دانه نجاتبخش: نقش عجیب سویا در تنش تجاری میان آمریکا و چین!
رهبران آمریکا و چین در پی نشست اخیر خود نشانههایی از برقراری نوعی آتشبس موقت در جنگ تجاری طولانیمدت دو کشور بروز دادند؛ آتشبسی که گفته میشود به لطف دانه سویا به دست آمده و میتواند آغازگر دورهای تازه در بازنگری روابط اقتصادی واشنگتن و پکن باشد.
البته بسیاری از تحلیلگران هشدار میدهند که ریشههای اختلاف در حوزههایی چون فناوری، رقابت ژئوپلیتیک و سیاستهای تجاری همچنان پا برجا مانده است و این آتشبس در بهترین حالت، موقتی خواهد بود.
در این میان، پرسشهای مطرح درباره دلایل این توقف نسبی در تنشها، توجه برخی کارشناسان را به موضوعی به ظاهر ساده جلب کرده است: سویا.
گفتوگوی کامران آبادی، تحلیلگر نشریه فارن پالیسی، با آدام توز، نویسنده و اقتصاددان، نشان میدهد که نقش این محصول کشاورزی در روابط اقتصادی دو قدرت جهانی بسیار فراتر از انتظار است. آبادی با اشاره به تناقض موجود در موضع واشنگتن گفت، در حالی که دولت آمریکا جنگ تجاری با چین را نبردی تاریخی مینامد، مذاکرات دو طرف در عمل بر مسائلی ظاهراً پیشپاافتاده مانند میزان صادرات سویا متمرکز شده است.
توز در پاسخ تأکید کرد که اهمیت سویا اتفاقی نیست. به گفته او، محبوبیت گوشت خوک در چین و رشد سریع مصرف آن پس از دوران اصلاحات اقتصادی باعث شده این کشور به واردات گسترده سویا برای تغذیه دام وابسته شود. سیاستهای تجاری دهههای ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ آمریکا نیز موجب شد بازار خوراک دام چین برای تولیدکنندگان آمریکایی و آمریکای جنوبی باز شود و موجی از گسترش کشت سویا در این مناطق آغاز گردد.
توز توضیح داد که قیمت گوشت خوک در چین برای دولت این کشور شاخصی حیاتی است؛ افزایشی در این قیمت میتواند نشانهای تورمی و حتی نارضایتی اجتماعی تلقی شود. او افزود که علیرغم تنشهای سیاسی، تجارت سویا ادامه دارد و دادههای اخیر نشان میدهد چین تا پایان سال جاری حدود ۱۲ میلیون تُن سویا از آمریکا وارد خواهد کرد؛ رقمی که طبق برآوردها در سالهای آینده به ۲۵ میلیون تُن در سال خواهد رسید. هرچند این مقدار هنوز به سطح پیش از آغاز جنگ تجاری نرسیده، اما نسبت به دورههای رکود واردات چین جهش قابل توجهی محسوب میشود.
این روند برای ایالتهای کشاورزی آمریکا، بهویژه مناطق حامی جمهوریخواهان، اهمیت سیاسی دارد؛ زیرا فروش سویا برای کشاورزان و در نتیجه برای کمپین انتخاباتی ترامپ حیاتی است. توز در پایان گفت سویا محصولی ساده نیست، بلکه نماد وابستگی متقابل اقتصادی در جهان امروز است؛ دانهای که از سفره شهروندان چین تا تراز صادراتی آمریکا و برزیل، بر معادلات جهانی اثر میگذارد.