زیاده‌روی در مصرف پروتئین؛ فایده یا تهدید؟
در سال‌های اخیر، مصرف پروتئین در میان بسیاری از افراد، به‌ویژه مردان و ورزشکاران، به شکل چشمگیری افزایش یافته است. اما کارشناسان تغذیه هشدار می‌دهند که این روند می‌تواند به‌اندازه کمبود پروتئین، برای سلامتی خطرناک باشد.
بر اساس گزارش‌ها، نیمی از بزرگسالان در سال ۲۰۲۴ مصرف پروتئین خود را افزایش داده‌اند. همچنین، بازار جهانی فروش محصولات پروتئینی مانند نوشیدنی‌ها و بارهای انرژی‌زا تا سال ۲۰۲۹ به رقمی بالغ بر ۵.۶ میلیارد پوند خواهد رسید. شبکه‌های اجتماعی نیز پر از توصیه‌هایی برای افزایش مصرف پروتئین است؛ از زنان یائسه گرفته تا علاقه‌مندان به تناسب اندام، همگی هدف این پیام‌ها قرار گرفته‌اند.
با این حال، «راب هابسون» کارشناس تغذیه و نویسنده کتاب «زندگی بدون فراوری» تأکید می‌کند که مصرف پروتئین باید در کنار دیگر مواد مغذی نظیر چربی و کربوهیدرات باشد. به گفته او، بسیاری از مردم در بریتانیا در حال حاضر بیش از نیاز واقعی خود پروتئین مصرف می‌کنند. به‌طور میانگین، بزرگسالان در این کشور روزانه حدود ۱.۲ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت می‌کنند؛ این در حالی است که توصیه رسمی مصرف، ۰.۷۵ گرم به ازای هر کیلوگرم است.
مصرف زیاد پروتئین می‌تواند فشار زیادی به کلیه‌ها وارد کند. فرآیند تجزیه پروتئین در بدن، مواد زائدی مانند اوره و کلسیم تولید می‌کند که از طریق کلیه دفع می‌شوند. اگر مصرف پروتئین بیش از حد شود، خطر ابتلا به سنگ کلیه یا نارسایی زودرس کلیه افزایش می‌یابد.
در زنان یائسه، مصرف بیش از اندازه پروتئین حیوانی ممکن است به‌جای تقویت سلامت، خطر بروز بیماری‌هایی مانند سرطان و دیابت را بالا ببرد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ نشان داد افرادی که پروتئین زیادی مصرف می‌کنند، چهار برابر بیشتر در معرض مرگ ناشی از سرطان قرار دارند. این خطر زمانی بیشتر می‌شود که پروتئین مصرفی از گوشت قرمز یا فرآوری‌شده باشد.
هابسون می‌گوید: «ما نیاز به پروتئین بیشتر نداریم، بلکه نیاز به پروتئین بهتر در چارچوب یک رژیم متعادل داریم.» او توصیه می‌کند مصرف منابع متنوع پروتئین مانند تخم‌مرغ، ماهی، لبنیات، حبوبات، سویا، آجیل و مرغ می‌تواند به‌راحتی نیاز روزانه بدن را تأمین کند.
در نهایت، داشتن رژیم متعادل با منابع پروتئینی باکیفیت، نه افراط در کمیت، کلید حفظ سلامتی است.
