از وام ۱۲۰ میلیونی خرید موتورسیکلت چه می‌دانیم؟
وام‌های ۱۲۰ و ۱۵۰ میلیون تومانی برای نوسازی موتورسیکلت‌های فرسوده، بخشی از تلاش دولت برای مقابله با بحران آلودگی هوا و کاهش تردد وسایل نقلیه دودزا در کلان‌شهرها است. با این حال، این طرح در مرحله اجرا با چالش‌هایی اساسی مواجه است.
از جمله این مشکلات می‌توان به شکاف قابل توجه بین میزان تسهیلات پرداختی و قیمت واقعی موتورسیکلت‌های جدید در بازار، و همچنین مشکلات زیرساختی برای ترویج موتورسیکلت‌های برقی اشاره کرد.
طبق اعلام مسئولان، مالکان موتورسیکلت‌های فرسوده که بیش از شش سال کارکرد داشته باشند، می‌توانند از این تسهیلات بهره‌مند شوند. این طرح که با سازوکار «کلید به کلید» اجرا می‌شود، در دو مسیر نیروی خود را متمرکز کرده است: خرید موتورسیکلت بنزینی انژکتوری یا موتورسیکلت برقی. مبلغ وام برای جایگزینی با موتورسیکلت انژکتوری بنزینی تا ۱۲۰ میلیون تومان و برای مدل‌های برقی تا ۱۵۰ میلیون تومان تعیین شده است. بازپرداخت این وام‌ها بدون سود و به‌صورت اقساط ۳۶ماهه انجام می‌شود؛ به‌طوری که قسط ماهانه وام ۱۲۰ میلیونی حدود ۳ میلیون و ۳۳۳ هزار تومان و قسط وام ۱۵۰ میلیونی حدود ۴ میلیون و ۱۶۶ هزار تومان محاسبه شده است.
علاوه بر وام، یارانه نقدی اسقاط نیز به مالکان تعلق می‌گیرد؛ حدود ۸.۷۵ میلیون تومان برای موتورسیکلت بنزینی و ۲۶.۷ میلیون تومان برای مدل‌های برقی. بنابراین، مجموع بودجه در دسترس برای خرید موتورسیکلت انژکتوری بنزینی به حدود ۱۲۸ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان و برای موتورسیکلت برقی به حدود ۱۷۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان می‌رسد.
اما با وجود این تسهیلات، بررسی بازار نشان می‌دهد که وام‌های ارائه‌شده تنها بخش کوچکی از قیمت واقعی موتورسیکلت‌های صفر کیلومتر را پوشش می‌دهند. برای نمونه، قیمت کارخانه‌ای مدل SYM گلکسی OR125 حدود ۲۱۵ میلیون تومان است؛ یعنی متقاضی باید حدود ۹۰ میلیون تومان علاوه بر تسهیلات پرداخت کند. این رقم برای موتورسیکلت محبوب هوندا ویو که ۳۱۲ میلیون تومان قیمت دارد، به بیش از ۱۸۳ میلیون تومان می‌رسد. خرید مدل‌های قدرتمندتر ژاپنی نیز تا ۳۰۰ میلیون تومان هزینه خواهد داشت.
از سوی دیگر، هرچند طرح به‌ظاهر تکیه بیشتری بر خرید موتورسیکلت برقی دارد، اما این نوع وسیله نقلیه نیز محدودیت‌های خاصی دارد. برای مثال، مدل X1 PRO PLUS که قیمت آن ۱۹۰ میلیون تومان است، با وام ارائه‌شده تنها ۱۴ میلیون تومان هزینه اضافی دارد. با این حال، موتورهای برقی در حمل بار یا تردد طولانی‌مدت توان کمتری دارند و اغلب هر دو ساعت به شارژ مجدد نیاز دارند. همچنین باتری‌های لیتیومی آنان در درازمدت هزینه بالایی برای تعویض ایجاد می‌کند و جایگزینی آنها با باتری‌های سربی-اسیدی دارای آلودگی‌های زیست‌محیطی است.
در غیاب زیرساخت مناسب برای شارژ و بازیافت باتری‌ها، گذار به موتورسیکلت‌های برقی ممکن است به جای کاهش آلودگی، مشکل دیگری ایجاد کند.
