پیروزی در انتخابات امریکا حتی با رای کمتر: سیستم الکترال چگونه عمل میکند؟
انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده با یک نظام انتخاباتی منحصر به فرد برگزار میشود که امکان پیروزی کاندیدا را حتی اگر از لحاظ تعداد آرای عمومی عقبتر باشد فراهم میکند. اما این سیستم چگونه عمل میکند؟
به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۶ دونالد ترامپ در شرایطی بر هیلاری کلینتون غلبه کرد که کلینتون حدود سه میلیون رأی بیشتر کسب کرده بود. در سال ۲۰۰۰ نیز جورج بوش با وجود کمتر بودن آرای عمومی، بر آل گور پیروز شد.
این سیستم بر مبنای یک الگوی انتخاب غیرمستقیم استوار است که در آن آرای الکترال نقش تعیینکنندهای دارند.
نامزد برنده باید حداقل ۲۷۰ رای از مجموع ۵۳۸ رای الکترال را به دست آورد تا بتواند به کاخ سفید راه یابد. این نظام که در قانون اساسی ۱۷۸۷ ایالات متحده تنظیم شده، با هدف ایجاد تعادل میان انتخاب مستقیم رئیسجمهور توسط مردم و انتخاب غیرمستقیم از سوی کنگره طراحی شده است.
هر ایالت تعداد مشخصی الکترال دارد که بر اساس تعداد نمایندگان آن ایالت در کنگره تعیین میشود. به عنوان مثال، کالیفرنیا ۵۵ رای الکترال دارد، در حالی که ایالتهایی با جمعیت کمتر، مانند آلاسکا و ورمونت، تنها ۳ رای الکترال دارند. در اکثر ایالتها، نامزدی که بیشترین آرای عمومی را کسب کند، تمامی آرای الکترال آن ایالت را دریافت میکند، مگر در ایالتهای نبراسکا و مِین که سیستم توزیع نسبی به کار میگیرند.
این سیستم در طول تاریخ ایالات متحده موجب انتخاب چندین رئیسجمهور شده که آرای عمومی کمتری نسبت به رقیبان خود داشتند. جان کوئینسی آدامز اولین رئیسجمهوری بود که در سال ۱۸۲۴ به این شکل انتخاب شد. آخرین نمونه آن نیز انتخاب ترامپ در سال ۲۰۱۶ بود.
الکترالها در ماه دسامبر هر چهار سال یکبار در پایتخت ایالتهای خود گرد هم میآیند و رای خود را به رئیسجمهور و معاون رئیسجمهور میدهند. اگرچه قانون اساسی آنها را به پیروی از آرای عمومی ملزم نمیکند، در بیشتر ایالتها قوانین محلی الکترالها را به احترام به رای مردم وادار میکند و سرپیچی از آن معمولاً با جریمه همراه است.
نهایتاً، در روز ۶ ژانویه کنگره به صورت رسمی نتایج را اعلام میکند، هرچند که نتیجه نهایی معمولاً پیش از آن نیز مشخص میشود و رئیسجمهور جدید در ۲۰ ژانویه سوگند یاد میکند.