ارائهشده در حراج تهران، از جمله پرتره "دختر نشسته"، نسخههای جعلی از آثار صفوی هستند. به گفته او، این آثار کمتر از ۲۰ درصد شباهت به کارهای اصیل رضا عباسی و مکتب اصفهان دارند. وی تأکید میکند که شیوه پرداز زدن و ساختار این آثار جدید و غیرمرتبط با شیوه سنتی نگارگری است.
شکاری همچنین به موضوع تفاوت این اثر با دیگر نگارگریهای اصیل اشاره کرده و بیان داشته که در آثار عباسی، جزئیات و ظرافتهای خاصی رعایت میشد که در این نسخه دیده نمیشود. او همچنین درباره یک اثر دیگر منتسب به محمد قاسم، نگارگر دوره صفوی، اظهار داشت که این اثر عملاً نسخهای کپیشده از اثری در موزه آرمیتاژ است. او درباره امضای نجف علی، یکی دیگر از هنرمندان آن دوره، نیز گفت که امضای ثبتشده بر اثری که در حراج تهران عرضه شده، با امضاهای شناختهشده این هنرمند همخوانی ندارد.
در مقابل، محمود نورایی، مدیر روابط عمومی حراج تهران، تأکید کرد که تمامی آثار پیش از ارائه توسط کارشناسان بررسی شدهاند. او بیان داشت که وزارت میراث فرهنگی پیشتر این آثار را کارشناسی کرده و مجوز لازم را صادر کرده است، هرچند این ادعا از سوی وزارتخانه رد شده است.
نورایی همچنین اظهار داشت که در صورت اثبات جعلی بودن اثر "دختر نشسته"، حراج تهران ضرر و زیان خریدار را پرداخت خواهد کرد و همچنین فردی که اثر را به حراج ارائه داده، به مراجع قانونی معرفی خواهد شد.