یک میلیون سال پیش ممکن بود نسل بشر منقرض شود!
نتایج یک پژوهش تازه نشان می‌دهد که حدود یک میلیون سال پیش، جمعیت انسان‌ها با کاهش چشمگیری روبه‌رو شد و تا آستانه نابودی کامل پیش رفت.
این مطالعه که در نشریه علمی ساینس منتشر شده، دوره‌ای بحرانی از تاریخ بشر را آشکار کرده است که طی آن، تنها حدود ۱۲۸۰ انسان در سن تولیدمثل باقی ماندند؛ وضعیتی که دانشمندان از آن با عنوان «گلوگاه ژنتیکی» یاد می‌کنند.
بر اساس داده‌های ژنتیکی بررسی‌شده از بیش از ۳ هزار انسان امروزی، پژوهشگران موفق به شناسایی بازه‌ای بین ۹۳۰ هزار تا ۸۱۳ هزار سال پیش شده‌اند که در آن جمعیت انسانی با کاهشی حدود ۹۸/۷ درصد مواجه بوده است. این گلوگاه جمعیتی حدود ۱۱۷ هزار سال به طول انجامیده و طی آن، انسان‌ها تقریباً از سطح زمین ناپدید شدند. چنین کاهش شدیدی در جمعیت، تأثیرات عمیقی بر تنوع ژنتیکی بشر امروزی برجای گذاشته است و به گفته دانشمندان، بخشی از توضیح برای کمیاب بودن فسیل‌های این دوره در آفریقا و اوراسیا نیز به همین موضوع بازمی‌گردد.
یکی از یافته‌های قابل توجه این پژوهش، ارتباط آن با رویدادی ژنتیکی در انسان است. در جریان این گلوگاه، ادغام دو کروموزوم در انسان روی داد که کروموزوم شماره ۲ امروزی را شکل داد؛ رخدادی که انسان را از سایر نخستی‌ها متمایز کرد. در حالی که دیگر میمون‌های بزرگ دارای ۲۴ جفت کروموزوم هستند، انسان تنها ۲۳ جفت دارد. این تفاوت مهم، نقطه عطفی در مسیر تکامل انسان به شمار می‌رود.
پژوهشگران عامل اصلی این کاهش جمعیت را تغییرات شدید اقلیمی می‌دانند. در آغاز دوره پلیستوسن میانی، زمین وارد دوره‌ای سرد و خشک شد که باعث یخبندان‌ها و خشکسالی‌های گسترده گشت و منابع زیستی را به شدت کاهش داد. شرایط سخت باعث شد گروه‌های انسانی در نقاط پراکنده و محدود برای بقا تلاش کنند.
بهبود وضعیت آب‌وهوا در حدود ۸۱۳ هزار سال پیش، همراه با تسلط بر استفاده از آتش، به انسان‌ها امکان داد تا از بحران عبور کرده و مسیر تکاملی خود را ادامه دهند. این پژوهش گامی مهم در فهم بهتر مسیر شکل‌گیری انسان مدرن محسوب می‌شود.
