عکس فوری از زندگی پناهجویان افغان در ایران
«عکس فوری از ایران» عنوان نمایشگاهی از «نیکلا تاچوسکی» عکاس اهل یوگسلاوی سابق است
«عکس فوری از ایران» عنوان نمایشگاهی از «نیکلا تاچوسکی» عکاس اهل یوگسلاوی سابق است که در سال ۱۹۹۹ راهی ایران شده و گوشه‌هایی از زندگی پناهجویان و مهاجران افغان در این کشور را با دوربین خود مستند کرده‌است. این مجموعه که نزدیک به ۶۰ عکس سیاه و سفید را در بر می‌گیرد، نحستین نمایشگاه از این دست است که در آلمان برپا شد.
پناهجویان افغان و مردم در نیاز
بر اساس آمار رسمی در سال ۱۹۹۹ بیش از ۴ میلیون پناهنده در ایران زندگی می‌کردند که نزدیک به ۳ میلیون تن از آنان را افغانی‌ها تشکیل می‌دادند. انگیزه اصلی نیکلا تاچوسکی، اما بررسی وضعیت پناهندگی این گروه در این کشور آسیایی نبود.
این عکاس با تجربه که در سال ۱۹۹۱ به پراگ مهاجرت کرده بوده، خود می‌گوید که به‌طور اتفاقی به ایران سفر کرده و با زندگی پناهجویان افغان آشنا شده‌است.
وی گفت: «یکی از دوستانم کنشگرم، ایگور بلاژویچ، که سازمان حقوق بشر مردم در نیاز را در جمهوری چک تأسیس کرده بود، برای تهیه فیلمی برای تلویزیون این کشور با یک تیم سه نفره عازم منطقه بود تا در مورد زلزله گلچک در ترکیه و پناهندگان افغان فیلمی تدارک ببیند. روزی از من پرسید که آیا می‌توانم او را همراهی کنم؟ من که در آن زمان عکاس تبلیغاتی بودم و همیشه در آرزوی تهیه عکس‌هایی از موضوعات جدی و انسانی، فوری قبول کردم».
به گفته این عکاس، رسانه‌های غربی اصولا در پوشش خبری وضعیت اضطراری و نیازهای پناهجویان در ایران و منطقه کوتاهی می‌کنند و از این‌رو افکار عمومی این کشورها از شرایط سخت کمتر آگاهند.
«آوارگان افغان» از بی‌دفاع‌ترین اقشار اجتماعی در ایران
پناهجویان و مهاجران افغان، یکی از محروم‌ترین و بی‌دفاع‌ترین اقشار اجتماعی در ایران هستند که هیچ یک از دولت‌های وقت حقوق مدنی آنان را به رسمیت نشناخته است. مسئولان اغلب در سال‌های آغازین حضور اتباع افغانستان در این کشور، از عبارات «آوارگان افغان» و «اتباع بیگانه» استفاده می‌کردند. از این رو در مدارک اقامتی این گروه، از واژگانی که بر پناهنده یا مهاجر بودن آنان دلالت کند، نشانی نیست. بیش از نیمی از این «آوارگان» فاقد مدارک اقامت قانونی هستند که به «بی‌هویتی رسمی» آنان می‌انجامد و بر مشکلات و دشواری‌های تامین معاش، سر و سامان دادن به زندگی فردی و اجتماعی آنان می‌افزاید.
اغلب قربانیان این بی‌عدالتی‌های قانونی را کودکان تشکیل می‌دهند که به‌عنوان نیروی کار ارزان مورد سوء‌استفاده اقتصادی و اجتماعی قرار می‌گیرند. پژوهش‌های میدانی نشان می‌دهند که ۸۶ درصد از کودکان کار خیابانی ایران را اتباع خارجی تشکیل می‌دهند.
زنان و کودکان افغان، نیروی کار ارزان در ایران
موضوع کار یا بیگاری پناهجویان افغان، یکی دیگر از دستمایه‌های مجموعه کارهای تاچوسکی است. دوربین در این عکس‌ها، بیشتر بر روی کار زنان و کودکان متمرکز است: زن‌ها اغلب به عنوان کارگران ارزان در بازارهای محلی به کار گرفته می‌شوند و کودکان در کوره‌های آجرپزی یا کارگاه‌های بی‌نور و نمور فرش‌بافی عمر می‌گذرانند.
نیکلا تاچوسکی
نیکلا تاچوسکی زاده اسکوپیه، پایتخت کنونی کشور جمهوری مقدونیه است و مدرسه عالی هنرهای تجسمی را در اواسط دهه سال‌های ۱۹۸۰ در زاگرب (پایتخت کرواسی کنونی) در یوگسلاوی سابق به پایان برده‌است. او در جنگ این کشور در سال ۱۹۹۰ به عنوان خبرنگار جنگی فعالیت داشت و پس از آن به عکس برداری در بخش تبلیغات مشغول شد.
نمایشگاه «عکس فوری از ایران» که در ماه مارس ۲۰۱۹ در پراگ و در ماه ژانویه در بنیاد هنری میشاییل هورباخ در شهر کلن برگزار شد.
