هشدارهای بیسابقه در اروپا؛ چرا دولتها از آمادگی برای جنگ سخن میگویند؟
در ماههای اخیر، مقامهای اروپایی بهطور فزایندهای شهروندان خود را نسبت به احتمال بروز جنگ با روسیه هشدار دادهاند؛ لحن و ادبیاتی که در دهههای گذشته در قاره اروپا سابقه نداشته است.
این لحن بیسابقه بازتابدهنده افزایش نگرانیهای امنیتی در شرایط ادامه جنگ اوکراین و مذاکرات نامطمئن برای پایان آن است.
بهندرت هفتهای میگذرد که یکی از دولتهای اروپایی یا فرماندهان نظامی و امنیتی درباره خطر یک درگیری احتمالی با روسیه هشدار ندهد.
روزنامه والاستریت ژورنال در گزارشی نوشت تکرار این هشدارها نشانه «تحولی عمیق در ذهنیت» اروپاست؛ قارهای که پس از دو جنگ جهانی، بر پایه همگرایی، صلح و شکوفایی اقتصادی بازسازی شد. با این حال، تحولات جاری این تصویر را به چالش کشیده است.
در همین راستا، فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان، در سخنانی راهبرد ولادیمیر پوتین در اوکراین را با سیاستهای آدولف هیتلر در سال ۱۹۳۸ مقایسه کرد؛ زمانی که آلمان نازی ابتدا منطقه سودتنلند را اشغال کرد و سپس دامنه نفوذ خود را در اروپا گسترش داد. این اظهارات پس از سخنان دبیرکل ناتو، مارک روته، مطرح شد که هشدار داد «جنگ در آستانه درهای ماست» و افزود روسیه ممکن است ظرف ۵ سال آینده آماده استفاده از نیروی نظامی علیه ناتو باشد.
رئیس ستاد ارتش فرانسه نیز اخیرا اعلام کرده است که کشورش در معرض خطر قرار دارد و باید برای پرداخت هزینههای انسانی احتمالی آماده باشد. این هشدارها همزمان با افزایش نگرانیها نسبت به سیاستهای دولت دونالد ترامپ مطرح میشود؛ سیاستهایی که از نگاه بسیاری از پایتختهای اروپایی، نشانه گرایشهای انزواطلبانه دارد و تضمین حمایت فوری آمریکا در صورت بروز بحران را با تردید مواجه کرده است.
در استراتژی جدید امنیت ملی آمریکا که این ماه منتشر شد، واشنگتن اعلام کرده تلاش میکند از گسترش جنگ در اروپا جلوگیری کرده و ثبات راهبردی با روسیه را احیا کند، بیآنکه مسکو را بهعنوان «دشمن» معرفی کند؛ رویکردی که با ارزیابیهای امنیتی برخی کشورهای اروپایی همخوانی ندارد. در مقابل، رئیس سازمان اطلاعات خارجی بریتانیا هشدار داده است که روسیه به تلاش برای بیثباتسازی اروپا ادامه خواهد داد.
به باور مقامهای اروپایی، مسکو هماکنون جنگی ترکیبی علیه اروپا آغاز کرده که شامل خرابکاری در زیرساختها، حملات سایبری، آتشسوزیهای مشکوک و انتشار اطلاعات گمراهکننده است؛ اتهاماتی که کرملین بارها آنها را رد کرده است. با این حال، کشورهایی مانند آلمان روسیه را به حملات سایبری در سال ۲۰۲۴ و تلاش برای مداخله در انتخابات متهم کردهاند.
در واکنش به این نگرانیها، دولتهای اروپایی اقداماتی پیشگیرانه را آغاز کردهاند؛ از احیای خدمت داوطلبانه نظامی در فرانسه گرفته تا تمرینهای لجستیکی آلمان و تمرکز بریتانیا بر تهدید روسیه. همچنین اعضای ناتو تصمیم گرفتهاند هزینههای دفاعی خود را تا سال ۲۰۳۵ به ۳.۵ درصد تولید ناخالص داخلی افزایش دهند و ۱.۵ درصد دیگر را به تقویت امنیت زیرساختها اختصاص دهند.
