پوراندخت؛ نخستین زن ایرانی که بر تخت پادشاهی نشست
پوراندخت، دختر خسروپرویز پادشاه ساسانی، نخستین زنی بود که در جهان به پادشاهی رسید و در سال ۶۲۹ میلادی بر تخت سلطنت نشست.
پوراندخت که با نام بوران‌دخت نیز شناخته می‌شود، دختر خسرو پرویز پادشاه ایران و مریم، شاهزاده اهل بیزانس بود و از سال ۶۳۰ تا ۶۳۲ میلادی با یک وقفه چندماهه بر ایران حکمرانی کرد.
از دوران سلطنت این زن سکه‌های طلا و نقره‌‌ای باقی مانده که در موزه هنرهای زیبای بوستون در آمریکا نگهداری می‌شود.
بر روی سکه‌ها تصویر نیم‌‌تنه و نیم‌رخ پوراندخت با صورتی بسیار زیبا، نگاهی گیرا و گونه‌ای برآمده حک شده است.
موهای پوراندخت مجعد بر یک طرف صورت و بر پشت سرش افتاده است. روی موهایش گل‌هایی از جنس جواهرات نصب شده است. یک تاج که حاشیه پایین آن با یک خط و لبه آن با دو ردیف جواهر تزئین شده است نیز روی سکه‌ها دیده می‌شود.
در بالای تاج پوراندخت دو بال زیبا و زرین ساخته شده است و در دو طرف تاج وی از مقابل هلال ماه و یک ستاره و در پشت تاج نیز ستاره‌ای قرار دارد.
همچنین در مقابل صورت پوران و در پشت سر به خط پهلوی «بوران یا بورانو» و همچنین واژه «فره افزوت» یا «فره افزون» به معنای بازگرداننده نژاد یزدان حک شده است.
از روی سکه‌هایی که در موزه بوستون نگهداری می‌شوند، می‌توان چهره پوراندخت را بازسازی کرد. این سکه‌ها شبیه به سکه‌های زمان پدرش یعنی خسروپرویز هستند.
