تهرانیها صد سال پیش خود را چگونه گرم میکردند؟
تا همین چند دهه پیش خبری از وسایل گرمایش و سرمایش نبود. حال این سوال پیش میآید که مردم در آن زمان چگونه خود را سرد و گرم میکردند؟
در چنین شرایطی ساکنان تهران برای فرار از گرمای پایتخت کمکم از اواخر بهار راهی مناطق ییلاقی اطراف شهر میشدند.
بر اساس سفرنامهای که مری لئنورا وولف شیل همسر وزیرمختار انگلستان در اوائل دوره پادشاهی ناصرالدین شاه، منتشر کرده، «با اینکه تهران در ارتفاع سه هزار پا از سطح دریا قرار دارد، ولی تابش خورشید به قدری ایجاد گرما ایجاد میکند که باید برای فرار از آن به مناطق کوهستانی پناه برد... تا ماه آینده نیز تقریبا نیمی از جمعیت تهران به همین ترتیب به ییلاقهای دامنه کوه مهاجرت خواهد کرد تا از شر هوای نامطبوع تهران در امان باشند، چون پایتخت مملکت در این فصل به هیچ وجه قابل زندگی نیست.»
این ماجرای مهاجرت از تهران در سفرنامههای دیگر دوره قاجار نیز آمده است. جهانگرد ایتالیایی «مادام کارلا سرنا» در سفرنامهاش در سال ۱۲۵۶ خورشیدی نوشته است: «شهر تهران که در وسط دشتی بیآب و علف قرار گرفته است هیچگونه سایهبانی ندارد. چنارهایی که دلا واله سیاح ایتالیایی [در دوره صفویه] بدانها اشاره میکند مدتهاست که از بین رفتهاند. در تابستان جمعیت فعلی تهران تقریبا هشتاد هزار نفر و در زمستان دویست هزار نفر است. اما این تخمین قطعی نیست و مانند همه نواحی مشرقزمین دستیابی به اطلاعاتی دقیق در این موارد دشوار است.»
البته این گردشگر زیبایی منظره و کوههای اطراف تهران را هم ستوده و نوشته است: «تهران از شهرهای بسیار زیبای ایران است. مساجد و حمامها و میدانهای عمومی و کاروانسراها و بازارهایی دارد. منظره اطراف تهران وسیع است. سلسله جبال البرز با قلههایی که دماوند بر همه آنها مسلط است در اطراف شهر محدودهای شکوهمند را با شعاعی بسیار وسیع به وجود آورده است.»