آتشسوزی گسترده جنگلهای هیرکانی ایران وارد سومین هفته شد
آتشسوزی جنگل الیت در محور چالوس که از شامگاه دهم آبانماه سال ۱۴۰۴ آغاز شده، همچنان ادامه دارد و بنا بر گزارشهای محلی بخشهایی از جنگلهای هیرکانی با قدمت میلیونها سال را در ارتفاعات اطراف مرزنآباد و چالوس درگیر کرده است.
این حادثه یکی از شدیدترین آتشسوزیهای سالهای اخیر در مازندران توصیف شده و بنا بر برآوردهای اولیه، حدود ۴۰ هکتار از عرصههای جنگلی در این منطقه آسیب دیده است.
در جنگل الیت، که بخشی از مجموعه جنگلهای هیرکانی ثبتشده در فهرست میراث جهانی یونسکو است، گونههای ارزشمندی همچون انجیلی، راش، توسکا و شمشاد وجود دارد و حدود ۳۲۰۰ گونه گیاهی و ۵۸۰ گونه جانوری در آن زیست میکنند. گزارشها نشان میدهد تاکنون بیش از هشت هکتار از پوشش جنگلی در ارتفاعات ۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰ متری طعمه آتش شده و نهالها، بوتهها و لایه بارور خاک بیشترین خسارت را دیدهاند.
رئیس سازمان جنگلها و مراتع منشأ آتش را غالباً مرتبط با عوامل انسانی دانسته و با اشاره به نبود رعدوبرق و خطوط برق در محدوده حادثه، احتمال خطای انسانی یا عمدی بودن حریق را بالا ارزیابی کرده است. همزمان برخی کارشناسان و منابع محلی احتمال ارتباط این آتشسوزی با طرحهای زمینخواری را نیز مطرح کردهاند و بررسیها برای شناسایی عوامل احتمالی تصرف غیرقانونی زمین در جریان است.
کمبود تجهیزات و دیرکرد در اعزام نیرو از همان ساعات نخست حادثه چالشهای جدی ایجاد کرد. گزارشها حاکی است عملیات اولیه تنها با دو تا سه بالگرد پیش رفت و بسیاری از نیروهای محلی و امدادی ناچار به استفاده از ابزارهای دستی شدند. شدت دود و وزش باد، پرواز بالگردها را محدود کرد و آتشسوزی چندبار مهار و سپس با وزش باد دوباره شعلهور شد. ساکنان محلی با بیل و ابزار ابتدایی برای مهار آتش به ارتفاعات رفتند، اما نبود امکانات کافی امکان کنترل سریع حریق را از میان برد.
در روزهای ابتدایی، درخواست اعزام بالگرد از تهران به دلیل «کماهمیت تلقی شدن حادثه» رد شده بود، اما تا نوزدهم آبان سه بالگرد عملیاتی شد و از بیستونهم آبان پنج تا هفت بالگرد و دو فروند هواپیمای ایلیوشین در منطقه مستقر شدند. گزارشها نشان میدهد حدود ۴۰۰ نیروی امدادی بدون تجهیزات کافی ساعتها پیادهروی کردهاند و تأخیر در پشتیبانی هوایی سبب شده آتش از کف جنگل به تاج درختان سرایت کند.
با شدت گرفتن حریق، ایران درخواست کمک فوری از کشورهای دیگر را مطرح کرد. هواپیماهای اطفای حریق ترکیه به مرزنآباد رسیدند و روسیه، بلاروس و آذربایجان نیز اعلام آمادگی کردند، اما بنا بر گفته رئیس سازمان مدیریت بحران تا دوم آذر هیچ کشوری نیروی عملیاتی به محل اعزام نکرده است.