قدرت نظامی حماس پس از دو سال جنگ؛ چه چیزی از تسلیحات باقی مانده است؟

دو سال پس از آغاز جنگ غزه، گزارشها و ارزیابیهای اسرائیلی درباره میزان و نوع تسلیحات باقیمانده نزد حماس متفاوت است؛ موضوعی که پرسشهایی جدی درباره توان نظامی کنونی این گروه فلسطینی برمیانگیزد.
اسرائیل پایان جنگ را منوط به خلع سلاح کامل حماس و دیگر گروههای مسلح در نوار غزه کرده، اما هنوز رقم دقیقی از حجم تسلیحات و زیرساختهای باقیمانده منتشر نکرده است.
برآوردهای اولیه پیش از جنگ نشان میداد شمار نیروهای حماس در غزه بین ۲۵ تا ۳۰ هزار نفر است. منابع اسرائیلی مدعیاند بیش از ۲۰ هزار نفر از آنان کشته یا زخمی شدهاند، اما تحلیلگران نظامی اسرائیلی این رقم را اغراقآمیز میدانند. در مقابل، نهادهای حقوق بشری تخمین زدهاند که از حدود ۶۷ هزار کشته در غزه، بیش از ۸۰ درصد غیرنظامی بودهاند، و تلفات نیروهای نظامی حماس و سایر گروهها حدود ۱۰ هزار نفر برآورد میشود.
پیش از جنگ، حماس مجموعهای از نیروهای زمینی و دریایی در قالب تیپها و گردانهایی متشکل از حدود ۲۰ تا ۲۵ هزار نفر داشت که بخشی از آنها آموزشدیده و مجهز بودند. این نیروها در شبکهای از تونلهای زیرزمینی با طول تقریبی ۵۰۰ تا ۷۰۰ کیلومتر فعالیت میکردند. تجهیزات آنها شامل دهها هزار قبضه سلاح سبک، مسلسل، تفنگ تکتیرانداز، نارنجک و مواد منفجره بود.
بنا بر گزارش مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل، بخش زیادی از مواد منفجره حماس از مهمات عملنکرده ارتش اسرائیل تهیه میشد. این مهمات که گاه نرخ خرابی آنها به ۱۵ درصد میرسد، در مناطق بمبارانشده بهصورت گسترده پراکنده شدهاند.
در ابتدای جنگ، تخمین زده میشد حماس بین ۱۸ تا ۳۰ هزار راکت در اختیار داشته که اغلب برد کوتاه یا متوسط (۱۰ تا ۴۰ کیلومتر) و تنها شمار محدودی برد بلند (تا ۲۵۰ کیلومتر) داشتند. همچنین گزارشها از وجود چند صد موشک ضدتانک، از جمله مدل روسی «کورنت»، و تعداد نامعلومی پهپاد شناسایی و تهاجمی حکایت دارد.
اسرائیل میگوید تاکنون حدود ۶۵ درصد از شبکه تونلهای حماس، بهویژه در شمال غزه، تخریب شده، اما نزدیک به ۳۵ درصد همچنان فعالاند. بر پایه این ارزیابیها، از ۲۴ گردان رزمی حماس، ۱۸ گردان بهطور کامل از میان رفته و ساختار فرماندهی نیز تا حد زیادی فروپاشیده است.
با این حال، منابع نظامی اسرائیل اذعان دارند حماس هنوز هزاران راکت و دهها پهپاد ابتدایی در اختیار دارد و تولید سلاحهای ساده و بمبهای دستساز را در کارگاههای زیرزمینی ادامه میدهد؛ امری که نشان میدهد توان رزمی این گروه هرچند ضعیفتر شده، اما هنوز بهکلی از میان نرفته است.