گزارش تحلیلی | مذاکرات برجام در یک قدمی خط پایان
ایران در شرایط بسیار سختی قرار دارد؛ درخواست روسها و توقف ناگهانی مذاکرات وین، ایران را بر سر یک دوراهی باخت- باخت قرار داده است،
این را داود حشمتی در مقالهی که در کانال تلگرامی «امتداد» منتشر کرده، بیان کرده و میگوید روسیه ایران را بین دو گزینه دشوار «با من» یا «علیه من» قرار داده است. با این حال ایران با انتخاب هر یک از این دو گزینه محکوم به باخت است.
واقعیت آن است که ایران تنها نیم درصد از تجارت خارجی روسیه را تشکیل میدهد. نجات ابراهیمی روزنامهنگار ایرانی میگوید آمارها حاکی از آنند که ایران برای روسیه اهمیت تجاری ندارد. آنچه که روسها در این میان دنبال آن هستند محلی برای دور زدن تحریمها و کم اثرتر کردن آنهاست، و وجود گزینهای چون ایران آنهم در زمانی که همه طرفهای برجام به دنبال توافقی شتابزده هستند ممکن نیست که از نگاه تیز روسها مخفی بماند.
بسیاری با نگاهی بدبینانه معتقدند که توافق احتمالی برجام و بازگشت نفت و گاز ایران به بازارهای جهان بدون شک از تاثیر منفی حذف انرژی روسیه از بازارهای جهانی خواهد کاست امری که مهمترین اهرم فشار روسها را تحت تاثیر قرار خواهد داد، بنابراین نمی توان انتظار داشت که روسها هم ورود انرژی ایران به بازارهای جهانی را بپذیرند و هم از دروازهی مهمی چون ایران برای دور زدن تحریمها چشم بپوشند.
اما با وجود نگاههای بدبینانه اینچنینی، هنوز بسیاری به پایان خوش این مذکرات امید فراوان دارند.
پیتر استانو سخنگوی اتحادیه اروپا میگوید: اگر خوشبین نبودیم ادامه نمیدادیم، این اتحادیه به نتائج این گفتگو بسیار خوشبین است و به تلاشهایش برای موفقیت گفتگوها ادامه خواهد داد.
جلال ساداتیان سفیر پیشین ایران در انگلستان نیز معتقد است که با حمله به اوکراین، روسیه وزنش را در مذاکرات از دست داده است و تهدیدات آن نمیتواند بر روند مذکرات تاثیر بسزائی داشته باشد، ما باید فرصت را غنیمت بدانیم و مذاکرات مستقیم با آمریکا را آغاز کنیم امری که رهبر ایران علی خامنهای نیز به آن چراغ سبز نشان داده است.
گزارش آسوشیتدپرس از روند بسیار خوب مذکرات و عقبنشینی روسیه از تهدیدات خود که چشم انداز یک توافق سریع را بسیار ًضعیف کرده بود و نیز گزارشهای رسمی در خصوص تصمیم مقامات آمریکائی برای خروج سپاه پاسداران از لیست گروههای تروریستی و نیز آزادی تعدادی از زندانیان خارجی در ایران همگی احتمال رسیدن به یک توافق سریع را بسیار تقویت میکند.
پیشبینی خوشبینانه که بسیاری از مقامات رسمی حاضر در گفتگوهای وین نیز آن را تایید میکنند.