نگاهی به نیروی هوافضای سپاه پس از کشته شدن فرمانده آن
نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در ساختار نظامی ایران، نه تنها یک واحد سنتی نظامی به‌شمار نمی‌رود، بلکه به‌عنوان بازوی مرکزی عملیات تهاجمی و بازدارندگی عمل می‌کند. اما پس از ترور رهبران آن به دست اسرائیل این نیرو چگونه خود را بازیابی می‌کند؟
این نیرو شامل موشک‌های بالستیک برد بلند، پهپادهای انتحاری، و همچنین پروژه‌های پرتاب ماهواره‌های نظامی است.
پس از کشته شدن امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده این نیرو، در حمله هوایی اسرائیل، این نیرو بار دیگر در مرکز توجه منطقه‌ای و بین‌المللی قرار گرفت. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با انتصاب سرتیپ مجید موسوی به فرماندهی این نیرو، بر ادامه راهبردی بودن این نهاد در شرایط تشدید تقابل با اسرائیل و افزایش فشارهای جهانی تأکید کرد.
نیروی هوافضای سپاه ابتدا در سال ۱۳۶۴ به‌عنوان شاخه‌ای هوایی در چارچوب سپاه پاسداران تأسیس شد. پس از پایان جنگ ایران و عراق، ساختار آن دستخوش تغییراتی شد. در سال ۱۳۸۸، این نیرو به شکل فعلی خود تغییر نام داد و به نهاد محوری در هدایت برنامه موشکی، دفاع هوایی، عملیات پهپادی و پروژه‌های فضایی ایران بدل شد.
این نیرو مسئول مدیریت بزرگ‌ترین زرادخانه موشکی در خاورمیانه شناخته می‌شود، که شامل موشک‌هایی چون «شهاب»، «قیام»، «خرمشهر»، «ذوالفقار» و «رضوان» است. این موشک‌ها توانایی رسیدن به عمق اسرائیل و حتی مناطق مرزی اروپا را دارند.
نیروی هوافضا همچنین در توسعه پهپادهایی مانند «شاهد ۱۲۹» و «شاهد ۱۳۶» نقش اصلی ایفا کرده است. این پهپادها در استراتژی نظامی ایران جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند. افزون بر این، این نیرو سیستم‌های دفاع هوایی ساخت داخل مانند «رعد»، «باور ۳۷۳» و «سوم خرداد» را به‌کار می‌گیرد که بنابر ادعای تهران توان مقابله با جنگنده‌ها، موشک‌ها و حتی ماهواره‌ها را دارند.
در حوزه فضایی، نیروی هوافضا تاکنون چندین ماهواره نظامی از جمله «نور ۱»، «نور ۲» و «نور ۳» را با استفاده از موشک‌های «قاصد» و «قائم ۱۰۰» به فضا فرستاده است.
پایگاه‌های زیرزمینی موسوم به «شهرهای موشکی» و مراکز تولید تسلیحات وابسته به سازمان جهاد خودکفایی، بخش مهمی از زیرساخت این نیرو را تشکیل می‌دهند.
این نیرو تحت فرمان مستقیم رهبر جمهوری اسلامی قرار دارد و از زنجیره فرماندهی نظامی ایران مستقل است. تا خرداد ۱۴۰۴، فرماندهی این نیرو را حاجی‌زاده بر عهده داشت. در پی کشته شدن وی، سرتیپ مجید موسوی، که پیش‌تر در حوزه موشکی و پهپادی فعالیت داشت، به‌عنوان جانشین او منصوب شد.
