اختصاصی | انتشار ویدئوی عروسی دختر شمخانی، شکاف درونی در ایران را آشکار کرد
انتشار ویدئویی از مراسم عروسی دختر علی شمخانی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی و دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی، موجی گسترده از بحث و واکنش را در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت.
این ویدئو که حاوی صحنه‌هایی از جشن خانوادگی اوست، پرسش‌هایی درباره زمان و هدف انتشارش ایجاد کرده و به موضوعی سیاسی در داخل و خارج ایران تبدیل شده است.
ویدئو ابتدا در یکی از کانال‌های تلگرامی منتشر شد و سپس رسانه‌های اسرائیلی و شبکه‌های مخالف جمهوری اسلامی آن را بازنشر کردند؛ اقدامی که به گسترش سریع آن در فضای مجازی انجامید و آن را به یکی از موضوعات داغ در ایران و خارج از کشور بدل کرد.
هرچند مراسم عروسی بیش از یک سال پیش برگزار شده، اما بازنشر ویدئو در شرایط حساس کنونی، گمانه‌زنی‌ها درباره عاملان انتشار و انگیزه سیاسی پشت آن را تشدید کرده است؛ به‌ویژه همزمان با فشارهای فزاینده اقتصادی و امنیتی بر تهران.
احمد فاروق، پژوهشگر مسائل ایران، در گفت‌وگو با «العین فارسی» گفت: «انتشار ویدئوی عروسی دختر شمخانی پس از گذشت بیش از یک سال را می‌توان در چارچوب رقابت‌های درونی در ساختار قدرت ایران، یا حتی در زمینه‌ای گسترده‌تر یعنی تقابل میان ایران و اسرائیل تحلیل کرد.»
او افزود: «در ایران، افشاگری و انتشار فایل‌ها همواره ابزاری برای حذف رقبای سیاسی یا تضعیف جایگاه آن‌ها در فرآیندهای تصمیم‌گیری بوده است. این رویداد نیز از منازعه میان مراکز قدرت درون نظام جدا نیست.»
فاروق تأکید کرد که صحنه‌های ویدئو حاوی رفتارهایی خارج از عرف اجتماعی نیست، اما زمان انتشار آن با تحولاتی درباره موقعیت شمخانی در هرم تصمیم‌گیری همزمان شده؛ شخصی که مسئول پرونده‌هایی استراتژیک از جمله دور زدن تحریم‌های نفتی است، در حالی‌که آمریکا به‌تازگی شرکت نفتکش متعلق به پسر او را تحریم کرده است.
در همین حال، گزارش‌هایی از فعال شدن دوباره سیستم شناسایی ناوگان نفتکش‌های موسوم به «ناوگان سایه» ایران منتشر شده که برخی ناظران آن را نشانه تشدید فعالیت‌های میدانی دریایی و احتمال بازگشت «جنگ نفتکش‌ها» در آب‌های جنوبی ایران و حتی مدیترانه دانسته‌اند.
در داخل نیز رقابت بر سر منافع اقتصادی و مسیر سیاست خارجی به اوج رسیده است. حمزه صفوی، فرزند فرمانده پیشین سپاه پاسداران، اخیراً گفت گروه‌هایی که از تحریم‌ها سود می‌برند، برای حذف رقبای خود اطلاعات مربوط به محموله‌های نفتی را افشا می‌کنند و همین امر موجب توقیف حدود ۶۰ درصد از محموله‌های ایران شده است.
فاروق در ادامه افزود: «برخی جریان‌ها در ایران خواهان تنش با غرب‌اند و از انتشار چنین فایل‌هایی – از جمله ویدئوی شمخانی یا ردیابی ناوگان نفتی – برای تحت فشار قرار دادن دولت و سوق دادن آن به مواضع تندروانه استفاده می‌کنند.»
به گفته او، انتشار ویدئو علاوه بر اهداف سیاسی، پیامی نمادین نیز دارد: نمایش زندگی مرفه مقام‌های ارشد در حالی‌که مردم با محدودیت‌های اقتصادی و فرهنگی دست و پنجه نرم می‌کنند.
فاروق در پایان خاطرنشان کرد: «حمله به شمخانی در اشکال مختلف ممکن است بخشی از معادله‌ای پیچیده‌تر باشد که با توازن قدرت درونی نظام و فشارهای خارجی فزاینده – از جمله بازگشت سازوکار «ماشه» و تحریم‌های شورای امنیت – ارتباط دارد.»
به‌نظر می‌رسد انتشار ویدئوی عروسی دختر شمخانی حادثه‌ای ساده نیست، بلکه نشانه‌ای از جدال‌های پنهان در ساختار قدرت ایران و آزمونی تازه برای توازن میان جناح‌ها در زمانی است که تنش‌ها با اسرائیل و غرب بار دیگر رو به افزایش است.
