اختصاصی | پزشکیان یا جلیلی: کدام یک رئیس‌جمهور ایران می‌شود؟
العین فارسی در گفت‌وگو با کارشناسان و تحلیلگران مسائل ایران به ارزیابی فضای سیاسی داخل کشور در آستانه دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری پرداخته است.
دکتر فتحی المراغی، استاد مطالعات ایران و عضو هیئت هدایت در کالج دفاع ملی در امارات متحده عربی، گفت انتخابات ریاست جمهوری ایران همیشه بیشتر از وضعیت داخلی، تحت تأثیر سیاست‌های خارجی تهران قرار دارد. بنابراین، نظام ایران به نبرد ریاست جمهوری آمریکا که احتمال دارد شاهد بازگشت جمهوری‌خواهان باشد، توجه دارد.
المراغی در گفت‌وگو با «العین فارسی» افزود: ایران انتظار بازگشت سیاست فشار حداکثری علیه خود را دارد و در نتیجه، انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری ایران به دلیل حادثه سقوط هلیکوپتر رئیس‌جمهور فقید، ابراهیم رئیسی، در میان تغییرات سیاسی متعدد انجام می‌شود.
المراغی اشاره کرد که جریان اصلاح‌طلب ایران را می‌توان تنها به عنوان جریان معتدل نامید؛ در حالی که می‌توان گفت نشانه‌هایی از مهندسی انتخابات ریاست‌جمهوری کنونی توسط شورای نگهبان که تحت کنترل رهبر ایران، علی خامنه‌ای، است، وجود دارد که به طور ضمنی از ریاست‌جمهوری یک فرد معتدل حمایت می‌کند.
طبق گفته المراغی، حمایت ضمنی از انتخاب یک رئیس‌جمهور معتدل در لابلای اظهارنظر اخیر خامنه‌ای دیده شد که گفت دولت آینده ایران نباید مسئولینی را منصوب کند که نسبت به امریکا انعطاف‌پذیرند. این اظهار نظر در ظاهر مخالف قدرت گرفتن اصلاح‌طلبان است اما در باطن نشان‌دهنده نیت رهبر ایران برای وجود یک رئیس‌جمهور معتدل در مرحله بعدی است.
این کارشناس امور ایران توضیح داد که ظهور شخصیت‌های معتدل حامی پزشکیان مانند حسن روحانی، محمد خاتمی، مهدی کروبی و محمد جواد ظریف نشان‌دهنده عدم مخالفت نظام ایران با قدرت گرفتن یک رئیس‌جمهور معتدل است، زیرا ممکن بود جلوی ظهور این شخصیت‌ها گرفته شود.
المراغی اشاره کرد که حضور جریان اصولگرا در انتخابات ریاست جمهوری کنونی به صورت چنددسته و عدم اتحاد پشت یک نامزد قبل از ورود به نبرد انتخاباتی، نشان‌دهنده برنامه رهبر برای گرم شدن انتخابات ریاست جمهوری است. او قصد داشت مشکل کاهش مشارکت مردمی در انتخابات قبلی و شدت بحران‌های اقتصادی و اجتماعی داخل کشور را به این طریق حل کند.
المراغی در پایان گفت که نمی‌توان به طور قطعی گفت که نظام ایران از طریق اعمال نظارت توسط شورای نگهبان در انتخابات ریاست جمهوری دخالت می‌کند، زیرا این شورا آزادی زیادی در فرآیند انتخابات در نظر گرفته است، اما با فعال کردن عناصر پیروزی یک جریان بر جریان دیگر فشار می‌آورد، همان‌طور که اجازه داده شده است نمادهای جریان اصلاح‌طلب در رسانه‌ها ظاهر شوند، که ممکن است نشانه غیرمستقیم برای انتخاب پزشکیان به عنوان رئیس‌جمهور ایران باشد.
در عین حال دکتر احمد لاشین، کارشناس مسائل ایران، ایده تغییر حال‌وهوای انتخاباتی بر اساس نتایج دور اول انتخابات ریاست جمهوری ایران را چندان واقعی نمی‌داند.
لاشین در گفت‌وگوی اختصاصی با «العین فارسی» افزود: اصلاح‌طلبان کنترل صحنه سیاسی داخل ایران را در دست ندارند. او اشاره کرد که رقابت مسعود پزشکیان اصلاح‌طلب و حمایت قابل‌توجه شخصیت‌های معتدلی مانند رئیس‌جمهور پیشین ایران، محمد خاتمی، از او در این انتخابات ریاست جمهوری، دامی است که نظام ایران برای تضمین مشارکت عمومی بالای رای‌دهندگان، و همچنین استفاده از این صحنه به‌عنوان تبلیغات سیاسی داخلی و خارجی پهن کرده است.
این کارشناس امور ایران، احتمال رسیدن مسعود پزشکیان به کرسی ریاست جمهوری ایران را رد کرد و گفت سعید جلیلی از حمایت کامل سپاه پاسداران برخوردار است و جریان اصولگرا کنترل بلوک رأی‌دهندگان بزرگ‌تر را در دست دارد.
دکتر احمد لاشین ادامه داد که جریان اصلاح‌طلب داخل ایران بیشتر به گروه‌های پراکنده شباهت دارد و فاقد یک رهبری سیاسی یکپارچه است. او اشاره کرد که کاندیداتوری پزشکیان با مخالفت جوانان اصلاح‌طلب مواجه شد اما در نهایت حضور او تضمینی برای رسیدن نرخ مشارکت به حدود ۴۰ درصد بود، در حالی که ممکن بود بدون او مشارکت از ۲۵ درصد بیشتر نشود.
این کارشناس متخصص در امور ایران تأکید کرد که با توجه به کنترل جریان اصولگرا بر مجلس شورا و مجلس خبرگان رهبری، انتخابات ایران در دور دوم نیز با رسیدن سعید جلیلی اصولگرا به کرسی ریاست جمهوری پایان خواهد یافت.
لاشین اشاره کرد که جامعه جهانی در وضعیت سختی قرار دارد و جریان اصولگرا صحنه سیاسی در ایران را کنترل می‌کند، بنابراین رسیدن یک اصلاح‌طلب که به ایده‌هایی مانند سرمایه‌داری اقتصادی و مخالفت با حجاب اجباری معتقد است، در این فضای سخت‌گیرانه بسیار دشوار است.
او اشاره کرد درصد بزرگی از اصلاح‌طلبان در انتخابات شرکت نکردند، به طوری که درصد مشارکت در پایتخت تهران فقط ۲۳ درصد بود.
استان‌هایی که تحت کنترل جریان اصولگرا هستند مانند قم، یزد، و خراسان جنوبی، مشارکت ۶۰ درصدی داشتند که درصد کمی نیست و به این معنی است که بلوک رأی‌دهندگان اصولگرا تحت کنترل آنهاست و به نفع سعید جلیلی خواهد بود، زیرا او نزدیک‌ترین فرد به حال و هوای سیاسی عمومی در ایران است.
دکتر احمد لاشین در گفت‌وگوی خود با «العین فارسی» گفت: سعید جلیلی بر ایده اقتصاد مقاومتی تکیه می‌کند، اگرچه این ایده شکست خورده است، اما همچنان در میان رای‌دهندگان اصولگرا محبوب است. جلیلی نزدیک‌ترین فرد به پایگاه رأی‌دهندگان محمد باقر قالیباف در دور اول است که حدود ۱۳ درصد یا حدود ۱ میلیون و ۳۰۰ هزار رأی بود.
کاهش چشمگیر رای «جبهه انقلاب» در دور اول انتخابات ۱۴۰۳ نسبت به ۱۴۰۰
احمد فاروق، پژوهشگر امور ایران می‌گوید در دور اول انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳ در مقایسه با انتخابات ۱۴۰۰ که منجر به ریاست‌جمهوری ابراهیم رئیسی شد، کاهش ملموسی در آرای «جبهه انقلاب» دیده می‌شود.
فاروق در گفت‌وگوی اختصاصی با «العین فارسی» افزود: در انتخابات ۱۴۰۰ مجموع آرای رئیسی، قاضی زاده و محسن رضایی ۲۳ میلیون رأی بود، در حالی که در انتخابات فعلی مجموع آرای جلیلی و قالیباف ۱۲ میلیون رأی بوده است. در مقابل، آرای اصلاح‌طلبان در این دوره نسبت به دوره قبلی انتخابات ریاست جمهوری (عبدالناصر همتی) ۴ برابر افزایش یافته است.
او ادامه داد: البته با وجود تلاش‌های جریان اصلاح‌طلب و در رأس آن‌ها محمد خاتمی و رهبران جریان اعتدال و در رأس آن‌ها حسن روحانی برای جلب حمایت از پزشکیان، پاسخ رای‌دهندگان ضعیف بوده است.
این پژوهشگر امور ایران اشاره کرد که انتخابات ریاست جمهوری ایران که دور دوم آن روز جمعه برگزار می‌شود، ممکن است به وقایع انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ شباهت داشته باشد، هنگامی که اکبر هاشمی رفسنجانی و محمود احمدی‌نژاد که بعداً رئیس‌جمهور شد، در دور دوم به رقابت پرداختند، هر چند که شرایط ۸۴ با شرایط ۱۴۰۳ یکسان نیست.
فاروق اشاره کرد که قالیباف از هوادارانش خواسته است که به جلیلی رأی داده و از او حمایت کنند و در اینجا رای مرددین و توانایی پزشکیان و جلیلی در جذب آن‌ها تعیین‌کننده خواهد بود.
او در پایان گفت‌وگو با «العین فارسی» تأکید کرد که باید به کاهش آرای باطله در این انتخابات نسبت به انتخابات ریاست جمهوری اخیر در سال ۱۴۰۰ اشاره کرد. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که تعدادی از حامیان و مسئولان کمپین قالیباف با ایده حمایت از جلیلی مخالفت کرده‌اند که ممکن است به نوعی به نفع پزشکیان باشد اگر انشعابی در میان رای‌دهندگان قالیباف رخ دهد.
