احتمال سومین دوره ریاستجمهوری ترامپ؛ چهار سناریوی پرجدل روی میز
با وجود ممنوعیت صریح قانون اساسی ایالات متحده برای بیش از دو دوره ریاستجمهوری، دونالد ترامپ همچنان از احتمال نامزدی برای دورهای سوم سخن میگوید.
موضوعی که بار دیگر بحثهای گستردهای را در محافل سیاسی و حقوقی آمریکا برانگیخته است.
ترامپ در پرواز به کره جنوبی به خبرنگاران گفت: «محبوبیتم در نظرسنجیها در بالاترین سطح است، ولی همانطور که میدانید، فکر نمیکنم اجازه داشته باشم دوباره نامزد شوم... باید دید چه میشود. این واقعاً تأسفبرانگیز است.» بر اساس متمم بیستودوم قانون اساسی که در سال ۱۹۵۱ تصویب شد، هیچ فردی نمیتواند بیش از دو بار بهعنوان رئیسجمهور انتخاب شود. همچنین متمم دوازدهم مقرر میدارد که شخصی که واجد شرایط ریاستجمهوری نیست، نمیتواند معاون رئیسجمهور نیز باشد.
با این حال، استیو بنن، استراتژیست سابق ترامپ، ادعا کرده است که راهکارهایی برای ماندن او در قدرت پس از سال ۲۰۲۸ وجود دارد، هرچند جزئیاتی از این طرحها ارائه نکرده است. مجله آمریکایی «نیوزویک» چهار گزینه احتمالی را برای تحقق رؤیای سومین دوره ترامپ بررسی کرده است.
نخستین گزینه، اصلاح قانون اساسی است که تقریباً غیرممکن به نظر میرسد؛ زیرا نیازمند رأی دوسوم اعضای مجلس نمایندگان و سنا و تأیید سهچهارم ایالتهاست. جیمز سامپل، استاد حقوق اساسی دانشگاه هوفسترا، گفته است: «احتمال لغو متمم بیستودوم عملاً صفر است، چون حتی توافق بر سر موضوعات سادهتر هم در کنگره بهسختی حاصل میشود.»
گزینه دوم، نامزدی بهعنوان معاون رئیسجمهور است؛ طرحی که برخی آن را راهی برای بازگشت غیرمستقیم ترامپ به کاخ سفید میدانند. بر اساس این ایده، او میتواند در کنار فردی مانند جیدی ونس نامزد شود و پس از پیروزی، با استعفای رئیسجمهور، خود جای او را بگیرد. اما حقوقدانان تأکید میکنند که متمم دوازدهم نیز چنین احتمالی را رد میکند.
راه سوم، ریاست مجلس نمایندگان است. طبق قانون، رئیس مجلس در صورت خالیشدن همزمان دو مقام ریاستجمهوری و معاونت، میتواند موقتاً ریاست کشور را برعهده گیرد. هرچند قانون جانشینی ریاستجمهوری نیز تصریح میکند که فرد باید از نظر قانون اساسی واجد شرایط احراز مقام ریاستجمهوری باشد، بنابراین این مسیر هم برای ترامپ مسدود است.
در نهایت، برخی محافظهکاران از «تفسیر قضایی تازه» سخن میگویند که شاید متمم بیستودوم را فقط محدود به انتخاب، نه تصدی پست، بداند. اما کارشناسانی مانند ریک هاسن از دانشگاه کالیفرنیا هشدار دادهاند که چنین اقدامی در عمل به معنای عبور از قانون اساسی خواهد بود. با وجود تمام موانع، ترامپ ۸۲ ساله همچنان به نظر میرسد از طرح احتمال سومین دوره، بهعنوان ابزاری برای حفظ توجه و نفوذ سیاسی خود بهره میبرد.