حقایق؛ گاهشمار انقلاب ایران
انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ میلادی، محمدرضا شاه پهلوی، سکولاریست متحد غرب را سرنگون کرد و منجر به تأسیس جمهوری اسلامی به رهبری روحانی شیعه روحالله خمینی شد.
تاریخهای کلیدی انقلاب و تأسیس جمهوری اسلامی به شرح زیر است:
۹ ژانویه ۱۹۷۸ مصادف با ۲۱ دی ۱۳۵۶ شمسی؛ چندین هزار نفر در شهر قم، مرکز مطالعات دینی، تظاهرات کردند و نیروهای امنیتی به آنها حمله کردند و حداقل پنج نفر را کشتند.
۱۸ فوریه مصادف با ۲۹ بهمن؛ تظاهرات در تعدادی از شهرها در اعتراض به معترضان کشته شده در قم برگزار شد. تعدادی از معترضان در تبریز کشته شدند.
۷ ژوئن مصادف با ۱۸ خرداد؛ شاه در تلاش برای آرام کردن معترضان، رئیس پلیس مخفی (ساواک) را جایگزین کرد.
۱۹ آگوست مصادف با ۲۹ مرداد؛ در یک آتشسوزی در سینما رکس آبادان، در جنوب ایران، صدها نفر کشته شدند. معترضان و مقامات اتهامات را رد و بدل کردند که موج جدیدی از خشونت را برانگیخت.
۸ سپتامبر مصادف با ۱۸ شهریور؛ مقامات حکومت نظامی را وضع کردند و نیروهای امنیتی در روزی که «جمعه سیاه» نامیده شد، به روی معترضان در میدان ژاله تهران تیراندازی کردند و دست کم ۱۰۰ نفر را کشتند.
۳ اکتبر مصادف با ۱۲ مهر؛ صدام حسین، رئیس جمهور عراق، روحانی روح الله خمینی، یکی از چهرههای برجسته و بانفوذ اپوزیسیون را از نجف اخراج کرد و او به حومه پاریس در نوفلوشاتو نقل مکان کرد.
۶ نوامبر مصادف با ۱۶ آبان؛ شاه پس از روزها اعتراض در یک سخنرانی در تلویزیون گفت: «صدای انقلاب شما را شنیدم.»
۱۰ و ۱۱ دسامبر مصادف با ۲۰ و ۲۱ آذر؛ همزمان با تعطیلات مذهبی، میلیونها ایرانی در سراسر کشور تظاهرات کردند و خواستار سرنگونی شاه شدند.
۲۹ دسامبر مصادف با ۹ دی؛ شاه شاپور بختیار را به عنوان نخست وزیر منصوب کرد.
۴ ژانویه ۱۹۷۹ مصادف با ۱۵ دی ۱۳۵۷ شمسی بختیار رسماً نخستوزیر شد.
۱۳ ژانویه مصادف با ۲۴ دی؛ خمینی شورای انقلابی را برای نظارت بر خروج شاه و تشکیل دولت جدید تشکیل داد.
۱۴ ژانویه مصادف با ۲۵ دی؛ شاه و همسرش شهبانو فرح پهلوی تهران را ترک کردند و به اسوان مصر پرواز کردند.
۲۲ ژانویه مصادف با ۳ بهمن؛ شاه با همراهانش وارد مراکش شد، سه هفته را در قصری در مراکش گذراند و سپس به باهاما رفت.
۱ فوریه مصادف با ۱۳ بهمن؛ خمینی به ایران بازگشت و میلیونها نفر در تهران از او استقبال کردند.
۱۰ فوریه مصادف با ۲۲ بهمن؛ ستاد کل، بیطرفی نیروهای مسلح را اعلام کرد و سربازان دستور بازگشت به پادگانهای خود را دادند تا موفقیت انقلاب اسلامی تضمین شود. بختیار از تهران فرار کرد.
۱۴ فوریه مصادف با ۲۶ بهمن؛ سفارت آمریکا در تهران مورد حمله و هجوم مردم قرار گرفت، اما جمعیت در نهایت محوطه سفارت را ترک کردند.
۱۶ فوریه مصادف با ۲۸ بهمن؛ مقامات انقلابی در ایران شروع به اعدام برجستهترین حامیان شاه و کشتن چهار ژنرال ارشد در پشت بام مدرسهای کردند که خمینی در آن اقامت داشت.
۵ مارس مصادف با ۱۵ اسفند؛ صادرات نفت ایران ازسر گرفته شد.
۳۰ مارس مصادف با ۱۰ فروردین ۱۳۵۸ شمسی؛ همهپرسی برگزار شد که در آن حدود ۹۹ درصد از کسانی که رای دادند از ایجاد جمهوری اسلامی حمایت کردند.
۲۵ جولای مصادف با ۳ مرداد ۱۳۵۸ شمسی؛ ایرانیان اعضای مجلس خبرگان را برای نوشتن قانون اساسی جدید جمهوری اسلامی انتخاب کردند.
۲۲ اکتبر مصادف با ۳۰ مهر؛ شاه برای درمان لنفوم، بیماری که چندین سال مخفیانه با او مبارزه میکرد، وارد ایالات متحده شد.
۴ نوامبر مصادف با ۱۳ آبان؛ دانشجویان ایرانی به سفارت آمریکا در تهران یورش بردند و ۵۲ آمریکایی را گروگان گرفتند و در ازای آزادی گروگانها خواستار استرداد شاه شدند.
۱۵ دسامبر مصادف با ۲۴ آذر؛ شاه ایالات متحده را ترک کرد و به پاناما سفر کرد.
۲۵ ژانویه ۱۹۸۰ مصادف با ۵ بهمن ۱۳۵۸ شمسی؛ ابوالحسن بنی صدر به عنوان اولین رئیس جمهور جمهوری اسلامی انتخاب شد.
۲۳ مارس مصادف با ۳ فروردین ۱۳۵۸ شمسی؛ شاه پاناما را ترک کرد و به مصر رفت و در آنجا رئیس جمهور انور سادات به او پناهندگی داد و تحت درمان فوری قرار گرفت.
۲۷ جولای مصادف با ۵ مرداد؛ شاه در سن ۶۰ سالگی بر اثر لنفوم در قاهره درگذشت. سادات برای او تشییع جنازهای ترتیب داد و وی در مسجد الرفاعی قاهره به خاک سپرده شد.