بحران مالی و کاهش نفوذ حزب‌الله همزمان با تشییع جنازه حسن نصرالله
در حالی که حزب‌الله لبنان برای برگزاری مراسم تشییع جنازه حسن نصرالله، رهبر فقید این گروه، در روز یکشنبه آماده می‌شود، بحران مالی شدیدی این گروه را که بیش از سه دهه تحت رهبری او قرار داشت، تحت فشار قرار داده است.
این بحران پس از مسدود شدن مسیرهای سنتی تأمین مالی از ایران شدت یافته است.
تحلیلگران می‌گویند که پس از سرنگونی بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه، که از متحدان دیرینه حزب‌الله بود، منابع مالی و تسلیحاتی این گروه با محدودیت‌های جدی مواجه شده است. این وضعیت باعث فشار مالی شدیدی بر حزب‌الله شده، به‌ویژه در تلاش این گروه برای کمک به افرادی که از روند کند بازسازی مناطق آسیب‌دیده از جنگ اخیر با اسرائیل ناراضی‌اند.
گزارش اولیه بانک جهانی که در آبان‌ماه منتشر شد، برآورد کرده که این درگیری حدود ۸.۵ میلیارد دلار خسارت اقتصادی و تخریب زیرساختی به لبنان وارد کرده است.
سام هیلر، پژوهشگر مؤسسه سنتچری، معتقد است که کاهش حمایت مالی ایران، حزب‌الله را در شرایط دشواری قرار داده است. جنگ لبنان که پس از حملات حماس به اسرائیل در ۱۵ مهر ۱۴۰۲ آغاز شد، در ماه‌های بعد شدت گرفت و ضربات سنگینی به حزب‌الله وارد کرد. طبق گزارش «واشنگتن‌پست»، این حملات علاوه بر از بین بردن نسل جدیدی از فرماندهان حزب‌الله، نقش این گروه را در دولت لبنان نیز تضعیف کرده است.
در پی توافق آتش‌بس به میانجی‌گری آمریکا در آبان‌ماه، حزب‌الله ناچار شد نیروهای خود را از جنوب لبنان خارج کند. علاوه بر این، سقوط دولت اسد در آذرماه، مسیر ارتباطی ایران و حزب‌الله را نیز قطع کرد. در داخل لبنان نیز حزب‌الله با چالش‌هایی روبه‌رو است. این گروه نتوانست مانع از انتخاب ژوزف عون به عنوان رئیس‌جمهور و نواف سلام به عنوان نخست‌وزیر شود.
در همین حال، مشکلات مالی حزب‌الله به نقطه بحرانی رسیده است. هفته گذشته، مقامات لبنانی از فرود یک هواپیمای ایرانی در بیروت جلوگیری کردند. نعیم قاسم، از رهبران حزب‌الله، ادعا کرد که دولت لبنان از سوی یک کشور ثالث هشدار دریافت کرده که در صورت فرود این هواپیما، اسرائیل باند فرودگاه را هدف قرار خواهد داد.
در مرزهای شرقی لبنان، دولت جدید سوریه نیز اقدامات سختگیرانه‌ای علیه قاچاقچیان وابسته به حزب‌الله اعمال کرده که باعث درگیری‌هایی بین آنها و ارتش سوریه شده است. این اقدام‌ها، که به نظر می‌رسد به‌طور خاص حزب‌الله را هدف قرار داده‌اند، بر روابط دو کشور تأثیر گذاشته است.
حزب‌الله قصد دارد در مراسم روز یکشنبه، قدرت خود را به نمایش بگذارد. این گروه اعلام کرده که جسد نصرالله که در ۵ مهر در حمله هوایی اسرائیل کشته شد، به دلایل امنیتی به‌طور موقت در مکانی نامشخص دفن شده است. حزب‌الله امیدوار است که ده‌ها هزار نفر در این مراسم شرکت کنند تا نشان دهد که همچنان از حمایت مردمی برخوردار است.
در حالی که این گروه تلاش دارد بحران مالی را مدیریت کند، پرداخت‌های حمایتی به آسیب‌دیدگان جنگ نیز با مشکل مواجه شده است. حزب‌الله در دی‌ماه مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار به خانواده‌های خسارت‌دیده پرداخت کرد، اما در اوایل بهمن، مؤسسه «قرض‌الحسن» برای ۵ روز پرداخت‌ها را به دلیل «مشکلات فنی» متوقف کرد.
همچنین، طی ماه‌های اخیر، حزب‌الله با ورود نزدیک به ۱۰۰ هزار پناهجوی سوری روبه‌رو شده که در مساجد و مراکز مذهبی مناطق تحت نفوذ این گروه اسکان داده شده‌اند. هلال خشّان، استاد علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی بیروت، معتقد است که حزب‌الله بدون حمایت خارجی قادر به بازسازی خود نخواهد بود.
وی افزود که با قطع مسیرهای تأمین مالی از ایران، شرایط مالی حزب‌الله وخیم‌تر خواهد شد. یکی از اعضای این گروه نیز تأیید کرد که در حال حاضر منابع مالی موجود است، اما در بلندمدت این وضعیت نامشخص خواهد بود.
بانک‌های لبنان نیز از ترس تحریم‌های آمریکا، از پردازش انتقالات مالی طرفداران حزب‌الله در خارج از کشور خودداری کرده‌اند. این در حالی است که حزب‌الله همچنان حقوق اعضای خود را پرداخت می‌کند، اما پایداری این روند در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
یکی از طرفداران حزب‌الله که خود را علی، ۳۶ ساله، معرفی کرد، گفت که مبلغی که دریافت کرده برای جبران خسارت‌هایش کافی نیست و افزود که تنها می‌تواند با آن یک‌سوم از لوازم خانه‌اش را که برای جایگزینی آنها به ۳۰ هزار دلار نیاز دارد، تهیه کند.
ابراهیم، ۶۰ ساله، یکی دیگر از هواداران حزب‌الله، گفت که ۱۲ هزار دلار دریافت کرده تا هزینه‌های یک سالش را تأمین کند، اما در صورتی که پول بیشتری برای بازسازی خانه‌اش نرسد، انتظار دارد که حزب‌الله پرداخت‌ها را تمدید کند.
