انفجار مهیب در بندر رجایی؛ زنگ خطری برای اقتصاد و مدیریت بنادر ایران
روز شنبه صدای انفجاری مهیب در بندر شهید رجایی در بندرعباس، استان هرمزگان، به گوش رسید؛ انفجاری که خسارات جانی و مالی فراوانی به بار آورد. این بندر که قلب تجارت دریایی ایران محسوب می‌شود، اکنون به نمادی از ناکارآمدی مدیریتی و ضعف نظارت تبدیل شده است.
بندر شهید رجایی با مساحتی بالغ بر ۲۴۰۰ هکتار، ظرفیت جابه‌جایی سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون تن کالا را دارد و با ۸۰ بندر بین‌المللی و ۳۵ خط کشتیرانی جهانی در ارتباط است. در نتیجه، انفجار در این بندر نه‌تنها یک حادثه محلی، بلکه ضربه‌ای به پیکره اقتصاد ملی ایران محسوب می‌شود.
رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان، در بازدید روز یک‌شنبه از این بندر، با انتقاد شدید از وضعیت فعلی گفت: «آیا لازم است بین ۱۲۰ تا ۱۴۰ هزار کانتینر برای سه تا چهار ماه در اینجا انبار شود؟ مگر ما نمی‌توانیم کالا را هنگام ورود ترخیص کنیم؟»
مشکل اصلی بنادر ایران، طبق گزارش‌ها، نه در قوانین بلکه در انباشت کانتینرها و رویه‌های پیچیده بوروکراتیک نهفته است. ثبت سفارش‌های تجاری، تأخیر در صدور مجوزها، و عملکرد ناهماهنگ وزارت صنعت، معدن و تجارت، از عوامل کلیدی در تأخیر ترخیص کالا هستند.
این وضعیت، سالانه بیش از ۱٬۵ میلیارد دلار زیان اقتصادی به کشور وارد می‌کند. مقایسه‌ها نشان می‌دهد که ترخیص کالا در بندر رجایی بین ۶ تا ۶۰ روز زمان می‌برد، در حالی که این فرآیند در بندر شانگهای تنها ۴۸ ساعت و در سنگاپور ۱۲ ساعت طول می‌کشد.
بر اساس اعلام گمرک، محموله‌ای که روز شنبه منفجر شد، هنوز هیچ اظهارنامه‌ای نداشت و به گمرک معرفی نشده بود. این مسئله نشان‌دهنده خلأ عمیق نظارتی است. این محموله که در منطقه شرکت «سینا» وابسته به بنیاد مستضعفان منفجر شد، ظاهراً با نامی جعلی وارد کشور شده بود. چنین وضعیتی سؤالات جدی درباره نظارت بر واردات و صادرات در حیاتی‌ترین گذرگاه تجاری کشور ایجاد می‌کند.
