نوار غزه؛ هر آنچه که باید در مورد قلب جنگ بین اسرائیل و حماس بدانید
نوار غزه، مشهور به «گودال جهنم»، «زندان باز» و نام‌های متعدد دیگری که تبدیل به «قلب» جنگ بین اسرائیل و حماس شده است.
پس از آن که اسرائیل به تلافی حمله بی‌سابقه حماس در ۷ اکتبر، حملات هوایی را آغاز کرد، برای ۲۴ روز، نوار غزه مرکز بمباران خشونت‌آمیز بود.
نزدیک به ۲.۳ میلیون فلسطینی در این منطقه محصور، نوار باریکی از زمین بین اسرائیل و مصر، در کنار دریای مدیترانه، زندگی می‌کنند و به عنوان یکی از متراکم‌ترین مکان‌های روی زمین توصیف می‌شود.
مساحت این منطقه ۱۴۰ مایل مربع است و تقریباً به اندازه فیلادلفیا وسعت دارد.
از ۱۴ ژوئن ۲۰۰۷، جنبش حماس پس از کودتا علیه نهادهای تشکیلات خودگردان فلسطین که مقر آن در رام‌الله در کرانه باختری مرکزی است، نوار غزه را تحت کنترل خود دارد. از آن زمان اسرائیل محاصره هوایی، زمینی و دریایی نوار غزه را اعمال کرده است.
جغرافیای نوار غزه
نوار غزه به پنج استان شمالی، غزه، مرکزی (جنوب دره غزه)، خان یونس و رفح (دو استان در جنوب) تقسیم شده است.
استان شمالی
این استان در مجاورت مرز شمالی با اسرائیل، شامل مراکز جمعیتی جبالیا، بیت لاهیا و بیت حانون است.
این منطقه ۱۰ کیلومتر مرز مشترک با اسرائیل دارد و با دیوارهای بسیار مستحکم سیمانی احاطه شده است.
نزدیک شدن به این حصارها ممنوع است، زیرا هرکسی که در فاصله یک کیلومتری نزدیک شود، در معرض تیراندازی نیروهای اسرائیلی مستقر در برج‌های دیده‌بانی یا خودروهای نظامی در امتداد مرز قرار دارد.
شهر بیت حانون در اولین خطوط مرزی با اسرائیل در شمال شرقی شهر غزه قرار دارد و اولین شهری بود که اعلامیه‌های اسرائیلی را برای ترک خانه‌ها و عزیمت به جنوب نوار دریافت کرد.
ارتش اسرائیل آن را مرکز جنبش حماس توصیف کرد که از آنجا عملیات‌های زیادی علیه اسرائیل به ویژه حمله اخیر آغاز شد.
در شمال شهر بیت حانون، گذرگاهی به نام «ارز» وجود دارد که تنها گذرگاه بین نوار غزه و اسرائیل است.
از این گذرگاه، فلسطینیانی که مجوز ورود از اسرائیل را دریافت می‌کنند، چه برای معالجه و چه برای سفر به کرانه باختری و بیت‌المقدس شرقی و از آنجا به خارج از کشور، مجاز به عبور هستند.
کمپ جبلیه که در شهری به همین نام واقع شده، با ۱.۴ کیلومتر مربع مساحت و ۱۱۴ هزار نفر جمعیت، بزرگترین کمپ پناهجویان در نوار استریپ محسوب می‌شود.
استان غزه
استانی در شمال نوار که بزرگترین شهر نوار و پرجمعیت‌ترین در منطقه با بیش از ۷۰۰ هزار نفر جمعیت به شمار می‌رود.
معروف‌ترین محله‌ها و مناطق شهر غزه که در جنگ کنونی اسرائیل پدید آمده‌اند عبارتند از: الشجاعیه، الریمال، تل‌الحوا، یرموک، النصر، الطفاح، الزیتون و ال‌دراج.
همچنین در شهر غزه، به ویژه محله الریمال در تقاطع اردوگاه الشطی، بیمارستان دارالشفا واقع شده که بزرگترین مرکز بهداشتی در نوار است.
در مورد تل‌الحوا، در نزدیکی بیمارستان الشفاء، مقر اصلی آژانس امداد و کار سازمان ملل متحد برای آوارگان فلسطینی (UNRWA) و مدارس وابسته به این سازمان واقع شده است.
همچنین دفتر هماهنگ کننده ویژه سازمان ملل برای روند صلح خاورمیانه و برنامه توسعه سازمان ملل متحد در نزدیکی آن قرار دارد.
بیمارستان بین‌المللی قدس در منطقه تل‌الحوا مشرف به دریای مدیترانه است و تعدادی دانشگاه در این منطقه وجود دارد که مهمترین آن‌ها عبارتند از: الازهر، الاقصی و دانشگاه اسلامی که نزدیک به محله الریمال است.
استانداری مرکزی
استان مرکزی در جنوب دره غزه قرار دارد. همان منطقه‌ای که اسرائیل از ساکنان غزه و شمال آن خواست تا به عنوان منطقه‌ای امن، به آنجا بروند.
این استان که قبل از عقب‌نشینی اسرائیل در سال ۲۰۰۵، شهرک «نتزاریم» را در دروازه‌های شمالی آن قرار داده بود، شامل چهار کمپ آوارگان است: دیرالبلاح، نصیرات، المغازی و البریج.
اردوگاه‌های نصیرات و بوریج در مجاورت یکدیگر قرار دارند که اولی نزدیک‌ترین به سواحل مدیترانه و دومی در شرق آن قرار دارد و تا مرز شرقی با اسرائیل امتداد دارد.
دیرالبلاح اهمیتی متمایز از بقیه اردوگاه‌ها دارد، زیرا محل تنها نیروگاه برق در نوار غزه است. قبل از عقب‌نشینی اسرائیل از نوار غزه در سال ۲۰۰۵، این شهر محل شهرک کفارم بود.
این چهار اردوگاه یک مکان مشترک در خیابان صلاح الدین دارند که غزه و شمال آن را به مرکز و جنوب نوار متصل می‌کند.
در حالی که نصیرات و دیرالبلاح نیز در خیابان الرشید یا آنچه به خیابان البحر معروف است قرار دارد و بین آن‌ها منطقه الزوایده می‌آید.
خان یونس
این استان در مجاورت شهر دیرالبلاح واقع در جنوب نوار غزه است و حدود ۴۰۰ هزار نفر در آن سکونت دارند.
شهر خان یونس، که شامل یک کمپ پناهندگان نیز می‌شود، یک مرکز تجاری بزرگ است و نقطه توقفی در مسیر تجارت باستانی به مصر بوده است.
قبل از عقب‌نشینی اسرائیل از نوار غزه در سال ۲۰۰۵، شهر توسط شهرک‌های اسرائیلی محاصره شده بود که مهمترین آن‌ها: گوش کتف و نتزر حازانی (بین دیرالبالح و خان یونس) بودند.
بخش‌های شرقی آن در نزدیکی مرزهای جداکننده اسرائیل قرار دارد که برجسته‌ترین آن‌ها خزاعه، عباسان، معان و القراره است.
رفح
رفح در جنوب نوار غزه واقع شده و در مرز با جمهوری عربی مصر امتداد دارد.
جمعیت رفح بیش از ۲۵۰ هزار نفر تخمین زده می‌شود. اهمیت این استان به عنوان محلی که گذرگاه رفح در آن قرار دارد و نوار غزه را به مصر متصل می‌کند برجسته می‌شود.
پیش از عقب نشینی اسرائیل، شهرک «موراژ» مستقیماً در شرق جاده غزه-رفح، در شش کیلومتری ساحل دریا و پنج کیلومتری غرب مرز شرقی نوار قرار داشت.
