آنچه باید درباره اجلاس سران پاریس بدانید: «برای یک پیمان مالی جهانی جدید»
پاریس، پایتخت فرانسه، در حال آماده شدن برای میزبانی از یک اجلاس بین‌المللی با عنوان «برای یک پیمان مالی جهانی جدید» در تاریخ ۲۲ تا ۲۳ ژوئن است.
امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه از سران کشورها و دولت‌ها، رهبران سازمان‌های بین‌المللی بزرگ، نمایندگان موسسات مالی جهانی، نمایندگان بخش خصوصی و جامعه مدنی دعوت کرده تا در این اجلاس حضور یابند و برای ایجاد یک اجماع جدید به منظور رسیدن به اهداف جهانی مشترک از جمله کاهش فقر، مقابله با تغییرات اقلیمی و حفاظت از طبیعت همکاری کنند.
در این اجلاس ۱۰۰ رئیس دولت، روسای بانک‌های توسعه، ۱۲۰ سازمان غیردولتی، ۷۰ شریک بخش خصوصی و ۴۰ سازمان بین‌المللی حضور خواهند داشت.
شرکت‌کنندگان در شش میزگرد حضور می‌یابند تا مبانی سیستم مالی جدید را تعریف کنند.
در این گزارش به مهم‌ترین سوالات درباره اجلاس جهانی پاسخ می‌دهیم:
چرا این اجلاس برگزار می‌شود؟
هدف اصلی این نشست پی‌ریزی یک سیستم مالی جدید است، سیستمی که منصفانه‌تر و یکپارچه‌تر باشد تا بتواند به چالش‌های مشترک جهانی از جمله مبارزه با فقر، تغییرات آب و هوایی و از بین رفتن تنوع زیستی بپردازد.
همبستگی مالی بین‌المللی هنوز به ساختار مالی قدیمی‌ای بستگی دارد که در سال ۱۹۴۴، پس از جنگ جهانی دوم، با موافقت‌نامه‌های برتون وودز ایجاد شد و عمدتاً مبتنی بر بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول (IMF) است.
هیئت کارشناسی مستقل در زمینه تامین مالی تغییرات آب و هوایی که زیر نظر سازمان ملل تشکیل شده است، سال گذشته تخمین زد به استثنای چین، کشورهای در حال توسعه تا سال ۲۰۳۰ باید سالانه بیش از دو تریلیون دلار برای توسعه و مقابله با بحران های آب و هوایی و از بین رفتن تنوع زیستی هزینه کنند.
این هیئت همچنین تاکید کرد که در سیستم مالی فعلی جهان، چنین بودجه‌ای نمی‌تواند به سرعت و به شکل مناسب به کشورها ارائه شود.
دستور کار اجلاس سران چیست؟
دستورکار اجلاس «برای یک پیمان مالی جهانی جدید» شامل پنج پرونده خواهد بود:
اصلاح بانک‌های توسعه چندجانبه
بحران بدهی در کشورهای در حال توسعه و طراحی راهکارهایی برای حق برداشت ویژه (SDR)
تامین مالی فناوری‌های سبز و توسعه پایدار
ایجاد مالیات بین‌المللی جدید و ابزارهای مالی نوآورانه
حمایت از بخش خصوصی برای مشارکت در توسعه کشورهای کم‌درآمد.
نشست سران چگونه به بحران بدهی کشورهای فقیر رسیدگی خواهد کرد؟
این اجلاس برای ارائه تنفس مالی به کشورهایی که در کوتاه‌مدت با شرایط دشوار مواجهند، به ویژه کشورهایی که بدهکار هستند، تلاش خواهد کرد.
این کار به کمک موسسات مالی بین‌المللی، به ویژه با بررسی نحوه رسیدگی به بدهی و کاهش بدهی در شرایط بحرانی انجام می‌شود.
در کشورهای در حال توسعه به ویژه در آفریقا، بدهی‌ها به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته است. همچنین موسسات مالی در سراسر جهان در تلاش برای کاهش تورم ناشی از کووید-۱۹ و جنگ در اوکراین، نرخ‌های بهره را افزایش داده‌اند.
بحران بدهی ارتباط نزدیکی با مبارزه جهان علیه تغییرات آب و هوایی دارد زیرا کشورهایی که عمیقاً بدهکار هستند اغلب آسیب‌پذیرترین کشورها در برابر تغییرات آب و هوایی هستند.
به عنوان مثال، پاکستان تابستان گذشته زمانی که با سیل دست‌وپنجه نرم می‌کرد و بیش از ۱۰ میلیارد دلار خسارت دید، به شدت بدهکار بود و این امر باعث افزایش بدهی و تاخیر در پرداخت آن شد.
«حقوق برداشت ویژه (SDR)» چیست؟
یکی از سازوکارهای همبستگی بین کشورهای شمال و جنوب جهان، صدور حق برداشت ویژه (SDRs) از دارایی‌های ذخیره‌ای است که صندوق بین‌المللی پول به طور استثنایی در جریان بحران‌های اقتصادی بزرگ بین بانک‌های مرکزی کشورها توزیع می‌کند.
اما این تخصیص متناسب با سهم هر کشور در صندوق بین‌المللی پول و در نتیجه وزن آن در اقتصاد جهانی است، به این معنی که به‌ویژه کشورهای آفریقایی به دلیل پایین بودن سهم، تنها بخش کوچکی از این دارایی را دریافت می‌کنند.
در سال ۲۰۲۱، فرانسه متعهد شد ۱۰۰ میلیارد SDR به کشورهای آفریقایی تخصیص بدهد، روندی که به دلیل رویه‌های پیچیده به کندی پیش می‌رود.
در این اجلاس در مورد یافتن راه‌حل‌هایی برای این مشکل بحث می‌شود. این راهکارها عبارتند از افزایش حجم تامین مالی برای کشورهای دارای سهمیه پایین و همچنین انتقال بخشی از SDR از طریق بانک‌های توسعه محلی و منطقه‌ای مانند بانک توسعه آفریقا یا بانک توسعه بین آمریکایی به عنوان ابزاری برای تقویت وزن این کشورها در حکمرانی جهانی.
چگونه می‌توان منابع مالی نوآورانه را برای کشورهای آسیب پذیر در برابر تغییرات آب و هوایی فراهم کرد؟
سازوکارهای ابتکاری مختلف می‌توانند امکان فراهم کردن منابع اضافی را به نفع کشورهای آسیب‌پذیر در برابر تغییرات آب و هوایی افزایش دهند، مانند: بازارهای اعتبار کربن، مالیات‌های جدید بر مزایای جهانی‌سازی و ابزارهای بدهی که بلایای طبیعی را بیشتر در نظر می‌گیرند.
طرح بریج تاون، که از سوی میا موتلی، نخست وزیر باربادوس، در اجلاس کاپ ۲۷ شرم الشیخ ارائه شد، نمونه خوبی از چنین سازوکارهای ابتکاری است.
این ابتکار خواستار ایجاد یک تحول اساسی در معماری مالی جهانی است و راه را به سوی یک سیستم مالی جدید هموار می کند که منابع مالی را برای حمایت از اقدامات اقلیمی و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متحد پمپاژ می‌کند.
دکتر سلطان الجابر، وزیر صنعت و فناوری پیشرفته امارات و رئیس منتخب کاپ ۲۸ گفت: «ابتکار بریج‌تاون تأکید می‌کند مؤسسات مالی بین‌المللی و بانک‌های توسعه چندجانبه قادر به همگام شدن با چالش‌های قرن بیست و یکم نیستند. و اینکه منابع مالی آب و هوا به روشی مناسب، در دسترس و مقرون به صرفه برای کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور در دسترس نیست.«
وی افزود: با تخصیص اعتبار، این موسسات به دلیل رویه‌های معمول به هدف مورد نظر خود نمی‌رسند و این مسئله اهداف اقلیمی و توسعه پایدار را به خطر می‌اندازد.
به عنوان بخشی از سازوکارهای این طرح، کشورهای جزیره‌ای کوچک که در برابر خطرات آب‌وهوایی آسیب‌پذیر هستند، در صورت وقوع بلایای طبیعی به طور خودکار از بدهی‌های خود تخفیف دریافت خواهند کرد.
انتظار می‌رود اجلاس به چه نتیجه‌ای برسد؟
انتظار می‌رود اجلاس پاریس به توافقی بر سر نقشه راه ۱۸ تا ۲۴ ماه آینده برسد تا تلاش‌های جهانی در زمینه تامین مالی در سال ۲۰۲۳، در اجلاس سران G20 در هند، در مجامع عمومی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول، و در کنفرانس تغییرات آب و هوایی کاپ ۲۸ در دبی هماهنگ و متحد شود.
این نشست چگونه می‌تواند به اجلاس کاپ ۲۸ کمک کند؟
نشست پاریس می تواند مولفه‌های مورد نیاز برای موفقیت کاپ بعدی در دبی را از نظر تامین مالی مشخص کند.
به عنوان مثال، بانک های توسعه عمومی به شدت در تامین مالی آب و هوا مشارکت می‌کنند، اما سهم بخش خصوصی هنوز کافی نیست.
می‌توان در این اجلاس برای افزایش نقش تامین مالی خصوصی در بانک‌های دولتی که در توافقنامه پاریس تصریح شده است، تلاش کرد.
این اجلاس همچنین پس از تأخیر بسیار، موضوع اجرای تعهدات کشورهای ثروتمند در سال جاری در خصوص تأمین مالی کشورهای فقیر را با مبلغ سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار برای کمک به مقابله با تغییرات اقلیمی حل خواهد کرد.
اجلاس پاریس همچنین راه را برای تعیین یک هدف جمعی جدید برای تامین مالی آب و هوا در سال ۲۰۲۴ هموار خواهد کرد.
به طور کلی، اگر این اجلاس بر مفهوم نفوذ، مقیاس بودجه عمومی و فراهم کردن منابع مالی بخش خصوصی تکیه کند، می‌تواند موانع را برای سطح بالاتری از جاه‌طلبی در کاپ ۲۸ برطرف کند.
