فیزیکدان افسانهای چین و برنده نوبل در ۱۰۳ سالگی درگذشت

چن نینگ یانگ، فیزیکدان برجسته چینی و برنده جایزه نوبل فیزیک، در سن ۱۰۳ سالگی درگذشت. اما از این دانشمند بزرگ چه میدانیم؟
رسانههای دولتی چین با انتشار این خبر از او بهعنوان یکی از تأثیرگذارترین دانشمندان قرن بیستم یاد کردند؛ دانشمندی که با پژوهشهای خود در زمینه قوانین تقارن و ذرات بنیادی، نگاه بشر به ساختار ماده را دگرگون کرد.
یانگ متولد سال ۱۹۲۲ در استان آنهویی چین بود و دوران کودکی خود را در محوطه دانشگاه تسینگهوا در پکن گذراند؛ جایی که پدرش استاد ریاضیات بود. او در نوجوانی به والدینش گفته بود که روزی برنده جایزه نوبل خواهد شد؛ رویایی که تنها در ۳۵ سالگی به حقیقت پیوست. یانگ در سال ۱۹۵۷ همراه با همکارش لی تسونگدائو موفق به دریافت جایزه نوبل فیزیک شد. این دو فیزیکدان برای کشف نقض قانون پاریته در برهمکنشهای ضعیف، تحولی بنیادین در فیزیک ذرات ایجاد کردند و دیدگاههای علمی پیشین درباره تقارن طبیعت را به چالش کشیدند.
پس از جنگ چین و ژاپن، یانگ با بورسیه دانشگاه تسینگهوا به ایالات متحده رفت و در دانشگاه شیکاگو زیر نظر فیزیکدان ایتالیایی انریکو فرمی، مخترع نخستین راکتور هستهای جهان، به پژوهش پرداخت. او در طول زندگی علمی خود در گسترهای از زمینههای فیزیکی از جمله مکانیک آماری، نظریه میدان و اصول تقارن فعالیت داشت و آثارش الهامبخش نسلهای متعددی از دانشمندان شد.
در کنار جایزه نوبل، یانگ در سال ۱۹۵۷ جایزه یادبود آلبرت اینشتین را دریافت کرد و در سال ۱۹۵۸ دکترای افتخاری از دانشگاه پرینستون به او اعطا شد. او همچنین بهعنوان استاد و رئیس افتخاری مؤسسه مطالعات پیشرفته دانشگاه تسینگهوا فعالیت میکرد و تا سالهای پایانی عمرش همچنان در عرصه علمی حضور داشت.
چن نینگ یانگ در زندگی شخصی نیز چهرهای آرام و فروتن شناخته میشد. او در سال ۱۹۵۰ با چی لی تو ازدواج کرد و صاحب سه فرزند شد. پس از درگذشت همسرش در سال ۲۰۰۳، در سال ۲۰۰۴ با ونگ فان، استاد دانشگاه تسینگهوا، ازدواج کرد؛ فردی که او را «آخرین نعمت خداوند» نامیده بود.