امنیت رهبر ایران، اولویت اصلی کشور؛ کدام نهادها در امر حفاظت دخیل هستند؟
حفاظت از علی خامنهای رهبر ایران، به دلیل نقش کلیدی او در ساختار کشور، از اولویتهای اصلی نهادهای امنیتی به شمار میرود، بطوریکه علاوه بر حفاظت فیزیکی و حضور محافظان شخصی نزدیک به او، تدابیر دیگری نیز برای تامین امنیت رهبری در نظر گرفته میشود.
به دلیل موقعیت حساس علی خامنهای به عنوان بالاترین مقام سیاسی و دینی ایران و نقش کلیدی او در تصمیمگیریهای کلان نظام، تأمین امنیتش در سطحی بسیار بالا و با رویکردهای خاص و چند لایه انجام میشود.
در دوره رهبری علی خامنهای و از سال ۱۳۶۸ به بعد، لشکر «حفاظت از شخصیتها» و «حفاظت ولیامر»، از یکدیگر تفکیک شدند و سپاه «حفاظت انصارالمهدی» تشکیل شد.
لشکر «ولی امر»، تنها حفاظت از رهبری را برعهده داشت و لشکر «حفاظت انصار»، ماموریت حفاظت از دیگر مقامات. پس از تبدیل لشکرهای سپاه به سپاههای استانی، نام این دو لشکر نیز به سپاه تغییر یافت.
نماد بیرونی حفاظت از رهبر، دیدارهای عمومی او است. در محدوده دفتر رهبری، دروازههای مختلفی وجود دارد و افراد برای حضور در دیدارهای او، در چند مرحله بازرسی میشوند. همچنین در حسینیه محل دیدارهای عمومی او، تجهیزات مختلفی ازجمله دوربینهای حرارتی وجود دارد.
محافظان در همه دیدارها ازجمله دیدارهای خصوصی حضور دارند و حتی در نماز او با مقامات نیز، در صفهای اول نماز میایستند. توجیه این موضوع علاوهبر موضوعات حفاظتی، اطمینان از سلامت و عدم اتفاق برای او در حین نماز است.
چینش دیدارهای عمومی خامنهای با گروههای مختلف نیز برنامهریزی شده است و در ردیفهای اول افراد انتخاب شده مینشینند و در میان آنها نیز، محافظان حضور دارند.
بازدیدهای خامنهای در تهران، نماز جمعه، نماز عید فطر و سفرهای استانی نیز، قواعد خاص خود را دارد. در این دیدارها تیم حفاظت از مدتی قبل در محل حاضر شده و وضعیت را چک کرده و برخی اماکن را پلمب میکنند که ورود و خروج به آنها مشخص باشد.
درحال حاضر، مسئولیت اصلی تأمین امنیت رهبر ایران بر عهده سپاه پاسداران، بهویژه بخش حفاظت اطلاعات سپاه و دفتر ویژه حفاظت رهبری است. هرچند در سالهای اخیر، سفرهای استانی خامنهای قطع شده و حضور او در مکانهای عمومی نیز کاهش یافته است. حتی برخی از نمایشگاهها نیز در «حسینیه امام خمینی»، یعنی مقر رهبری او برگزار میشود.
این نهادهای حفاظتی بهعنوان بخشی از ساختارهای امنیتی و نظامی کشور، تدابیر مختلفی برای حفاظت از وی در نظر گرفتهاند. جمعآوری اطلاعات امنیتی، کنترل تهدیدات احتمالی و برنامهریزی برای مقابله با هرگونه اقدام خصمانه ازجمله وظایف تعریفشده برای آنهاست.
عموما نیروهای حفاظت سپاه، از میان نخبگان و افراد باتجربه سپاه پاسداران و دیگر نیروهای امنیتی انتخاب میشوند. این افراد آموزشهای خاصی در زمینه مقابله با تهدیدات تروریستی، حفاظت فیزیکی، و عملیات نجات دریافت کردهاند. میزان وفاداری، تجربه و توانمندیهای فیزیکی و روانی ازجمله معیارهای مهم و سختگیرانه در انتخاب این افراد است.
سیستم حفاظتی چندین لایه امنیتی که برای محافظت از رهبر ایران در نظر گرفته شده، در لایه اول شامل تیمی از محافظان نزدیک است که همواره در اطراف وی حضور دارند. اعضای این تیم مسلح به سلاحهای سبک و مجهز به تجهیزات پیشرفته ارتباطی و دفاعی هستند.
لایه دوم نیروهای حفاظتی گستردهتری که در محیطهای اطراف حضور دارند را شامل میشود. بررسی و کنترل ورودیها و خروجیها، شناسایی تهدیدات احتمالی و مدیریت جمعیت برعهده این گروه است.
در زمان سفرهای داخلی و خارجی، تدابیر امنیتی ویژهای اتخاذ میشود. مسیرهای حرکتی از قبل برنامهریزی میشوند و خودروهای زرهی و مجهز به سیستمهای ارتباطی پیشرفته مورد استفاده قرار میگیرند. علاوه بر این، نیروهای امنیتی محلی و ملی بهصورت هماهنگ در مسیر حرکت و محل حضور رهبر مستقر میشوند تا از هرگونه حمله یا تهدید جلوگیری کنند.
تدابیر حفاظتی در مواقع سخنرانیهای عمومی و رویدادهای رسمی که با حضور رهبری انجام میشود، با ایجاد محدودههای حفاظتی، بازرسی دقیق افراد حاضر و استفاده از سامانههای پیشرفته تشخیص چهره و سایر فناوریهای امنیتی همراه است.
اما علاوه بر حفاظت فیزیکی، رهبر ایران تحت حفاظت شدید سایبری نیز قرار دارد. تیمهای امنیتی مختص به حفاظت از اطلاعات و ارتباطات رهبری وظیفه دارند تا از هرگونه نفوذ یا دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس جلوگیری کنند و سیستمهای ارتباطی رهبری را در برابر حملات محافظت کنند.
درخصوص اقامه نماز جمعه این هفته ۱۳ مهرماه، که به دلیل گرامیداشت کشته شدن حسن نصرالله و اولین سالگرد آغاز جنگ در غزه در ۷ اکتبر، به امامت علی خامنهای در مصلای تهران برگزار خواهد شد نیز علاوه بر تمهیدات حفاظتی ذکرشده، تدابیر ترافیکی نیز درنظر گرفته شده است.
به گفته رییس پلیس راهور تهران ابوالفضل موسویپور، از بامداد پنجشنبه ۱۲ مهرماه توقف در خیابانهای اطراف مصلی جریمه خواهد داشت و از ساعت ۷ روز جمعه نیز تردد ماشینها، به کلی در این محدوده ممنوع خواهد بود.
شهروندانی که قصد حضور در نماز جمعه این هفته را دارند، میتوانند تنها از وسایل نقلیه عمومی مثل اتوبوسها که در محل حاضر هستند استفاده کنند.