ترامپ و ایران؛ توافق جدید یا بازگشت به سیاست فشار حداکثری؟
گزارش‌ها حاکی از آن است که با آغاز دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، پرونده هسته‌ای ایران دوباره به اولویت اصلی سیاست خارجی آمریکا تبدیل خواهد شد. اما سرنوشت این پرونده به کجا می‌رسد؟
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در تحلیلی نوشت که ایران و اسرائیل، هرکدام به دلایل خاص خود، خواهان پایان درگیری‌ها در لبنان بودند. این گزارش با اشاره به کاهش شدید توانایی‌های نظامی حزب‌الله، تصریح کرد که ایران به دنبال کاهش تنش‌ها و اجتناب از رویارویی نظامی مستقیم با اسرائیل است.
به گفته دیپلمات‌ها، ایران در تلاش است با نشان دادن آمادگی برای مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای خود، از فشارهای بین‌المللی و تحریم‌های شدید اقتصادی بکاهد. این کشور که از ماه‌ها پیش به سطح غنی‌سازی اورانیوم نزدیک به درجه نظامی رسیده، قصد دارد از روی کار آمدن دولت ترامپ به‌عنوان فرصتی برای توافق جدید بهره ببرد.
بر اساس گزارش‌ها، کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه ایران، در دیداری با مقامات اروپایی در ژنو تأکید کرده است که ایران به دنبال گفت‌وگوهای دیپلماتیک برای دفاع از منافع ملت خود است. وی افزود که ایران برای ادامه این مذاکرات در آینده نزدیک توافق کرده است.
در همین حال، کارشناسان معتقدند که دولت ترامپ می‌تواند به سیاست فشار حداکثری بازگردد. این سیاست که در دوره اول ریاست جمهوری او اجرا شد، شامل بازگرداندن تحریم‌های اقتصادی و اعمال فشار بیشتر بر ایران بود.
به گفته «علی واعظ»، مدیر پروژه ایران در گروه بین‌المللی بحران، ایران که اکنون اقتصادش در وضعیت وخیمی قرار دارد، نمی‌تواند مقاومت چندانی در برابر بازگشت این سیاست داشته باشد. وی افزود که تهران ممکن است تلاش کند ترامپ را به امضای توافقی جدید ترغیب کند.
در همین حال، اتحادیه اروپا که خود در مذاکرات هسته‌ای سال ۲۰۱۵ نقش داشت، تمایل دارد با حفظ نقش فعال، از توافق احتمالی میان ایران و آمریکا کنار گذاشته نشود. مقامات اروپایی تأکید کرده‌اند که در صورت شکست مذاکرات، احتمال بازگشت تحریم‌های سازمان ملل وجود دارد.
با این حال، تحلیلگران هشدار می‌دهند که توافق هسته‌ای با ایران تنها بخشی از پازل پیچیده تلاش‌ها برای برقراری صلح در خاورمیانه است. در صورت عدم دستیابی به توافق، ایران ممکن است برنامه هسته‌ای خود را به سطح بازدارندگی نظامی برساند، اقدامی که می‌تواند واکنش شدید آمریکا و اسرائیل را در پی داشته باشد.
